YKS'de çıkan Ahi Evran sorusu milyonlarca öğrencinin gündeminde yer alıyor. Öğrencilerin üniversiteye geçişi için ilk aşama olan, YKS sınavının ilk oturumu biter bitmez soru yorumları ile ilgili olarak Ahi Evran kimdir, türbesi nerede sorusuna yanıt aranıyor. Asıl adı Nasıruddin Mahmud Ahi Evran bin Abbas olan Ahi Evran, 1171 yılında Azerbaycan'ın hoy şehrinde doğmuş ve 1262 yılında Kırşehir'de vefat etmiştir. Ahmet Yesevi'nin talebelerinin sohbetlerinde bulunmuştur. Peki Ahi Evran kimdir, türbesi nerede, kaç yılında yaşadı ve ne zaman öldü? İşte Ahi Evran hayatı ve hakkında merak edilenleri…
Anadolu'nun vatanlaşmasında ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda büyük rol oynayan Ahi Evran hayatı ile ilgili sorgulamalar sürüyor. Asıl adı Nasıruddin Mahmud Ahi Evran bin Abbas olan Ahi Evran, 1171 yılında Azerbaycan'ın hoy şehrinde doğmuş ve 1262 yılında Kırşehir'de vefat etmiştir. Ahi Evran, ilk eğitimini hoy'da almıştır. Ahmet Yesevi'nin talebelerinin sohbetlerinde bulunmuştur. Hacı Bektaş veli ve Mevlana ile aynı dönemde yaşamıştır. YKS'de sınav sorusu olarak öğrencilerin karşısına çıkan Ahi Evran hayatı ile ilgili bilgiler şöyle;
Anadolu'nun vatanlaşmasında ve Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda büyük rol oynayan, bu sebeple Türk-İslâm tarihinin önemli şahsiyetlerinden olan Ahi Evran 1171 (H.566) yılında İran'ın Batı Azerbaycan tarafında bulunan Hoy kasabasında doğdu.
Ahi Evran´ın asıl adı Nasir üd-din EbüI-Hakäyik Mahmud El Hoy olarak kayıtlara geçmiştir.Herkesin korkup kaçtığı evran denen büyük bir yılanın onu görünce sakinleşmesi ve itâat etmesi dolayısıyla "Evran" diye anılmıştır.
Ahi Evran Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen alperenlerden biridir. Denizli, Konya ve Kayseri gibi şehirleri gezerek Ahilik teşkilatının kurulması ve yayılmasında önemli rol oynamıştır. Asıl mesleği debbağlıktır (deri işleme sanatı). Osmanlı Devleti zamanında Ahi Evran'ın esnafın piri olarak kazandığı ün Anadolu, Rumeli, balkanlar ve Kırım'a kadar yayılmıştır. Ahi Evran, Moğol istilasından kaçarak Anadolu'ya gelen sanatkâr ve tüccarların dayanışmasını sağlamıştır. Onlar arasında sağlam bir birlik oluşturarak kaliteli mal üretmelerini teşvik etmiştir. Daha sonra Kırşehir'e yerleşerek vefat edinceye kadar burada yaşamıştır.
Ahi Evran'ın Kırşehir'de kurduğu Ahilik Evran Zaviyesi, 20. yüzyılın başlarına kadar etkisini sürdürmüş esnafın manevi bir merkezi olmuştur. Ahilik mensupları; toplanıp sohbet edebilecekleri ve misafirleri ağırlayabilecekleri dergâhlar kurmuşlardır.
Ahi Evran, kurduğu inanç düzeni ile esnafı örgütledi. Ahlaki ve sosyal kurallarla dayanışmayı sağladı, ekonomik hayatı canlandırdı. Ahlakla sanatı bir ahenk içerisinde birleştirdi. Ahi Teşkilatını kurdu ve bütün Anadolu'ya yaydı. Ahi Evran 92 yaşında Kırşehir'de vefat etti.
