Alaeddin Halaci Kimdir?

Halacî hânedanına mensup olup genellikle Batı kaynaklarında Halcî ve Hılcî şeklinde kaydedilmesi, halaç kelimesinin Hindistan'daki yanlış telaffuzundan ileri gelmektedir. Amcası ve kayınpederi Celâleddin Fîrûz Şah zamanında Kara valisi iken, 1296'da hükümdardan izin almadan Dekken Krallığı'nın Devagiri (Divgîr; bugünkü Devletâbâd) şehrine başarılı bir sefer düzenleyerek büyük servet elde etti. Bu sefer, muhteris bir kişiliğe sahip Alâeddin Halacî'ye büyük bir şöhret kazandırdığı gibi elde ettiği servet de hükümdar olmasını sağladı. 29 Temmuz 1296'da, kazandığı başarıdan dolayı kendisini tebriğe gelen amcası Celâleddin Fîrûz Şah'ı öldürttü. Onun yerine tahta çıkarılan veliaht Rükneddin İbrâhim'i de büyük paralar harcayarak bertaraf etti. 21 Aralık 1296'da Delhi'ye gelerek hükümdar oldu. Kardeşi Elmas Bey'i Uluğ Han unvanıyla ordu kumandanı tayin ederek iç isyanları bastırdı. İstilâcı Moğollar'ı birçok defa mağlûp etti ve onların bir tehdit unsuru olmalarına engel oldu. Moğol tehlikesinin ortadan kaldırılmasından sonra Hint fütuhatına girişerek 1299'dan 1305'e kadar, Gucerât-Nehrivâle başta olmak üzere bütün Kuzey Hindistan'ı ele geçirdi. 1312 sonlarında kuzeyde Mültan, Lahor ve Delhi'den güneyde Dvârsamudra'ya, doğuda Lahnanti ve Sonargaon'dan batıda Tatta ve Gucerât'a kadar bütün Kuzey ve Orta Hindistan Delhi Sultanlığı'na bağlandı. Hatta bir ara Himalayalar'dan geçerek Çin'i bile fethetmeye niyet etti. Ancak kurmuş olduğu imparatorluk, onun 6 Şevval 715'te (3 Ocak 1316) ölümüyle gücünü kaybetti ve kısa bir süre sonra da parçalandı.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi