İdilika'nın Mutfağı
Sabah Yazarları İl Buluşmaları kapsamında geçtiğimiz günlerde Denizli'deydik.
Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin evsahipliğinde şehri gezmek benim için son derece sürprizli oldu. Çünkü bu kadar güzel lezzetler ile donatılmış, aynı zamanda çağı bu denli modern yakalamış bir Ege şehrinde olmak; bir Egeli olarak beni fazlası ile mutlu etti. Tabii evinizin araştırmacı ve mutfaktan sorumlu bakanı İdilika rahat durur mu; hemen Denizli'nin mutfak kültürünün öğrenmeyi kafaya koydum.
SEBZELİ YEMEKLER ÖN PLANDA
Denizli Kültür Daire Başkanı Hüdaverdi Otaklı'ya ulaştım.
Sağ olsun; öyle güzel rotalar belirledi ki, Denizli mutfağını deneyimleme fırsatı buldum.
Denizli'de geleneksel yemek türleri ve beslenme alışkanlıkları devam ediyor. Kedi börülcesi, mercimek, domates, kuru börülce, tarhana ve ovmaç çorbaları; yöreye özgü çorba türleri.
Et yemeklerinin başında ise tas kapaması, kumbar dolması, sirkeli et, nohutlu et, tandır, kol dolması, ciğer sarma ve saçta işkembe geliyor.
Denizli mutfağının temelini sebzeli yemekler oluşturur.
Özellikle patlıcanlı yemek çeşitleri çok fazla; kuru patlıcan dolması, patlıcan gözlemesi gibi. Taratorlu börülce, ebe gümeci ve filiz salataları; yöreye özgün salata türleri arasında.
Hamur işi ve tatlılarda ise Ege bölgesinin izleri hakim. Yufka, şipit, bazdırma evlerde yapılan ekmekler.
Yöredeki beslenme alışkanlıklarından biri de yatmadan önce yenen 'yat geber ekmeği'.
Denizli'de kışın darı, kavurga, ceviz, kestane; yazın ise türlü meyveler, salatalık, kavun, karpuz sıklıkla tüketilir.
Bugünlük benden bu kadar.
Emeği geçen dostlara teşekkür ediyor, şahane anılar ile şehirden ayrılıyorum.
MENEVİŞ YOĞURTLAMASI
MALZEMELER
250 gr. kurutulmuş meneviş
250 gr. taze asma yaprağı
1 çay bardağı pilavlık bulgur
2 adet pırasa
1 bağ dereotu
Tereyağı
Pul biber
Tuz
HAZIRLANIŞI: Meneviş ve asma yaprağı ayrı ayrı haşlanır, suları süzülüp doğranır. Pırasa ve dereotu, ince ince doğranır, tereyağında kavrulur. Üzerine bulgur eklenip kavrulmaya devam edilir. Daha sonra meneviş ve asma yaprağı da eklenip biraz daha kavrulur. Kavrulan malzemenin üzerine üç su bardağı su ilave edilir ve kısık ateşte pişirilir. Soğuduktan sonra servis tabağına alınır. Üzerine sarımsaklı yoğurt dökülür. Ayrı bir tavada tereyağı eritilerek içine pul biber konulur, ardından kızartılarak servis tabağına alınan yemeğin üzerine gezdirilir. Sıvı yağda kurutulmuş biber kızartılarak üzeri süslenir.
MERVE YURTYAPAN
Rekorlar kitabına adını yazdırdı
SABAH
İl Buluşmaları'nın önceki günkü durağı Denizli'ydi. Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan evsahipliğinde Denizli'nin tarihi ve doğal güzelliklerini gördük. Denizli; yöresel lezzetleri, tarihi yapısı ile mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri.
