Hamas-İsrail savaşı etkilerini dünyanın dört yanında hissettirirken, insanlığın öldüğünü bir kez daha görüyoruz. Savaş zamanında, insanların acılarını, kayıplarını ve zorluklarını anlama yeteneği, sanki çığ gibi büyüyen bir sessizlikle kayboldu. Kendi çıkarlarına odaklanan insanlar, karşı tarafın acılarını görmekten kaçındı, savaşın insanlık üzerindeki yaraları daha da derinleşti. Halbuki empati, savaşın yarattığı karanlık gölgeden çıkmanın anahtarı olabilir. Filistinli yazar Shibli'nin ödül töreninin Frankfurt Kitap Fuarı programından çıkarılması anlaşılır gibi değil. Töreni iptal ederek, İsrail'in yanında olduklarını beyan etmesi ise akıl tutulması.
İsrailli yayıncılara fuarda özel alanda yer verileceğinin açıklanmasının ardından, başta Arap Yayıncılar Birliği olmak üzere Sharjah, Birleşik Arap Emirlikleri Yayıncılar Birliği, Malezya, Endonezya ve Türkiye'deki yayıncı meslek örgütleri kararı eleştirerek, fuara katılmama kararı aldı. Fuarın ilk gününde iptal edilen stant alanlarının oluşturduğu boşluklar, protesto amacıyla açılmamış stantlar dikkati çekti. Filistinli yazarlar neden ödüllerini anamıyor? Filistin'de kitapevleri neden bombalanıyor? Asıl konuşulması gereken bu sorular iken taraf olup mesaj vermek uluslararası bir fuara yakıştı mı?
Shibli'nin 'Küçük Bir Detay' isimli kitabı, 1949'da İsrail askerleri tarafından işlenen bir cinayet ve tecavüzü konu alıyordu. Bu eseriyle LiBeraturpreis ödülüne değer bulunan Shibli, ödül töreninin iptaliyle karşılaştı. Litprom derneği, ödülün savaş nedeniyle her yıl olduğu gibi kitap fuarında düzenlenen bir törenle verilmeyeceğini duyurdu. Fuar organizatörleri, İsrail'e yönelik saldırıları kınamalarının ardından programı yeniden düzenleme kararı aldılar. Yeniden düzenlenen program, Yahudi eserlerine öncelik verilmesiyle dikkat çekti. Bu durum, fuarın sadece edebi bir platform olmasının ötesinde siyasi bir arenaya dönüştüğü eleştirilerine neden oldu. Frankfurt Kitap Fuarı'ndaki bu olayların, edebiyatın politik olaylarla nasıl etkilenebileceği ve sanatın savaşların gölgesinde nasıl tartışmalı hale gelebileceği konularında geniş bir eleştiriye neden olduğunu görüyoruz. Shibli'nin ödül töreninin iptali, fuarın edebi etkinlik olmaktan çıkıp siyasi platforma dönüşmesine ve yazarların politik görüşlerine göre muamele görmesine dair endişeleri beraberinde getirdi.
75. Uluslararası Frankfurt Kitap Fuarı dünya çapında etkinlik olarak bilinirken, bu yıl rezillikle anılıyor.
SAVAŞ ZAMANI VERİLEN İLANA BİLE DİKKAT ETMEK GEREKİR
Savaş zamanları, toplumun en kırılgan olduğu anlardan biridir ve bu dönemde yapılan hataların yankıları derin izler bırakabilir. Böyle zamanlarda biraz hassas olmak, yeni çıkacak reklamların, düzenlenecek etkinliklerin biraz daha duyarlı olması gerek. Ancak, günümüzde bazı reklam kampanyaları ve etkinlikler, bu hassas dönemde insanlığın temel değerlerini göz ardı etme eğiliminde.
Bir şampuan markasının sponsorluğunda düzenlenen bir ödül töreni, savaşın en acı günlerinden birinde, gücünü gösterenlerin gecesini kutlama oylaması diye bir ilan paylaştı. Gündemden kopuk, insana ve etiğe aykırı bu tür reklam ve etkinliklere karşı duyarlılık göstermek; savaşın gölgesinde bile insanlığın çekirdek değerlerine bağlı kalmak zorunda olduğumuzun bir hatırlatıcısıdır, hatırlatmak istedim. Bu durum, profesyonel organizasyonların, duyarlılık ve etik değerlere daha fazla önem vermeleri gerektiğini bir kez daha gösteriyor.
