Bir alacak talebine karşı yapılan hukuki itiraz, durumu belirsizliğe sürükleyen bir eşik gibidir. Bu itirazla birlikte artık konu sadece tarafların beyanlarıyla sınırlı kalmaz, yazılı deliller ve mahkemeye yansıyan taleplerle şekillenir. Artık mesele, taraflardan birinin alacağını ispatlamak, diğerinin ise itirazını sürdürmek için yargı önünde adım atmasını gerektirir. Bu yüzden itirazın iptali dava açma süresi ne zaman başlar, hangi mahkemede açılır gibi sorular sorulmaktadır.
İtirazın iptali davası, ilamsız takip yoluyla başlatılan bir icra takibine borçlunun yasal süresi içinde itiraz etmesi hâlinde açılır. Alacaklı, bu itirazla birlikte takibin durması üzerine, alacağını ispat etmek amacıyla mahkemeye başvurur. Bu dava türü, icra hukukundan çıkarak genel mahkeme sürecine dönüşen bir aşamayı temsil eder.
Dava açma süresi, borçlunun itirazının alacaklıya tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 yıl olarak belirlenmiştir. Yani, itirazın iptali davası açmak isteyen kişi, tebliğ tarihini takip eden 12 ay içinde davasını açmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir; dolayısıyla süresi içinde dava açılmadığı takdirde, itiraz kesinleşmiş sayılır ve alacaklı artık o icra dosyası üzerinden takibe devam edemez.
Sürenin başlangıcı her zaman borçlunun itiraz ettiği tarih değil, itirazın alacaklıya tebliğ edildiği gün olarak kabul edilir. Bu ayrım oldukça önemlidir çünkü alacaklı itirazdan haberdar olmadan süre işlemeye başlamaz. Bu nedenle, alacaklının takibi sürdürmek istemesi hâlinde, itirazın kendisine ulaştığı tarihi iyi takip etmesi gerekir.
İtirazın iptali davası, temel olarak bir alacak davasıdır ve bu nedenle genel görevli mahkemelerde görülür. Dava, kural olarak Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açılır. Ancak davanın konusunun parasal sınırı Türk hukuk sisteminde belirli bir miktarın altında kalıyorsa, görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi olabilir. Görevli mahkeme tayini, dava konusunun içeriğine ve miktarına göre belirlenir.
Yetkili mahkeme ise borçlunun yerleşim yeri mahkemesidir. Borçlunun ikametgâh adresi esas alınır ve dava bu yer mahkemesinde açılır. Eğer taraflar arasında yazılı bir sözleşme varsa ve bu sözleşmede yetkili mahkeme açıkça belirtilmişse, dava o mahkemede de açılabilir. Aksi hâlde genel yetki kuralı geçerli olur.
