Akidetü İbni'l-Hacib Nedir?

Muhammed b. Yûsuf es-Senûsî, Kâtib Çelebi, İsmâil Paşa ve Brockelmann tarafından İbnü'l-Hâcib'e nisbet edilen risâle ilâhiyyât*, nübüvvât* ve sem'iyyât* konularından oluşur. İmanın tarifi ile başlayan risâlede Allah'ın selbî, sübûtî ve haberî sıfatları selef ile Ehl-i sünnet kelâmcılarına göre özetlenir ve sıfât-ı hâliyyeye kısaca temas edilir. Allah'ın görülmesinin (rü'yetullah*) hak olduğu, bir görüşe göre Allah'ın vech, yed ve istivâ sıfatlarının mevcut olduğu, diğer bir görüşe göre ise mekândan müstağni olması gerektiği ifade edilir. İrade, rahmet ve rızâ sıfatlarından başka kerem sıfatının bulunduğu belirtildikten sonra kulun fiillerini Allah'ın yarattığı, hüsün ve kubuh*un şer'î olduğu, kulun amellerinin mükâfat ve ceza için gerçek sebep teşkil etmediği anlatılır. Nübüvvât bahsinde Hz. Muhammed'in mûcize ile ispatlanan peygamberliğinin diğer peygamberler için delil teşkil ettiği belirtilerek ismet* sıfatının peygamberlikten önce de sabit olduğuna işaret edilir. Sem'iyyât kısmında kabir azabı ve nimeti, cismanî diriliş, sırat, mîzan, şefaat, cennet ve cehennem gibi âhiret hallerinin gerçek olduğuna, ayrıca iman ve küfür meselelerine temas eden risâle imâmet konusuyla sona erer.

Büyük boy iki varak tutarındaki ʿAḳīdetü İbni'l-Ḥâcib, delillere başvurulmadan düzenlenen bir eserdir. Selef ve halefin telakkilerini özetleyip ittifak ve ihtilâf noktalarını belirtmesi ve müellifin tercihlerini göstermesi bakımından önemlidir.

Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi


BİZE ULAŞIN
SON DAKİKA