İstiğfar, işlenilen günah ve hatalardan dolayı Allah'tan af dilemektir. Kendi yaptığı yanlışı anlayıp pişman olan ve istiğfarda bulunan kişiler Kur'an'da övülmektedir. Kaynaklar incelendiğinde istiğfar anlamı taşıyan pek çok dua olduğu görülür. En kısası ve en bilineni ise 'Estağfirullah' olarak karşımıza çıkar. İnsanlar istiğfar ile ilgili olarak "İstiğfar nasıl çekilir, zikri nasıl yapılır, çekerken ne denir?" gibi soruların yanıtlarını merak ederler.
İstiğfar duaları, günahların ve kusurların affedilmesi için Allah'a bir yakarıştır. Bu yüzden 'istiğfar' çekilirken pişmanlık ve üzüntü duygularının samimi bir şekilde hissedilmesi gereklidir. Peygamberimiz bir hadiste "İstiğfar etmeye devam edeni, Allah dert ve sıkıntılardan kurtarır. Onu beklemediği yerden rızıklandırır." buyurmuştur. Bu nedenle istiğfar çekmek oldukça önemlidir. İstiğfar duası "Estağfîrullahel'azîm ellezî lâ ilâhe illâ huv el-hayyel-kayyûme ve etebü ileyh" şeklindedir. günde 70 kere istiğfar çekmek sünnettir.
Günahlardan pişmanlık için yapılan istiğfar duasının bazı farklı versiyonları bulunur. İçtenlikle yapıldığı zaman ve kişi amelleri ile de doğruladığı zaman 'Estağfirullah' demek 'Beni affet Allah'ım' anlamında olduğu için tövbe istiğfar olmaktadır. En kısa istiğfar zikri "Estağfirullah" demektir
Kısa istiğfar zikri: "Estağfirullah" çekmek. "Estağfîrullah el'azîm ellezî lâ ilâhe illâ huv el-hayyel-kayyûme ve etebü ileyh" duasını okumak.
Uzun istiğfar zikri: "Estağfirullah, Estağfirullah, Estağfirullahe'l-azîm el-kerîm, ellezî lâ ilâhe illâ hüve'l-hayyü'l-kayyûmü ve etûbü ileyhi, tevbete abdin zâlimin li-nefsihî, lâ yemlikü li-nefsihî mevten velâ hayâten velâ nüşûrâ. Ve es-elühü't-tevbete ve'l-mağfirete ve'l-hidâyete lenâ, innehû, hüve't-tevvâbü'r-rahîm." şeklindedir.
İstiğfar eden kişinin günahlarından pişman olması gereklidir. Yani ettiği tövbenin makbul olabilmesi için;
Pişman olduğu günahı tekrar işlememek,
İşlediği günah için pişman olmak,
İşlediği günahı bir daha işlememek için çabalamak,
Eğer bir kul ile ilgiliyse helalleşmek,
Allah'tan af dilemek gereklidir.
