İTÜ Meteoroloji Bölümü Dr. Deniz Demirhan tarafından İstanbul için yapılan uyarının ardından vatandaşlar asit yağmuru nedir, nasıl oluşur? Şeklindeki araştırmalarını arama motorları üzerinden yoğunlaştı. Uzmanlar önlem alınması gerektiğini vurgularken 16 Ocak Perşembe yani yarın beklenen bu yağışın yüksek basınç nedeniyle gerçekleşeceği bilgisi verildi. İnsan sağlığını tehdit edecek şekilde tehlikeli olan bu yağışların deri, göz ve solunum sistemine direkt olarak etkileri mevcuttur. Peki, Asit yağmuru nedir, nasıl oluşur? Asit yağmuru zararları nelerdir? İşte konuyla ilgili tüm detaylar…
İTÜ Meteoroloji Bölümü Dr. Deniz Demirhan tarafından yapılan son dakika uyarısının hemen ardından vatandaşlar konuyla ilgili detayları araştırmaya başladı. Bu yağışların özellikle tarım alanlarını etkileyeceği direkt olarak insan ve diğer canlılarının etkilenmesine neden olacağı uyarısında bulunuldu. Haberimizin devamından "Asit yağmuru nedir, nasıl oluşur?" sorularının cevabına ve İstanbul için yapılan uyarı ile ilgili tüm detaylara ulaşabilirsiniz…
İşte detaylar...
Dr. Demirhan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Perşembe günü bu yüksek basıncın yerini alçak basınç alacak. Perşembe ve Pazar günü yağış bekleniyor. Şu anda kirli bir atmosferin içindeyiz. Bu şekildeyken yağan yağmur da asit yağmuru olacaktır. Asit yağmurları bütün kirleticileri yere indirecektir. Hava temizlenecek ama yerde asit yağmurlarının etkilerini göreceğiz. Metallerde korozyon, asfaltlarda bozulmalar, arabalarda, cildimizde ve saçlarımızda etkilerini göreceğiz.
Hava kirliliğinin en önemli sebeplerinden biri evsel emisyonlarımızdır. Özellikle kış dönemlerinde çok fazla oluyor. Bacalardan çıkan emisyonlar, arabaların egzoz gazları, filtre kullanmayan fabrikalar bunlar yüksek miktarda kirleticiler içeriyor. Bunlar bu günlerde atmosferimizde kalacak ve bize hastalık olarak geri dönecek"
Henüz kar beklenmediğinin de altını çizen Dr. Demirhan, "Önümüzdeki Salı gününe kadar kar beklenmiyor. Yüksek basıncı gelmesi ile birlikte hatta sıcaklıklar da çok yüksek. Bu nedenle kar beklenmiyor" dedi.
Hava kirliliği sınır değerleri ve İstanbul'da ölçülen değerler hakkında bilgi veren Dr. Demirhan, "Avrupa Birliği standartlarına göre PM 2,5 değeri 25 mikrogram(mcg) m3. Fakat şu anda bizim atmosferimizde 125 mcg kadar çıkabiliyor. 22 mcg PM 2,5'a maruz kalırsanız bir paket sigara içmiş oluyorsunuz. Fakat biz gün içerisinde 125 mcg PM 2,5'a maruz kalıyoruz. Bu da bir günde paketlerce sigara içmişiz anlamına geliyor. Bu nedenle böyle yüksek basıncın olduğu günlerde işlerimizi iç mekanlarda halletmeye özen göstermemiz gerekli. Eğer böyle bir ortamda bulunmamız gerekliyse en azından bir maske yardımı ile solunum yollarımızı koruyabiliriz.
Çünkü gerçekten çok önemli etkileri var. 2012 yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan bir çalışmada 7 milyon insan hava kirliliği sebebiyle hayatın kaybettiği tespit edildi. Her yıl 3,5 milyona yakın insan hava kirliliği kaynaklı sebeplerden hayatını kaybediyor. Bunların yüzde 40'ı kalp yetmezliği, yüzde 40'ı felç, kalan kişiler de akciğer ve solunum yolları sorunları sebebiyle hayatlarını kaybediyorlar" diye konuştu. Dr. Demirhan, "Evinizden çıkmadan önce yüksek basıncı beklendiği yerlere bakabilirsiniz. Eğer yeşilse sorun yok. Eğer turuncu ve sarıysa çıkarken maske takmak ya da dışarı çıkmamaya özen göstermek gerekir" dedi.
