2018 yılıydı… Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak Türkiye'yi yeni bir lige taşıyacak 'Milli Enerji ve Maden Politikası' adıyla stratejiyi çizmişti… 2019 sonunda da Balıkesir Bandırma'da Bor Karbür Tesisi'nin temelleri atılmıştı… Bugün o stratejinin meyvesi ete kemiğe büründü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılıyor…
80 milyon dolar yatırımla kurulan tesisle, dünyanın en büyük ve en kaliteli bor rezervine sahip olan Türkiye, ilk defa cevher, borik asit ve bor karbür değer zincirini tamamlamış olacak.



Açılış öncesinde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Serkan Keleşer ile tesisi gezme fırsatı bulduk.
Bakan Dönmez, bor üretiminde geçilen stratejik yapıyı 'Enerjinin Kızılelması' olarak tanımlıyor. Sloganın da 'Cevherden Mücevhere' olarak belirlendiğini söylüyor.
Çok doğru…
Neden mi?
Birkaç rakamla bunu özetleyeyim…
Türkiye 1960'lara kadar boru sadece cevher olarak satıyordu. Daha sonra dünyanın yüzde 74'üne sahip olduğu bor cevherini işleyerek borik asit haline getirdi. Şimdi başka bir aşamaya geçilip, bor karbür üretimine başlandı.
Cevher halinde satıldığında tonu 120-150 dolar olan bor, borik asit haline getirildiğinde tonu 1.000- 1.200 dolara çıkıyor. Bor karbürün tonu ise 35 ila 45 bin dolar. Hele hele bor karbürden zırh yaparsanız, bu rakamlar 300 bin dolara kadar yükseliyor.
Yatırımın katma değerine bakar mısınız?
Düşünsenize, bor cevherindeki katma değer borik asitte 7 katına, bor karbürde 300 katına, bor karbürün kullanıldığı zırh sektöründe 2.000 katına, hatta roket nozulu yapımı sektörlerinde 35 bin katına çıkmış oluyor.
Tesiste üç bina var.
Birinde borik asit ve bor oksit gibi rafine bor ürünleri elektrotlarla 2.500 derece sıcaklıkta bor karbür haline getiriliyor. Daha sonra bu ürün yeraltından soğutulacağı ikinci binaya geliyor. İki gün soğutulduktan sonra birbirine vurdurularak toz haline dönüştürülüyor. Son binada ise içindeki metal içeriklerden temizlenerek nihai ürün haline sokuluyor.
Peki bor karbürden bir sonraki aşama ne derseniz?
Bakan Dönmez piramidin en tepesinde 'nanobor' olduğunu söylüyor.
Belli ki, o noktaya geldiğimizde Türkiye nükleer anlamda başka bir lige geçecek.
Henüz nanobor için erken olsa da Enerji Bakanlığı'nda o kararlılık var.
Heyecan verici, ülke adına gururlandıran gelişmeler bunlar…
Emeği geçenlere teşekkürler…