Türkiye'de taş kömürünü bulan ilk kişi olarak tarihe geçen Uzun Mehmet, bugün Zonguldak'ta ibadete açılan Uzun Mehmet Camii'ne ismini veriyor. Ülkemizin kalkınmasına büyük katkısı olan taş kömürünü bularak tarihe adını yazdıran Uzun Mehmet kimdir ve neyi bulmuştur, Uzun Mehmet kaç yılında doğdu, ne zaman yaşadı gibi sorular yanıt arıyor. Zonguldak'ta kömür nasıl bulundu sorusu da bu bağlamda cevap arıyor.
UZUN MEHMET KİMDİR NEYİ BULMUŞTUR?
Uzun Mehmet, Zonguldak'ta Türkiye'nin ilk taş kömürünü bulan kişi olarak tarihe geçmiştir. 1820'li yıllarda Zonguldak'ın Ereğli ilçesine bağlı Kestaneci Köyü'nde yaşadığı bilinir. Ereğli'nin tanınan ailelerinden Karamahmutzadeler sülalesindendir. İstanbul'da deniz eri olarak askerlik yapmıştır.
KÖMÜR NASIL BULUNDU?
19. Yüzyılda İngiltere'den ithal edilen kömür için Padişah 2. Mahmut bir ferman çıkardı. Padişah fermanında yurdun dört bir yanında kömür aranması emri yer alıyordu. Askerliğini bahriye eri olarak yapan Uzun Mehmet terhis olurken kendisine kömür numunesi gösterildi ve memleketine döndüğünde bunu araması emredildi.
UZUN MEHMET KÖMÜRÜ NEREDE BULDU?
Memleketi Ereğli'ye dönen Uzun Mehmet, bir gün Kösedağı mevkiinde yer alan Neyren Köyü civarındaki değirmene gider. Hasat sonu olduğu için çok sıra vardır. Sıra beklerken dere kenarında dolaşan Uzun Mehmet bu sırada siyah taşlara rastlar. Bunların askerde kendisine gösterilen siyah taş ya da halk adlandırmasıyla yanan taş olduğunu anlar.
ÜLKEMİZDE KÖMÜR NE ZAMAN BULUNDU?
Bunlardan biraz toplayıp evde yaktığı ocağa atar ve taşların yandığını görür. Ertesi gün bu taşlardan bir çuvala doldurup İstanbul'a götürür. 2. Mahmut Uzun Mehmet'i 50 altınla ödüllendirir ve ömür boyu 600 kuruş maaşa bağlar. Böylece taş kömürünün ülkemizde bulunuş tarihi 8 Kasım 1829 kayda geçer.
UZUN MEHMET NE ZAMAN ÖLDÜ?
Ancak Uzun Mehmet'in mutluluğu kısa sürer. Padişah tarafından verilen heyetle memleketine dönüp kömürü bulduğu yeri gösterecekken, daha İstanbul'da iken Leblebici Hanı'nda kahvesine zehir konarak öldürülür. Ölüm tarihi de kömürün bulunuş tarihi olan 8 Kasım 1829 olarak tarihe geçer. Ölümünde dönemin Ereğli Ayanı Hacı İsmail Ağa'nın parmağı olduğu bilinir. Zonguldak'ta iki maden ocağına, şehrin en işlek caddelerinden birine ve pek çok sokağa onun adı verilmiştir. Ayrıca şehrin merkezinde yer alan madenci feneri şeklindeki anıt onun hatırası olarak dikilmiştir.
