İdilika'nın Mutfağı'nda bugün, hazır domates mevsimiyken ve fiyatı çok düşmüşken, biz Türkler'in en sevdiği saklama usullerinden biri olan domates konservesi yapmayı anlatıyorum.

HARİKA BİR SOS
Ben bu sene konserve yapmak için sırık adı verilen incecik kabuklu, bol etli ve mis kokulu domatesleri seçtim. Sizler pazarcılarla anlaşıp ellerinde kalan ezik domateslerden de yapabilirsiniz. Konserve domatesleri bütün yemeklerde değerlendirebileceğiniz gibi; menemen, makarna sosu olarak da kullanabilirsiniz. Diğer yandan her sene mutlaka yaptığım, biri patlıcanlı, diğeri maydanozlu ezme konserve tarifim var ki gerçekten arşiv niteliğinde. Mutlaka deneyin ve tarifini saklayın.
Domatesin ilginç bir tarihi vardır. Bolivya ve Peru'da yabani sarı renkli bir domates türü bulunmuş ve sonra Meksika'da yetiştirilip Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfinden sonra Avrupa'ya gönderilmiş. Çok geçmeden kırmızı türleri de ortaya çıkmış. Amerika'da ilk defa Thomas Jefferson tarafından yetiştirilen domates; uzun zaman önce, pek çok Avrupalı için aşk elmasıydı çünkü insanları romantik yaptığına inanılıyordu. Domates bizim yemek kültürümüze çok uzun yıllar sonra girse de, Türk mutfağında çok önemli bir yer edinmiş.
Mutlu sofralarda buluşabilmek dileği ile...

KONSERVE KAHVALTILIK SOS

3 adet patlıcan
2 tane kırmızı dolmalık biber
1 yemek kaşığı domates salçası
1 tatlı kaşığı acı biber salçası
2 diş ezilmiş sarımsak
1 çay kaşığı kimyon
1 çay kaşığı nane
Yarım çay bardağı sıvı yağ
1 çay kaşığı tuz

Yapılışı: Patlıcanlı kahvaltılık sos yapımı için; öncelikle fırın tepsisinin içine alüminyum folyo serip patlıcan ile biberleri tepsiye yerleştirip közlüyoruz. Közlenen patlıcanı ve biberleri fırından alıp kabuklarını soyuyoruz. Közlenen patlıcanları, robotta çekerek hafif eziyoruz. Biberleri de minik minik doğruyoruz. Diğer tüm malzemeler ile beraber karıştırıyoruz. Bir taşım kaynatıp sıcakken kavanozlara doldurup ağzını kapatıp ters çeviriyoruz.

EZME KONSERVE

3 kg. domates
10 adet kırmızı kapya biber
1 kase dolusu cin biber
1 bağ maydanoz
15 diş sarımsak
1 çay bardağı tuz
3 su bardağı sirke
Sıvı yağ

Yapılışı: Kırmızı kapya biberleri fırında közlüyoruz ve rondoda çekiyoruz. Diğer tüm malzemeyi de rondodan geçiriyoruz. Büyük bir kasede bütün malzemelere sirkeyi de ekleyerek karıştırıyoruz. Hepsini kaynatıyoruz. Sıcakken kavanozlara doldurduktan sonra kapağını kapatıp ters çeviriyoruz.

DOMATESİN FAYDALARI

Domates, antioksidan deposudur. Alfa-lipoik asit, glikozu enerjiye dönüştürmek için vücuda yardımcı olur. Bazı çalışmalar, alfa lipoik asidin, kan şekeri kontrolüne yardımcı olduğunu ortaya koymuş. Likopen; domatese, zengin kırmızı rengi veren bir antioksidandır. Domates, likopen tüketiminin yüzde 80'ini oluşturmaktadır. Orta boy bir domates, yaklaşık 22 kalori olduğu için kilo vermeye de yardımcı olduğu söylenebilir. Faydaları saymakla bitmeyen domates; A ve C vitamini ile folik asit, kolin, beta karoten ve lutein açısından da zengindir.

KONSERVE DOMATES

50 kg. domates
1 kg. kırmızı kapya biber
Tuz
Ayçiçek yağı

Yapılışı: Domatesleri ve kırmızı biberleri rondoda çekiyoruz. Bir tencereye döküyor, tuz ve ayçiçek yağı ekliyoruz. Malzemenin ölçüsü yarıya inene kadar kaynatıyoruz. Cam kavanozları da kaynatıyoruz. Sıcakken pişmiş domatesleri doldurup ağzını kapatıp kavanozları ters çeviriyoruz.