Belki soruyu, ülke geneli için sormakta fayda var. Daha sonra Bursa'ya geliriz. Türkiye'den bir dünya markası çıkar mı? Küresel yatırımcıların devreye girmesi, mevcut iş yapma kültürü ile girişimcimizi, dünya liginde nerede pozisyonlayabiliriz? Bu sorunun cevabı, sektöre göre farklılaşsa da ortak nokta değişmiyor: İç pazarın cazibesi!
Intel Capital'in San Francisco'daki küresel zirvesinde CEO Arvind Sodhani ile dünya genelinde yaptıkları 10 milyar $'dan fazla yatırımın yöresel karakterini konuşuyorduk geçen ay. Türk firmaları arasından küresel marka çıkıp çıkmayacağına, Sodhani'nin Rusya ve Türkiye kıyaslaması ışık tutabilir.
Rusya'yı, kaynak, matematikçi ve bilim insanı zengini olarak tanımlayan Sodhani, bu ülkeden Yandex gibi Google'a küresel boyutta rakip çıkmasını "doğal" buluyor. Söz Türkiye'ye gelince, "dinamik" tanımını kullanıyor ve "bölgesel iç pazarın yeterliliği" konuşuluyor. Bu ayrım, küresel dış yatırımcıların Türkiye algısına dair ipucu olabilir.
İş yapma kültürü, çok şeyi belirliyor aslında. Akıllı olmakla kurnaz olmak, zamana, zemine ve sözüne sadakat, etik değerler, vizyon vs… Hatta iş dünyası arasındaki iletişim kültürü, farklı yarınlara götürebiliyor ülkeleri… Misal sözel iletişimde Batılıya "telefon" yeter iken Çinli yüz yüze görüşme, Japon, video konferansı tercih edebiliyor.
Ancak kültürler farklı olsa da küresel oyuncu olmanın kuralları, fazla farklılık göstermiyor: Yöresel dinamikleri, töresel yaşam tarzını da dikkate alarak, küresel boyuta taşımak… Hele ki bunu teknoloji üzerinden yapacak isen, beyninde olağanüstü farklı iş fikri, elinde sağlam iş networkü olacak ve bunu da vasat akıl ile değil, küresel akıl ile yapacaksın.
Şimdi soruyu yeniden sorayım: Sahi, bu şartlar altında bizden küresel marka çıkar mı? Cevap: "evet çıkabilir" dediğiniz örnekler olacaktır. Bursa için aynı soruyu sorarsak, ne cevap verirdiniz?
Tarih boyunca kenti ayakta tutan dinamikler, Bursa'ya şimdi hangi avantaj ve dezavantajları sunmaktadır? Tekstil? Bu tren ile gelebildiğimiz yer, burası zaten. Daha fazlası, marka ve moda katmanlarından gelecektir ki bu konuda Bursa'da atılmış bir adım yok.
Oto yan sanayi? Bu, küresel marka iddiasındaki bir yerli otomobilin üretim üssü olması halinde mümkündür ki henüz bize kendi yerli markamızı üretecek "babayiğit" bulabilmiş değiliz. Başkasının otomobilini üreten babalar, "yiğit" değil, yerli prototipleri üretebilen "yiğitleri" ise babalar gibi destekleyen bir zihin yapımız yok.
Netice: Bursa'dan küresel marka çıkıp çıkmayacağının cevabı, kent yönetiminin zihninde saklıdır.
