Bu değişimin temelinde gözün iris yapısındaki pigment birikimi yatar. Melanin adı verilen bu pigmentin üretimi doğumdan sonra devam eder ve göz rengini doğrudan etkiler. Melanin miktarı arttıkça mavi göz kahverengiye, gri göz ela renge dönüşebilir. Dolayısıyla ilk aylarda görülen göz rengi kalıcı olmayabilir. Bebeklerin göz rengi ne zaman belli olur, kaçıncı ayda kalıcı olur sorularının cevapları ise genetik yapı, ten rengi ve ırksal faktörlere bağlı olarak değişebilmektedir.
Bebeklerde doğum sonrası göz renginin belirginleşmesi birkaç ay sürebilir. İlk 3 ay içinde göz renginde gözle görülür değişimler yaşanabilir. Melanin üretiminin artışıyla birlikte iris rengi yavaş yavaş değişir.
Özellikle açık renkli ten ve göz yapısına sahip bebeklerde bu geçişler daha net fark edilir. Kahverengi gözlü bebeklerde ise renk daha erken sabitlenme eğilimindedir.
Göz renginin kalıcı hâlini alması çoğu bebekte 6. ay ile 1 yaş arasında gerçekleşir. Ancak bu süreç her bebekte aynı şekilde ilerlemez. Bazı bebeklerde göz rengi çok erken sabitlenirken, bazılarında hafif ton değişimleri 2 yaşına kadar devam edebilir.
Genetik yapı bu süreçte en belirleyici faktördür. Ebeveynlerin ve yakın akrabaların göz renkleri, bebeğin kalıcı göz rengini büyük ölçüde etkiler. Örneğin anne-baba kahverengi gözlü ise bebeğin mavi gözlü olma ihtimali oldukça düşüktür. Ancak genetik aktarımda çekinik genler taşıyan aile bireyleri varsa, farklı renklerin ortaya çıkması da mümkündür.
