Tüberküloz tedavisinde kullanılan BCG aşısı nedir, ne işe yarar? Yeni tip corona virüsüne karşı aşı ve tedavi çalışmalarında artış yaşanıyor. Her ülke kendi çalışmalarını kamuoyuna sunuyor ve deneme süreçleri yapılıyor. Son olarak Tüberküloz hastalığının tedavisinde kullanılan aşının corona virüsüne karşı etkili olabileceği iddiası gündemde yer edindi. BCG adı da verilen verem aşısı özellikle bebekler doğduktan bir süre sonra yapılır. Tüberküloza neden olan bakteriler, enfekte olan kişinin öksürmesi veya hapşırmasıyla yayılır. Vereme neden olan bakterinin bulaştığı çoğu kişide herhangi bir belirti görülmez. Peki Tüberküloz tedavisinde kullanılan BCG aşısı nedir, ne işe yarar? Tüberküloz aşısı BCG corona tedavisinde etkili mi?
Corona virüsü salgınında en çarpıcı konulardan bir tanesi de koronavirüs aşısı ve tedavisine yönelik araştırmalar oluyor. Uzmanlar aşı ve tedavi çalışmalarını her gün artırırken Tüberküloz tedavisinde kullanılan BCG aşısı gündeme geldi. Tüberküloz tedavisinde kullanılan BCG aşısı corona tedavisinde etkili mi?
Bacillus Calmette-Guérin (ya da Bacille Calmette-Guérin, BCG) veya verem aşısı. Albert Calmette ve Camille Guérin isimli iki Fransız araştırmacı 1920'li yıllarda BCG aşısını, bovin (sığır) tipi tüberküloz basillerini, (Mycobacterium bovis) 13 senelik bir süre içerisinde safralı ve gliserinli patates üzerinde 230 defa kültürden kültüre aktararak ürettiler. Yapılan çalışmalarda, bu şekilde üretilen basillerin insanlarda tüberküloz hastalığı yapmadığı fakat tüberküloz basiline karşı insanlarda bir bağışıklık oluşturduğu bulundu. Bu şekilde virulansı azaltılmış, canlı fakat hastalık yapmadan bağışıklık kazandıran basile, basilin ve bulan araştırmacıların soy isimlerinin baş harfleri alınarak kısaca BCG ismi verilmiştir.
BCG aşısı, ısı ve ışığa çok dayanıksızdır. Deri içine (intradermal) uygulanır. Doğumdan itibaren uygulanabilir. Aşı, kanla ve lenfatik sistemle patojen basilin yayılmasını engeller. Bu sayede hayatı tehdit eden miliyer tüberküloz, tüberküloz menenjit gibi durumların ortaya çıkışını azaltır. Akciğer tüberkülozunu önlemede meta analizlerde %50 etkili bulunmuştur. BCG'nin koruyuculuğu, Türkiye'de erişkinlerde %72,7 iken 0-6 yaş grubunda %85 bulunmuştur.
Yıllardır tüberküloz (verem) hastalığında kullanılan BCG aşısının korona virüs tedavisinde etkili olabileceğini söyleyen Doç. Dr. Şevket Özkaya, "Virüsün hızla arttığı ve yayıldığı Avrupa ülkelerinde BCG aşısının yapılmadığını saptadık. Korona virüsün çocukları etkilememesinin yine BCG aşısının çocukluk çağında yapılıp, yüksek koruyucu etkisine bağlı olduğunu düşünüyoruz" dedi.
BCG aşısının korona virüs tedavisinde etkili olabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Şevket Özkaya, aşı sonuçlarının yayınlandığı klinik ve vak'a-kontrol çalışmalarında bebeklik ve erken çocukluk tüberkülozunun koruma etkisinin yüzde 80'den fazla olduğunu, yetişkinlerde ise bu hastalığı yüzde 50 oranında azalttığını söyledi. Özkaya, "Bugün BCG aşısının bağışıklık sistemini güçlendirdiğini biliyoruz. Aşının etkinliği ve güvenilirliği farklı çalışmalarda tartışılmış, elde edilen sonuçlar birbiriyle çelişkili bulunmuştur. Bu durum ülkeler arasında farklı aşı politikalarının uygulanmasına yol açmıştır. Tüberküloz prevelansının yüksek olduğu ülkelerde doğumdan sonra mümkün olan en kısa sürede tek doz BCG aşısı önerilmektedir. BCG'nin kan ve lenfatik sistemle basilin yayılmasını engelleyerek çocuklarda miliyer ve meningeal TB gibi daha ağır TB hastalığını önlemede başarılı olduğu gösterilmiştir. Erişkin dönemde yapılan BCG'nin koruyuculuk etkisinin daha düşük olmasını da açıklayabilir. Türkiye'de aktif olarak bebeklik çağında BCG aşısının yapılmakta. Şimdiye kadar BCG aşısı ve korona virüs arasındaki ilişki bilinmiyordu. BCG aşısı ile korona virüs arasındaki ilişkiyi ilk biz gözlemledik ve duyuruyoruz. Daha önce BCG yapılmayan ve korona virüs ile enfekte olanlara proflaktik olarak BCG yapılmasını öneren ilk kişilerden olarak kendi isteğim ile BCG aşımı tekrardan yaptım. Hali hazırda 100'e yakın korona virüs pozitifliği ve şüphesi olan hastaları aktif olarak tetkik, tedavi ve takip ediyorum" dedi.
