Gökkurt, bozkurt, kökbörü, kökbüre, börteçine, bozkaskır gibi isimlerle de anılan gökbörü, Türk mitolojisiyle ve eski Türk kültürüyle yeni tanışanların incelediği konular arasında yer alıyor. Türk mitolojisinde son derece önemli bir konumda bulunan bu varlık, gökbörü nedir, gökbörü ne demek soruları ile inceleniyor. Ayrıca gökbörü hangi destanda geçer, börü nedir soruları da bu kapsamda merak ediliyor. İşte Türk mitolojisinde gökbörü motifinin anlamı.
BOZKURT NE DEMEK?
Bozkurt, Türk topluluklarında kutsal kabul edilen bir hayvan ve ulusal bir semboldür. Türk lehçelerinde farklı söylenişleri bulunan bozkurt veya gökbörü, Türk mitolojisinde yol gösterici kurt olarak kabul edilir. Bazı Türk ve Moğol boyları ise, soylarının bu varlıktan türediğine inanır. Ergenekon ve Türeyiş Destanı'nda da bundan bahsedilir. Bozkurt gökyüzünü temsil eder. Alageyik ise yeryüzünün simgesidir.
GÖKBÖRÜ NEDİR?
Börü, Köktürkçe'de kurt anlamına gelir. Gökbörü ise gök yeleli kurt demektir. Gökbörü, bozkurtla aynı anlama gelir. Savaşçılığı ve savaş ruhunu, özgürlüğü, hızı, doğayı temsil eder. Türk ulusunun başına bir iş geldiğinde, bir tehdit belirdiğinde ortaya çıkar ve yol gösterir. Çadırların önüne, tepesinde altından kurtbaşı bulunan direkler dikilir. Pek çok Türk boyu bayrak ve ongunlarında börüyü kullanır. Savaş Ruhu (Tanrısı) kurt görünümüne bürünür.
TÜRKLERDE BOZKURTUN YERİ
Türklerin ulusal sembolü olarak kabul edilen ve Türk tarihi boyunca kutsal kabul edilen bozkurt, günümüzde de Türk milliyetçiliğinin sembolüdür. Mustafa Kemal Atatürk tarafından da ulusal sembol ilan edilen bozkurt, Cumhuriyet'in ilk yıllarında Türk parası üzerine basılmıştır. Ülkemiz dışında Orta Asya'da ve Sibirya'da yaşayan Türk toplulukları tarafından da hala yaşatılmaktadır. Ayrıca Türkistan kökenli olan gökbörü oyunu, günümüzde de pek çok Türk toplumunda oynanmakta ve gökbörü ismini yaşatmaktadır.
GÖKBÖRÜ HANGİ DESTANDA GEÇER?
Göktürk destanları arasında yer alan Ergenekon Destanı'nda, tuzağa düşürülerek birkaç kişi kalıncaya dek yok edilen Türklere gökbörünün yardım edişi anlatılır. Dağların arasında yer alan ovaya sığınan Türkler, burada yerleşir ve çoğalır. Yüzyıllarca burada yaşadıktan sonra buraya sığamayan Türkler, dağdan çıkmak için yol arar ancak bulamaz. Çevredeki dağların demirden yapıldığını fark eden Türkler demiri eriterek çıkarlar. Bu sırada kendilerine Börteçine adlı bir erkek kurt rehberlik eder.