Asit yağmuru, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çiğ veya kuru parçacıklar halinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir. Atmosfere yayılan kükürtdioksit ve azotdioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur. Daha sonra bu damlacıklar yeryüzüne yağmur, kar gibi yollarla düşerler. Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar.
Havadaki tipik çap konsantrasyonunda oluşan yağmurun pH'ı 5.6 civarındadır. Bu yüzden pH'ı 5.6'nın altındaki yağmur asit yağmuru olarak nitelendirilir. Ama doğal asit kaynakları yüzünden yağmurun pH'ı zaten 4.5 ile 5.6 arasında değiştiği için 5.0'ın altı daha doğru bir ölçü olarak nitelendirilebilir. Asit yağmuru akarsuların zehirlenmesi ve yüksek irtifalardaki ormanların zarar görmesinin başlıca sebeplerindendir.
İstanbul'da bugün yüksek basınçla birlikte hava kirliliği üst seviyelerde ölçüldü. Perşembe ve pazar günü asit yağmuru beklenior. Perşembe gününe kadar uyarıda bulunan İTÜ Meteoroloji Bölümü Dr. Deniz Demirhan, "Yüksek basıncın olduğu günlerde işlerimizi iç mekanlarda halletmeye özen göstermemiz gerekli. Eğer böyle bir ortamda bulunmamız gerekliyse en azından bir maske yardımı ile solunum yollarımızı koruyabiliriz" dedi.
İstanbul'da yüksek basınçla birlikte hava kirliliği üst seviyelerde ölçüldü. Kağıthane'de hava kirliliği değerlerini ölçen İTÜ Meteoroloji Bölümü Dr. Deniz Demirhan, maksimum 50 mikrogram olması gereken PM10 değerini 189 mikrogram, maksimum 25 olması gereken PM2,5 değerini ise 199 olarak ölçtü. Bu değerlerin artan yüksek basınçla birlikte atmosferde kalacağını ve hava kirliliğini artıracağını belirten Dr. Demirhan, "Perşembe gününe kadar kuvvetli bir yüksek basınç bekleniyor. Yüksek basıncın anlamı şu anda bulunduğumuz yerde emisyonu olan gazlar atmosferimizde kalıyor ve dağılmıyor. Yüksek basınç bize aynı zamanda kararlı bir atmosferi de getirir.
İstanbul için asit yağmuru uyarısı!
Asit yağmuru, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çiğ veya kuru parçacıklar halinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir. Atmosfere yayılan kükürtdioksit ve azotdioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur. Daha sonra bu damlacıklar yeryüzüne yağmur, kar gibi yollarla düşerler. Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar.
Havadaki tipik çap konsantrasyonunda oluşan yağmurun pH'ı 5.6 civarındadır. Bu yüzden pH'ı 5.6'nın altındaki yağmur asit yağmuru olarak nitelendirilir. Ama doğal asit kaynakları yüzünden yağmurun pH'ı zaten 4.5 ile 5.6 arasında değiştiği için 5.0'ın altı daha doğru bir ölçü olarak nitelendirilebilir. Asit yağmuru akarsuların zehirlenmesi ve yüksek irtifalardaki ormanların zarar görmesinin başlıca sebeplerindendir.
Asit yağmurlarının özellikle tarım alanları etkilemesi direkt olarak insan ve diğer canlılarının etkilenmesine neden olacaktır. Asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda üzerine yapılan araştırmalar sonucunda asit depolanmasının insan sağlığı üzerinde dolaylı ve dolaysız olmak üzere 2 tür etkisi belirlenmiştir. Bu güne kadar yapılan araştırmalar henüz asit depolanmasının insanlar üzerinde dolaysız bir etkisini belirleyememiştir.
Bununla beraber deri, göz ve solunum sistemindeki direkt etkileri dikkat çekicidir. pH 4.6' ya kadar asitlenmiş göl sularında insan ve tavşan denekleri üzerinde yapılan araştırmalarda belirli bir takım etkiler belirlenmiş, pH' ın 4 ten düşük olduğu değerlerde gözde tahriş ve kızarıklık oluşmuştur. Asidik zerrecikler genellikle sülfürdioksit ve nitrikoksitlerin atmosferdeki dispersiyonu ile oluşur. Sonuçta oluşan nitrik ve sülfürik asit diğer partiküller (toz, is, kurum, duman vs) üzerine yapışır.
Bu partiküllerin direkt olarak solunması bu asidik yapıların doğrudan akciğerlere kadar gitmesine neden olmaktadır. Asit yağmurları salt insan sağlığına değil,heykel,büst gibi doğal taşlardan yapılan sanat eserlerine zarar vermektedir.