Birincil polisitemi, kemik iliğinde anormal hücre üretimi nedeniyle oluşur. İkincil polisitemi ise vücudun düşük oksijen seviyelerine yanıt olarak daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesi sonucu gelişir. Bu durum, yüksek irtifada yaşama, kronik akciğer hastalıkları, böbrek tümörleri veya uyku apnesi gibi durumlarla ilişkilidir. Vücutta kan fazlalığı nasıl düşürülür, polisitemi nedir ve vücutta fazla kan olursa ne olur öğrenmekte fayda vardır.
Vücuttaki kan fazlalığı, "polisitemi" olarak bilinir ve kanda normalden fazla kırmızı kan hücresi bulunması olarak tanımlanır. Bu durum, kanın yoğunluğunu artırarak dolaşımın zorlaşmasına, kan basıncının yükselmesine ve pıhtı oluşumu riskinin artmasına neden olabilir. Kan fazlalığı (polisitemi) tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Kan fazlalığını düşürmek için uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:
Doktor tarafından belirli aralıklarla kan alımı (Flebotomi) yapılır. Bu, kan hacmini azaltarak kanın yoğunluğunu düşürür.
Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar, kemik iliğinin kırmızı kan hücresi üretimini azaltabilir. Örneğin, hidroksiüre gibi ilaçlar kullanılabilir.
Düşük doz aspirin, kanın pıhtılaşma riskini azaltabilir. Ancak, bu tedaviye doktor gözetiminde başlanmalıdır.
JAK2 gen mutasyonuna bağlı polisitemi vakalarında, bu mutasyonu hedef alan JAK2 inhibitörleri kullanılabilir.
Bol su içmek, sigarayı bırakmak ve düzenli egzersiz yapmak kan dolaşımını iyileştirebilir ve kanın yoğunluğunu dengelemeye yardımcı olabilir.
Eğer polisitemi ikincil bir sebebe bağlıysa (örneğin, kronik akciğer hastalığı gibi), bu altta yatan durumun tedavi edilmesi gerekebilir.
Tedavi sürecinde kan testleri yapılarak kırmızı kan hücrelerinin sayısı ve hematokrit düzeyleri izlenir.
Tedavinin etkinliğini değerlendirmek ve yan etkileri izlemek için düzenli doktor kontrolleri gereklidir.
Polisitemi tedavisi, uzun sürelidir ve doktor gözetiminde yürütülmesi gereken bir süreçtir. Tedaviye başlamadan önce, kişinin durumuna uygun en iyi tedavi seçeneğinin belirlenmesi için bir sağlık profesyoneline danışılması önemlidir.
Vücutta fazla kan bulunması (polisitemi), çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Kanın yoğunluğunun artması, dolaşım sistemi üzerinde ek yük oluşturur ve bu durum bazı ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Vücuttaki fazla kanın yol açabileceği başlıca sorunlar ise şu şekildedir:
Kanın yoğunlaşması, damar içinde pıhtı oluşma riskini artırır. Bu pıhtılar, damarları tıkayarak kalp krizi, felç (inme) veya derin ven trombozu (DVT) gibi ciddi durumlara yol açabilir.
Kan hacminin artması, kan basıncını yükseltebilir. Bu da kalp ve damar sistemine aşırı yük bindirir ve hipertansiyon gelişimine yol açabilir.
Kalbin daha yoğun kanı pompalaması gerektiği için, bu durum zamanla kalp yetmezliği gibi kalp hastalıklarına neden olabilir. Ayrıca, arterlerin (atar damarların) daralması ve sertleşmesi (ateroskleroz) riski de artar.
Yoğun kan, beyne yeterince oksijen taşınmasını zorlaştırabilir. Bu da sık baş ağrısı, baş dönmesi ve hatta bayılma gibi semptomlara neden olabilir.
Fazla kan nedeniyle ciltte kızarıklık ve kaşıntı görülebilir. Özellikle sıcak suyla banyo yapıldığında bu semptomlar daha da kötüleşebilir.
Kan yoğunluğu arttıkça, akciğerlerin oksijen taşıma kapasitesi azalabilir. Bu da nefes darlığına yol açabilir.
Yetersiz oksijenlenme ve dolaşım sorunları, genel yorgunluk ve zayıflık hissine neden olabilir.
Göz içindeki damarların kanla dolması, görme bozukluklarına neden olabilir. Bulanık görme, görme alanında daralma gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
