Gazetecinin rolü biz ombudsmanlar arasında en önemli konulardan biri. Iowa eyaletinin küçük ama saygın gazetesi The Gazette (adı üstünde!) ombudsmanı Judi Whetstine, son yazısında üç konuyu gündeme taşımış.
Birincisi, ABD'nin bağımsız "kamu radyosu" NPR'ın doktor ve hastabakıcı kökenli bazı muhabirleri Haiti'de depremzedeleri tedavi etmişler ve daha sonra da bunu haber yapmışlar.
NPR daha sonra kendi ombudsman programında bu "sıra dışı" yayını etik bakımından eleştirmiş. "Gazeteci haber öznesi olduğu anda haberciliği biter; onu başka meslektaşı yapmalıdır" sonucuna varılmış.
Hâlâ tartışması süren bir diğer konu, New York Times Kudüs büro şefi Ethan Brönner'in, oğlu İsrail ordusunda askere alındığı için bu ülkede muhabirlik görevinden çekilip çekilmemesi gerektiği. Times'ın (görevi yeni son bulan) ombudsmanı Clark Hoyt, "Çatışmaları izlerken tarafsız haber yapamaz, başka yere tayin edilmeli" görüşünde ısrar etmiş, ama gazete genel yayın yönetmeni Bill Keller'i ikna edememişti.
Konu gerçekten de tartışmaya açık.
Whetstine, bunlara The Gazette'in karıştığı bir başka haberciliği ele alarak katkıda bulunuyor. Gazetenin çıktığı Cedar Rapids kentinde yeni kurulacak halk kütüphanesi için aday olan üç araziden biri, gazete patronuna aitmiş.
Gazete, "bunu tarafsız bir şekilde nasıl verelim?" tartışması ardından, meseleyi bütün açıklığıyla anlatan bir başyazı yayınlamış. Okurlara "bize güvenin, çıkar çatışmasına girmeden bu satışı tüm açıklığı ve tarafsızlığıyla haber yapacağız" mesajı verilmiş. Verilen tüm haberlerde aday üç arazinin artıları eksileri, arazi sahiplerinin (The Gazette patronu da dahil) mali sicili, iş ilişkileri vs araştırılarak olduğu gibi sunulmuş.
Ombudsman Whetstine, "acaba bu haberleri gazete dışından bir serbest muhabir verseydi daha iyi olmaz mıydı?" diye soru atmış ortaya, ama genel yayın yönetmeni Lyle Muller'in makul cevabını da eklemiş: "İyi de, o haberi de yine bizim yazı işleri gözden geçirip basacaktı.."
Sonuçta, habercilik ombudsmanın "pekiyi" notunu almış.
Bazı ülkelerde küçük gazeteler bile, bize tuhaf gelecek konularda, etik ve okurun güvenini koruma üzerine kafa yormaya devam ediyor!