Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun arabuluculuk yaptığı Rusya-Ukrayna zirvesi Antalya'da gerçekleşti. Çavuşoğlu taraflar ile sabah saatlerinde ayrı ayrı görüşürken, saatler 11.20'yi gösterdiğinde tarihi zirve başladı. 90 dakika süren 3'lü platform sonrası Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ayrı ayrı salonlarda basın toplantısı düzenledi. İki bakan da çarpıcı açıklamalarda bulundu.
RUSYA DIŞİŞLERİ BAKANI SERGEY LAVROV'DAN TOPLANTI SONRASI ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
Kameralar karşısına geçen Lavrov'un toplantı ile ilgili yaptığı değerlendirme şöyle:
Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile görüştük saha sonra üçlü bir toplantı yaptık. Bu görüşe Türk tarafının teklifiyle yapıldı. Sayın Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesi sonucu bu görüşme kararı aldık. Krizin çözümüne yönelik her türlü teması destekleriz.
"MÜZAKERELERİN YERİNİ HİÇBİR ŞEY TUTMAZ"
Bugünkü görüşmemiz sonucuna şu anlaşıldı aslında müzakerelerin yerini hiçbir şey tutmaz. Özellikle insani konuları ele aldık. Askeri birliklerin ve sivillerin zarar görmemesi için ne tür önlemler alınabileceğini konuştuk.
İnsani koridor açılması için önerimizi yineledik. Konuşanları kağıt üstünde kalmasın, çözüm olsun istiyoruz. Rus topraklarında yapılan müzakerelerin sonuç vermesini istiyoruz. Ukrayna krizinin topluca bir çözüme ulaştırılmasını istiyoruz. Bütün tarafların çıkarlarını dikkate alarak çözüme kavuşturulmasını istiyoruz.
"AB ÖLÜMCÜL SİLAHLARI TEŞVİK EDİYOR"
Ukrayna'ya yurt dışında silah tedarikini tehlikeli bir eylem olarak görüyoruz. AB ölümcül silahların Ukrayna'ya girmesini teşvik ediyor. Diğer ülkelere saldırmayacağız, Ukrayna'ya da saldırmadık. Ukrayna ülkesinde laboratuvar kuruyor ve bunlar ileride biyolojik silah için kullanılabilir, Ukrayna alenen bunları reddetti. Avrupa tek bir sesle elimizde bilgi yok, BM temsilcileri de elimizde bilgi yok dedi. Bu da şaşırtmıyor bizi. Ukrayna'ya silah gönderebilmeleri lazım ki bunlar eylemlerinden sorumludur.
SORU-CEVAP
Savaşın maliyetleri hesapladığınız gibi mi? Ukrayna toprakları dışında Batı'dan gelen silahlar için müdahale edecek misiniz? Polonya'daki patriotlar -
Bizim özel askeri operasyonumuzun gelişimi konusunda Cumhurbaşkanımız ve Savunma Bakanımız cevap verebilir. Plana göre devam ediyor. Ukrayna'ya getirilen silahları görüyoruruz. Batılılar tehlikeli hareket ediyorlar. Binlerce roket atar getiriyorlar. Omuz üzerinde taşınan roket atarlar var. Bunlar teröristler tarafından kullanılabilen silahlardır. Başka ülkelerle savaşmayı planlamıyoruz. Ukrayna'ya da savaş açmadık. Böyle bir güvenlik sorunu oldu. Biz çağrı yaptık, bizi dinlemediler. Donetsk ve Luhanks'a yapılan saldırılar aslında her zaman planlanmış, bunu anladık. Bizi çok üzen bazı olaylar da oluyor. Pentagon kendi paraları ile Ukrayna topraklarında biyolojik laboratuvarlar kurdu.
Ukrayna'da yasak faaliyetler yürütüldüğüne dair rivayetler gerçeklere dayanıyor. Resmi ağızdan yalanlıyorlar. Buna şaşırmadık. BM'de de haberleri olmadığını söylediler. Buna şaşmıyoruz. Çalışmalarını gizli yapıyorlar. Rusya Federasyonu çevresinde, Çin çevresinde de devam ediyorlar. Biyolojik silahlar yasaktır.
Ukrayna'ya bombalarla saldırılmasını nasıl açıklayacaksınız, Rusya borçlarını ödeyememe durumuna düşüyor. Bunları nasıl açıklayacaksınız?
Aslında Rus silahlı güçlerinin işlediği canavarlıklarla ilgili bir sürü iddiayla karşılaşıyoruz. Bu doğumevinde tüm hemşire doktorların kovulduğuna ilişkin veriler BM'ye 3 gün önce sunuldu.
Her durumda aslında objektif haberler, bilgiler veren tarafla kimse ilgilenmiyor. Devlet başkanımız da hükümetimiz de bu konular üzerinde çalışıyor.
