Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Akdemir, aşırı sıcaklarda birçok kişinin 'beynime güneş geçti', 'sıcak çarptı', 'başım çok ağrıyor' şeklinde yakınmalarla hastanelerin acil servislerine başvurduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: "Özellikle güneş çarpması nedeniyle bilinç bulanıklığı ve sara nöbeti geçirebildiği hatta beyin fonksiyonlarında ciddi bozulma nedeniyle komaya girebiliyor. Hava sıcaklığındaki her 1 santigrat derece artış kalp-damar hastalıklarında yüzde 10'un üzerinde artışa neden oluyor. Bu oran özellikle 65 yaşından büyüklerde çok daha fazla. Kandaki yoğunlaşma sonucu pıhtılaşan faktörlerin artması kalp damarlarının yanı sıra beyin damarlarında da tıkanmalara neden oluyor. İnme veya felç dünyadaki ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır. 2 milyon insan üzerinde yapılan araştırmada her 1 santigrat derece artışlarda inme veya felç oranı yüzde 1.13, ölüm oranı ise yüzde 1.5 oranında artış göstermiştir. ABD'de her yıl yaklaşık 500 bin ölüm artan sıcaklıkla ilişkili bulunmuştur. Dünyamızın ısınması ile ilgili insan bedeni gerekli uyumu sağlayamaz ise 2030-2070 yılları arasında sıcaktan ölümlerin 3 kat artacağı tahmin edilmektedir."
BAŞ DÖNMESİ VE KAS KRAMPLARI GÖRÜLEBİLİR
Acil Servis Uzmanı, Prof. Dr. Ali Osman Yıldırım ise hiperterminin belirtileriyle igili şunları söyledi: "Isı krampları tipik olarak ayaklarınızda, baldırlarınızda, uyluklarınızda, ellerinizde veya kollarınızda ani kas spazmlarına neden olur. Kramplar ağrılı veya gergin olabilir. Kramp geçtikten sonra kaslarınız ağrıyabilir. Isı bitkinliği belirtileri şunları içerir: Bulanık görüş, baş dönmesi, hızlı nefes alma veya kalp atış hızı, yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi veya senkop (bayılma), düşük kan basıncı, kas ağrıları veya krampları, mide bulantısı ve kusma, zayıflık, terlemeyen kuru cilt, denge sorunları, deliryum (kafa karışıklığı veya oryantasyon bozukluğu), sıcak, kızarık cilt veya çok soluk cilt, düşük veya yüksek tansiyon, nöbetler."
KİMLER RİSK ALINDA
Prof. Dr. Yıldırım " kimlerin risk altına olduğunu şöyle sıraladı: "Susuz kalmış yeterli miktarda sıvı almamış kişiler, 65 yaş üstü veya 4 yaş altı olmak, sıcak havalarda yorucu fiziksel aktivite yapanlar, aşırı derecede alkol tüketimi, elektrolit dengesizliği olanlar, kistik fibroz gibi terleme yeteneğinizi etkileyen bazı hastalıklarınız varsa, kalbiniz, akciğerleriniz, böbrekleriniz, karaciğeriniz, tiroidiniz veya kan damarlarınız ile ilgili sorunlar belirli tıbbi durumlarınız varsa, fazla kilolu veya zayıfsanız, uyarıcılar, yatıştırıcılar, sakinleştiriciler veya kalp ve kan basıncı gibi belirli ilaçları alınıyorsa, dar ve ağır elbise giyenler."
DİKKAT ŞOK GELİŞEBİLİR
"Sıcak çarpması olan kişilerde şok gelişebilir" diyen Prof. Dr. Yıldırım, "Mümkünse, işlerinizi daha serin olabilecek sabahın erken saatlerinde yapmayı planlayın. Sabah 10.00 ile 16.00 saatleri arasında kapalı alanlarda olun. Sıcak çarpmasının ilk belirtilerinde hemen 112 Acil aranmalıdır" dedi.
