Son dönemde Brezilya'da Covid'den ölen çocuk sayısındaki hızlı artış dünyada endişeye yol açtı. Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Manolya Kara, Covid enfeksiyonunun çocuklardaki etkilerini anlattı…
Covid enfeksiyonunun çocuklardaki belirtileri nelerdir?
Her yaştan çocukta Covid-19 enfeksiyonu gözlenmektedir. Pandeminin başından günümüze 12-14 yaş altı çocukların erişkinlere göre enfeksiyondan daha az etkilendiği söylenebilir. Bununla birlikte, çocuk hastalara tanısal test uygulanması erişkinlere göre daha azdır. Çeşitli ülkelerde yapılan sürveyans çalışmalarında laboratuvar ile doğrulanmış hastalık oranı çocuklarda yaklaşık yüzde 14 oranındadır. Çocukların yaklaşık üçte birinin hastalığı asemptomatik olarak geçirdiği düşünüldüğünde hastalığın görülme sıklığı saptanabilen olguların üzerindedir.
Klinik bulgular yaş grubuna göre değişkenlik göstermekle birlikte, en sık karşılaşılan semptomlar ateş, öksürük, burun akıntısı, boğaz ağrısı gibi solunum sistemi enfeksiyonuna ilişkin bulgulardır. Kas ağrısı, mide bulantısı, kusma ve ishal de gözlenebilir. 10 yaşından büyük çocuklarda, erişkinlere benzer şekilde koku ve tat kaybının daha sık gözlendiği bilinmektedir.
KRONİK HASTALIKLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Brezilya mutantı çocukları nasıl etkiliyor? Mutasyonun çocukları etkileyen farkı ne?
P.1 varyantı (20J / 501Y.V3 olarak da bilinir) ilk olarak 2020'nin sonlarında Japonya'da Brezilya'dan gelen turistlerde tanımlanmış, daha sonra Brezilya'nın çeşitli eyaletlerinde yaygın olarak tespit edilmeye başlanmıştır. Varyant, bulaşıcılığı artırma ve bağışıklığı etkileme potansiyeli olan birden fazla mutasyona sahiptir. Yani mutant virüs ile enfekte birey, potansiyel olarak hastalığı daha fazla kişiye bulaştırabilir. Yine bu mutant virüs doğal ya da aşı ile edinilmiş bağışıklıktan daha az etkileniyor olabilir. Ancak bu mutasyonların çocuklar üzerinde farklı bir etkisinin olup olmadığı henüz netlik kazanmamıştır. Klinik bulgular açısından da belirgin bir fark bildirilmemiştir.
Brezilya'da son dönemde yapılan çalışmalarda çocuklarda gözlenen Covid-19 ilişkili ölümlerde en riskli grubun 1 yaş altı çocuklar olduğu saptanmıştır. Altta yatan kronik akciğer hastalığı, kronik böbrek hastalığı, nörolojik hastalık ya da kanser hastalığı olan çocuk hastalarda riskin arttığı belirtilmiştir. Hayatını kaybeden çocuklarda büyük oranda, aktif Covid-19 enfeksiyonundan yaklaşık 4-6 hafta sonra gelişebilen multisistem inflamatuar sendrom (MIS-C) sorumlu tutulmuştur. Bilim insanları, kritik çocukların yoğun bakım hizmetine ulaşamamasının mortaliteyi artırdığını ifade etmişlerdir.
MIS-C GÖRÜLME SIKLIĞI ARTTI
Son dönemde neden çocuklarda Covid'den hastalanma sıklığı arttı?
Çocuklar aslında pandeminin başından beri Covid-19 ile enfekte olmaktadır. Ancak çocuklarda asemptomatik enfeksiyonun yüksek olması, hastalık bulgularının hafif seyretmesi sebebiyle çocuklara az test yapılması, okulların kapalı olması ve çocukların sosyal olarak izole edilmiş olmaları gibi sebeplerden ötürü hastalık sıklığı çocuklarda daha az bulunmuştur.
Toplum genelinde (varyant suşun bulaştırıcılığının artması faktör olabilir) vaka sayılarının artışı paralelinde çocuklarda da hastalık oranı artmış ve hastalıkla ilişkili MIS-C başta olmak üzere komplikasyonlar daha sık gözlenmeye başlamıştır. Bu durum sonucunda maalesef çocuklarda da ölüm oranı artmıştır. Varyantların çocuklarda daha farklı bir klinik tabloya neden olup olmadığı ancak klinik çalışmalarla netlik kazanacaktır.