"ZELENSKİY BİZİ ANLAMAYA BAŞLADI"
Ukrayna topraklarında biyolojik laboratuvarlar ortaya çıktığında işte o zaman Batılı ortaklarımızı vicdanına ve aklına seslenerek anlaşmaya varmak istedik. O zaman bizi anladılar ancak 'NATO üyeliğine asla karışmayınız' dediler. O zaman bizim güvenliğimizin çıkarlarını ilgilendiren konulara nasıl NATO karar verebilir. Biz Ukrayna'daki faaliyetlerimizi haklı çıkarmaya çalışmıyoruz. Biz amaçlarımızı açıkça dile getirdik. Yeni Nazi hükümeti istemiyoruz. Ukrayna için güvenlik garantilerini görüşmeye hazırız, Zelenskiy bizi anlamaya başladı. Putin ve Zelenskiy görüşebilir, Putin buna karşı değil.
Halkımız zorluklarla karşı kalıyor ama bu krizden sağlıklı bir şekilde çıkmayı umuyoruz. Herkesin bilinçli bir şekilde bu krizden çıkmasını umuyoruz. Biz hiçbir Batı ülkesine bağımlı olmamayı diliyoruz.
"PUTİN HİÇBİR ZAMAN BUNDAN KAÇMADI"
Zelenskiy- Putin görüşecek mi?
Putin temaslardan hiç kaçınmamıştır, bizim bu temasların lafta kalmasını istemiyoruz. Kuleba ile görüştük, bir katma değer yaratacaksak görüşürüz. Ukrayna devleti son yıllarda laf olsun diye görüşme yapılsın istiyor, somut bir sonuç çıksın diye değil. Kiev'den beklenen hiçbir taahhüt yerine getirilmedi. Görüşmeler bir sorununu çözülmesi için yapılır, sonuç getirmeyecekse niye görüşme yapılsın?
Soru: Rus barış güçlerinin her girdiği yerde terör eylemi oluyor! Şu anda bir Tatar kadını rehin aldılar. Bunlar deliller.
Sürekli yalan haberler üretiliyor. Güya bir rehin alma olmuş. Ben biliyorum ki, Kiev yönetimi bu yöntemleri kullanıyor. Meclis üyesi kaybolmuş, neredeymiş bilmiyorlarmış. Bazen öldürülmüş dediler. Sonra kendileri cezalandırmışlar, öyle dediler. Bu hikayeler ile uğraşırsak çok değişik şeyler görebiliriz. Kamuoyunun dikkati çekilmeye çalışılıyor. Türkiye'de de Rusya karşıtı bir politika yaratmak istiyorlar. Adı ve soyadını söyleyin, ben araştıracağım.
"BARIŞÇIL AMAÇLARLA YAPILMADIĞI ÇOK AÇIK"
Biyolojik silahların saldırılar sırasında kullanıldığına ilişkin iddialar var. Askeri biyolojik laboratuvarlar biyolojik silahların yasaklanmasıyla ilgili sözleşmeye aykırı olarak oluşturulmuştur. Bu denemelerin barışçıl amaçlarla yapılmadığı çok açık.
Soru: Tüm ülkelerin Rusya'ya yaptırıma katılması teklifinde bulundular. Siz ne düşünüyorsunuz?
Türkiye'den, Mısır'dan hatta Çin'den tek taraflı yaptırımlara katılmalarını istiyorlar. ABD bu saygısızlığı nasıl yapabiliyor, bunu görüyoruz.
Rusya için fiziki tehdit oluşmasını biz istemiyoruz. Putin operasyona neden izin verdiğini söyledi. Biz istiyoruz ki Ukrayna dost bir ülke olsun. Burada Nazi devleti tehdidi olmasın. Rus dili yasaklanmasın. Son 8 yıl boyunca başvurular yaptık, Ukrayna hükümetinin akılcı davranmasını istedik. Kapalı bir duvar ile karşılaştık. Sadece Ukrayna dili kullanılacak denildi. Tüm dil eğitimleri kesildi. Macaristan, Bulgaristan ve Romanya da bu durumdan memnun olmadığını söyledi. Ama AB dillerini serbest bıraktılar. Sadece Rus dili yasaklanmış kaldı. Batı, Ukrayna, Rusya'ya karşı çalışsın istiyor. NATO özel bir durum oluşturdu. Yugoslavya'da da bombalama yaptılar. Arnavutluk yapabiliyor, Kırım neden yapamıyor? Onlara izin verdiler, teşvik ettiler. Büyük Britanya gibi zengin bir ülke neden böyle bir amaç peşine gitti, böyle davrandı. Rus ve Ruslara ait olan her şeye karşı agresifler. Bizim hareketlerimize Batılıların verdiği tepki gerçekten sert oluyor. Ölesiye bir mücadele veriyoruz. Rusya, dünyanın politik haritasında saygı ile kalmak istiyor.
"BİZ BURAYA GİDİŞATI DEĞİŞTİRMEYE GELMEDİK"
Kuleba açıklamada bulundu, ateşkes konusunda gelişme olmadığını söylediler. Ne diyeceksiniz?
