Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Anadolu toprakları, arkeolojik açıdan da büyük bir zenginliği içinde barındırıyor. Türkiye İş Bankası'nın desteği ile yapılacak kazı çalışmalarında, Aydın/Sultanhisar Nysa Antik Kenti'nin ana caddesi olan Sütunlu Cadde'nin doğu kesimi ortaya çıkarılacak ve belgeleme, koruma, onarım, envanter oluşturulması çalışmalarının ardından gelecek kuşaklara aktarılması sağlanmış olacak. Nysa; Antik Karia bölgesinde Hellenistik devirde, M.Ö. 3. yüzyılın ilk yarısında Seleukos'un oğlu 1. Anthiochos Soter tarafından kurulan bir kent. Büyük Menderes nehrinin kuzeyinde, nehrin oluşturduğu bereketli havzada, Aydın Dağları'nın güney eteğinde korunaklı yamaçta yer alıyor. Geç Hellenistik dönemden itibaren var olan ana ticaret yolu güzergâhı üzerinde bulunan Nysa, özellikle Roma döneminde gelişmiş bir kent haline geliyor.
Ünlü coğrafyacı Strabon (MÖ 64-MS 21) ve Bizanslı tarihçi Stephanos'un (MS 6. yüzyıl) anlattıklarından Nysa'nın, ilk olarak Athymbra ismiyle kurulduğu biliniyor. Antik dönem kaynaklarında önemli bir eğitim ve kültür kenti olduğu aktarılan Nysa'da, eğitim amaçlı kullanılan Gymnasium ile Anadolu'nun iyi korunan örneklerinden biri olan Kütüphane dikkat çeken yapılar arasında bulunuyor. Kent yapıları, tiyatrosu, tüneli ve üç köprüsü ile Roma mimari ve mühendisliğinin en güzel örnekleri arasında yer alıyor. Açığa çıkarılan yapıların çoğunluğu, Roma ve Geç Roma-Bizans Dönemi'ne ait. Antik kentte 1990 yılından bu yana Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından kazı ve araştırma çalışmaları yürütülüyor. Çalışmalar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Ankara Üniversitesi adına Doç. Dr. Serdar Hakan Öztaner başkanlığında devam ediyor.
