Kan basıncı, organlara ve dokulara yeterli kan ve oksijen ulaşmasını sağlar. Yüksek kan basıncı (hipertansiyon), kalp hastalığı, inme ve böbrek problemleri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Düşük kan basıncı (hipotansiyon) ise baş dönmesi, yorgunluk ve organların yeterince beslenememesi gibi sorunlara neden olabilir. Bununla ilgili olarak, sistolik kan basıncı nedir, neyi gösterir ve kaç olmalı öğrenmekte fayda vardır.
Sistolik kan basıncı, kalp kasıldığında ve arterlere pompaladığında damar duvarlarına uygulanan en yüksek basıncı ifade eder. Bu, kan basıncı ölçümünde ilk ve çoğunlukla daha yüksek olan değerdir. Kalbin, kanı ne kadar güçlü bir şekilde pompaladığını gösterir. Aynı zamanda, arterlerin gerilimini ve esnekliğini değerlendirmeyi sağlar.
Yetişkinler için normal sistolik kan basıncı genel olarak, 90-120 mmHg aralığında olmalıdır.
Yüksek sistolik basınç (120 mmHg'nin üzerinde), hipertansiyonun bir göstergesi olabilir ve kalp hastalıkları, inme gibi riskleri artırabilir. Düşük sistolik basınç (90 mmHg'nin altında) ise hipotansiyon sorunlarına yol açabilir. Kan basıncınızın sağlıklı sınırlar içinde olduğundan emin olmak için düzenli ölçümler yaptırmaya ve doktor önerileri almaya özen göstermelisiniz.
Kan basıncı ölçüm aletlerinde "Sys" (Sistolik) olarak ifade edilen büyük sayı, kalp kasıldığında damarlara uygulanan en yüksek basıncı gösterir. Bu, "büyük tansiyon" olarak adlandırılır. "Dia" (Diyastolik) olarak ifade edilen nispeten küçük sayı, kalp gevşediğinde damarlarda kalan basıncı gösterir. Bu da "küçük tansiyon" olarak adlandırılır. Bu iki değer, kalp ve damar sağlığını değerlendirmek için birlikte kullanılır ve kan basıncının genel durumu hakkında bilgi verir.
Sistolik ve diyastolik kan basıncı arasındaki fark, kalbin farklı fazlarındaki basınçları ifade eder:
Sistolik basınç, kalp kasıldığında (sistol) arterlere uygulanan en yüksek basınçtır. Bu, kalp kasının kanı damarlara pompaladığı andaki basıncı gösterir. Kan basıncı ölçümünde ilk değer olarak kaydedilir. Örneğin, 120/80 mmHg ölçümünde, 120 mmHg sistolik basıncı temsil eder.
Diyastolik basınç ise kalp gevşediğinde (diyastol) arterlere uygulanan en düşük basınçtır. Bu, kalp kasının gevşediği ve damarların daha az baskı altında olduğu andaki basıncı ifade eder. Kan basıncı ölçümünde ikinci ve daha düşük değer olarak kaydedilir. Örneğin, 120/80 mmHg ölçümünde, 80 mmHg diyastolik basıncı temsil eder.