Biz buraya sürecin gidişatını değiştirmeye gelmedik. Belarus'ta fiilen süreç işliyor, orada konu üzerinde görüşmeler var. Burada paralel bir görüşme açmıyoruz, yeni formatlar kurulması arzulanıyor. Ancak bugünkü görüşmemize bakacak olursak sayın Kuleba, 'Ateşkes konusunda anlaşamadık' demiş burada böyle bir hedefimiz yoktu. 'Ateşkes ilan edelim, insani koridor kuralım deniyor' bütün bunları gazetecilere bizim iyi niyetlerimiz sonuçlanmadı demek için söylüyor. Burada anlık algılar üzerinde çalışmalar yapılıyor, ana unsurlar göz ardı ediliyor.
AVRUPA'YA DOĞAL GAZ VE PETROL RESTİ
- Rusya'nın petrol sevkiyatının yasaklanmasına Rusya'nın tepkisi ne olacak?
Şirketlerimize karşı yapılan yaptırımları çözümleyeceğiz. Asla bir daha Batı bağımlısı olmayacağız. Öyle bir tedbir alacağız ki, bir daha benzer duruma asla düşmeyeceğiz. Ekonomimize halel getirecek adımları atamayacak hale getireceğiz.
Biz petrol ve gaz konusunu Batılıların vicdanına bırakıyoruz. Biz bunu asla silah olarak kullanmadık. Petrol ve gazı almazlar ise ısrarla alın demeyeceğiz. İkame edebiliyorlar ise buyursunlar istediklerini kullansınlar. Piyasa onların.
-Ukrayna'ya yardım yapan ülkeler ile ilgili kırmızı çizginiz nedir?
Ukrayna'yı silahlandıran ülkelerle ilgili olarak bu ülkelerin kendileri için devasa bir tehdit oluşturduklarını düşünüyoruz. Ukrayna yönetimi silahlı hiçbir belge olmaksızın, kayıtsız dağıtıyorlar bu da bir sorundur. Biz NATO ülkelerine yönelik bir planımız olduğunu söylemedik. Liz Truss "Eğer Putin Ukrayna'da kaybetmezse onun ihtiraslarının sınırı olmaz demişti" bunu söyleyen biz değiliz.
"NÜKLEER SAVAŞA İNANMIYORUM"
- Bir Nükleer Savaş olabilir mi?
Böyle bir şeye inanmak istemiyorum. Böyle bir şey olacağını da düşünmüyorum. Batı ve NATO bunu sık sık gündeme getiriyor. Onlar sürekli gündeme getiriyorlar, biz bundan memnun değiliz. Sürekli bunu yapmaları bizi üzüyor.
"ORADA SİVİL DE YOK, KADIN DA"
Ateşkes ne zaman olur?
Doğumhane konusunu üçüncü kez soruyorsunuz. Ama cevabı duymak istemiyorsunuz. BBC ve diğer Batı temsilcileri de bunu altyazı yazdı. Burada kadın da yok, hasta da yok. Orayı askeri üsse çevirdiler. Azak savaşçıları girdi.
UKRAYNA DIŞİŞLERİ BAKANI KULEBA'NIN AÇIKLAMALARI
Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba'nın açıklamaları ise şöyle:
Bu toplantı hem kolaydı hem zordu. Zordu çünkü ben elimden geleni yaptım. Amacım en azından diplomatik bir çözüm bulmaktı. En trajik durum şu an Mariupol'de yaşanıyor. Kent bombardıman altında havadan bombardıman altında. Ve ben de insani bir amaçla buraya geldim. Amacım insani bir koridorun oluşmasını sağlamak Mariupol'den sivillerin çıkışını sağlamak için. Ne yazık ki Bakan Lavrov bu konuda kararlılık sergilemedi ancak ilgili yetkililerle yazışacağını belirtti. Biz aynı zamanda 24 saatlik ateşkes kısmını da ele aldık. Herhangi bir ilerleme kaydetmedik bu konuda. Öyle gözüküyor ki farklı karar alıcıların devreye girmesi gerekecek. Çabalarımızı sürdürmeye karar verdik. Bu formatta yeniden görüşürüm.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ayrıca "Çavuşoğlu'na teşekkür etmek istiyorum. Bu teması kolaylaştırmayı başardı" diye ekledi.
Ben burada bir Dışişleri Bakanı olarak, karar alabilme yetkisinde biri olarak çözüm bulma amacıyla geldim. Ama Lavrov sadece dinleme amacıyla geldi. Yine böyle Antalya'daki gibi bir formatta buluşmada mutabık kaldım. Çözüm arama ihtiyacı doğarsa yeniden buluşmaya mutabıkım. Rus tarafı görüşmeye hazır olacağı zaman ben de bu görüşmeye hazır olacağım. Lavrov'un bizden talepleri teslimiyet listesi gibi.
Biz savaşı durduramıyoruz. Bize saldıran ülke ve devlet bunu istemiyorsa savaşı durduramayacağız.
