Toplum düzenini bozan fiiller karşısında devletin harekete geçmesi, bireysel şikâyetlere bağlı kalmaksızın yürütülen bazı süreçleri gerekli kılar. Bu süreçler, yalnızca olayın aydınlatılması için değil, failin sorumluluğunu hukuk önünde belirlemek için de devreye girer. Böylelikle toplumsal caydırıcılık sağlanır ve yeniden suç işlenmesinin önüne geçilmesi hedeflenir. Kamu davası cezaları nelerdir, ne ceza verilir gibi sorular bu durumla karşılaşan insanların sorduğu sorulardandır.
Kamu davası neticesinde verilen cezalar, Türk Ceza Kanunu kapsamında belirlenmiş olan adli cezalardır ve failin işlediği suçun türüne, ağırlığına, kast derecesine ve zarar sonuçlarına göre değişiklik gösterir. Bu cezalar; hapis cezaları, adli para cezaları, hak yoksunlukları, güvenlik tedbirleri gibi yaptırımları kapsar. Verilecek ceza, suçun tipine göre belirlenen alt ve üst sınırlar çerçevesinde hâkim tarafından takdir edilir.
Ağır ceza mahkemelerinde görülen kamu davalarında genellikle daha ağır suçlar söz konusu olduğu için ceza türleri de daha serttir. Örneğin, kasten adam öldürme, cinsel saldırı, terör suçları veya ağır dolandırıcılık gibi fiillerde uzun süreli hapis cezaları gündeme gelir. Basit ceza mahkemelerinde görülen suçlarda ise daha hafif yaptırımlar uygulanır; örneğin hakaret, tehdit veya mala zarar verme gibi suçlarda kısa süreli hapis cezası veya adli para cezası verilebilir.
Cezaların infazı da yine mahkeme kararına bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda hapis cezası ertelenebilir, seçenek yaptırımlara çevrilebilir ya da ceza infaz rejimi kapsamında açık cezaevinde uygulanabilir. Ayrıca kamu davası sonucunda verilen ceza kesinleştiğinde sabıka kaydına işlenir ve kişinin sosyal haklarını da etkileyebilir.
Kamu davasında verilecek ceza, her olayın kendi koşullarına göre belirlenir. Mahkeme, öncelikle suçun hukuki tanımını, ardından failin bu suç üzerindeki sorumluluğunu, kast derecesini, suçun işleniş şeklini, zarar boyutunu ve varsa mağdur üzerindeki etkilerini dikkate alır. Ceza tayin edilirken aynı zamanda failin sosyal durumu, sabıka geçmişi, pişmanlık belirtip belirtmediği gibi faktörler de değerlendirilir.
Ceza, sadece işlenen suça karşılık bir yaptırım değildir; aynı zamanda toplumsal adaletin tesisi, caydırıcılığın sağlanması ve benzer fiillerin önlenmesi amacıyla uygulanır. Bu nedenle aynı suçu işleyen iki kişi bile, farklı koşullara sahipse, farklı cezalarla karşılaşabilir. Örneğin bir kişi ilk kez suç işlemişse cezası ertelenebilirken, aynı suçu birden fazla kez işleyen bir kişi daha ağır bir yaptırımla karşılaşabilir.
Kamu davası sonucunda hapis cezası verilmişse, bu ceza belirli koşullarda infaz kurumlarında çekilir. Adli para cezası verilmişse ödeme süresi belirlenir, ödenmemesi durumunda hapis cezasına çevrilebilir. Bazen ceza yerine denetimli serbestlik, eğitim programına katılım veya toplum hizmeti gibi alternatif yaptırımlar da uygulanabilir. Nihayetinde cezanın türü ne olursa olsun, kamu davasının amacı yalnızca bireyi değil, toplumu da korumaktır.
