Bir hastalığın doğru teşhis edilmesi, tedavinin ilk ve en kritik adımıdır. Yanlış teşhis, yanlış tedaviye yol açabileceği için oldukça risklidir. Ardından hastalığın niteliğine, genel sağlık durumuna ve bireysel özelliklerine göre uygun bir tedavi planı oluşturulur. Tıbbi bir teşhis ve tedavi yöntemi olan Lomber Ponksiyon neden yapılır, hangi durumlarda ve kimlere uygulanır gibi sorular ise özellikle hastalar için önem teşkil etmektedir.
Lomber ponksiyon, omurga kanalından beyin omurilik sıvısı (BOS) örneği almak veya tıbbi bir müdahale yapmak amacıyla bel bölgesinden yapılan bir uygulamadır. Lomber ponksiyonun temel amaçları şunlardır:
Beyin omurilik sıvısının incelenerek merkezi sinir sistemi hastalıklarının teşhis edilmesi. Örneğin menenjit, ensefalit, multipl skleroz gibi durumların tanısında kullanılır.
Beyin omurilik sıvısına ilaç uygulamak (örneğin kemoterapi) veya artmış basıncı düşürmek için yapılabilir.
Subaraknoid kanama gibi beyin kanamalarının tespitinde kullanılabilir.
Lomber ponksiyon, çoğunlukla şu durumlarda başvurulan tıbbi bir uygulamadır:
Enfeksiyon kaynaklı beyin zarlarının iltihabı durumunda ve menenjit şüphesi varsa yapılabilir.
Beyin kanaması (Subaraknoid kanama) şüphesi varlığında bu tıbbi prosedüre başvurulur.
Multipl Skleroz gibi beyin ve omurilik hastalıklarının tanısında faydalanılır.
Beyin omurilik sıvısındaki basıncın (İntrakranial basınç artışı) ölçülmesi gerektiğinde uygulanır.
Lomber ponksiyon, aşağıdaki semptomların gözlemlendiği hastalara yapılır:
Ani ve şiddetli baş ağrısı, ense sertliği, bilinç değişiklikleri gibi belirtiler gösteren kişilere uygulanır.
Menenjit gibi nörolojik enfeksiyon şüphesi varsa yapılır.
Beyin omurilik sıvısına doğrudan ilaç verilmesi gereken durumlarda başvurulur.
Lomber Ponksiyon kimlere yapılmamalıdır sorusuna yanıt olarak şu verilebilir:
Kafa içi basınç artışı olanlara kesinlikle yapılmamalıdır. Görüntüleme yapılmadan lomber ponksiyon uygulanması beyin fıtıklaşmasına neden olabilir.
Kanama bozukluğu olan hastalarda bu prosedürden kaçınılmalıdır.
Lomber ponksiyon (LP), omurilik sıvısını toplamak veya basıncı ölçmek amacıyla yapılan bir tıbbi işlemdir. Bu işlem, bel omurgasında, üçüncü-dördüncü (L3-L4) veya beşinci-altıncı (L5-L6) lomber vertebralar arasında gerçekleştirilir. Bu bölge, omuriliğin sona erdiği alanın hemen altındadır. Bu yüzden ponksiyon yapılırken omuriliğe zarar verme riski minimumdur. Lomber ponksiyon (LP) kısaca şu şekilde yapılır:
Hasta, yan yatış pozisyonuna geçtikten sonra dizler karına çekilmiş şekilde yerleştirilir.
İşlem yapılacak bel bölgesi steril hale getirilir.
Lokal anestezi uygulanarak bölge uyuşturulur.
L3-4 veya L5-6 lomber vertebraları arasından, özel bir iğneyle omurga kanalı içine girilir.
Beyin omurilik sıvısı (BOS) iğne yoluyla alınır.
İğne dikkatlice çıkarılır ve bölgeye steril bir bandaj uygulanır.
Bu işlem, genel olarak birkaç dakika sürer.