PAMUKKALE İLGİSİ
İlk durağımız Pamukkale oldu. Buradaki gezimizde yüzlerce turistle karşılaştık ve Denizli'nin, Türkiye'nin en çok turist gelen beşinci şehri olduğunu öğrendik. Turistlerin Pamukkale travertenlerine ve kaynak suyunun olduğu havuza ilgisi büyüktü. Denizli deprem bölgesi olduğundan antik kentteki tarihi dokuların bozulmaması için yapılan koruma ve onarılma çalışmalarını gördük. Belediye, yeşil alanların korunması için de çalışmalar başlatmış. Belediye Başkanı Zolan; şehrin yeşil alan, park ve bahçe alanlarında oldukça başarılı olduğunu anlatıp kişi başına 14 metrekare yeşil alan düştüğünü söyledi. Denizli'de evinden çıkan bir kişi 200-250 metre yürüdüğünde küçük, 1 kilometre yürüdüğünde ise büyük bir parka ulaşıyor. Denizli; sosyal sorumluluk projelerine de çok önem veriyor. Şehrin en dikkat çeken çalışması ise evde sağlık bakım projesi. Belediye, ihtiyaç sahibi kişilerin evlerine ücretsiz sağlık personeli gönderiyor. Mobil araçlarla kişilerin evlerine gidiliyor, sağlık durumları kontrol ediliyor, hatta evlerinde yapamadıkları işler görevliler tarafından yapılıyor. Ayrıca şehirde sokak hayvanları da unutulmamış; 135 bin metrekarelik alana onlar için rehabilite merkezi yapılmış. Spor alanında ücretsiz ders imkanı sunan belediye çatısı altında, 25 branşta verilen derslere özellikle kadınların ilgisi büyük. Belediyenin düzenlediği etkinlikte, Denizlili kadınlar, Guinnes Dünya Rekorlar kitabına da girdi; 3 bin 486 kişi birlikte pilates yaparak rekor kırmayı başardı.
OĞUZHAN TORACI
Hem antik, hem modern bir kent
SABAH
Yazarlar Kulübü olarak Anadolu'da gitmediğimiz yer kalmasın istedik. Kayseri, Sakarya, Gaziantep, Ordu'dan sonra antik kent ve modern şehir olgusunu bir arada hissettiren Denizli'yi de gezdik. Halk, yöresel kültürüne bağlı insanlardan oluşuyor. Şehrin her alanında yerel alışkanlıkların etkili olduğunu görebiliyorsunuz. Gece hayatının çok yaygın olmadığı kentte eğlence anlayışı; kültürel etkinlikler, yeme içme ve alışveriş üzerine yoğunlaşmış. Tarihi Kaleiçi Çarşısı'nda yok olmaya yüz tutmuş kuyumculuk, bakırcılık, demircilik gibi geleneksel el sanatları ürünleri satılıyor. İkinci adres olarak gittiğimiz Babadağlı Çarşısı'nda yüksek kalitede el dokuması havlular, saf buldan ipeğinden şallar ve daha birçok çeyizlik ve günlük tekstil ürünlerini bulabilirsiniz.
AHİLİK KÜLTÜRÜ
Denizli esnafı, ahilik kültür ve geleneğine uygun hareket ederek büyüyüp gelişmiş. Denizli Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Zolan bu durumu, "Ahilik toplumun tüm değerleri ile barışık olan ve üreten kesimdir. Bu bizim kökümüz ve geldiğimiz yer" diye tanımlıyor. Denizli esnafı sabah namazından sonra dükkanlarını dua ile açıyor. İş yerlerinin önünü sulayıp dükkanı temizleyip rafları dizip araç ve gereçlerini kontrol ettikken sonra işlerine başlıyorlar. Hatta siftah yapan esnaf; ikinci müşteriyi, siftah yapmamış komşusuna yönlendiriyor. Ahilik ilkelerine göre ahilerin alnı, kalbi, kapısı açık
; eli, beli ve dili kapalı olmalıymış. Alın açıklığı; doğruluğu, dürüstlüğü, kalp açıklığı; ikiyüzlü olmamayı, riyakârlıktan uzak durmayı, paylaşmayı ifade edermiş. Elin kapalı olması; kendine ait olmayan mala uzanmamayı, hırsızlık yapmamayı, dilin kapalı olması ise yalan söylememeyi sembolize edermiş. Bunlar; bir bakıma Müslüman Türk ahlakının özeti. Denizli; misafirperverliği, esnafın tevazusu ve toplumsal değerlerinden feyz alınmak için bile görülmeye değer.
