Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu Başkanı Bendevi Palandöken, A Haber'e şu önemli açıklamayı yaptı:
"10 bin tane market var, 10 bin tane markette de aynı anda fiyat değiştirme şansı var. İstanbul'da bastığı an Hakkari'ye kadar fiyat aynı anda o oluyor. 10 bin markette fiyat birlikteliği yerine, piyasada aktör olsa 10 bin yerde farklı farklı fiyatlar olur.
Marketler gruplar halinde anlaşma yapıyorlar. Semtinizde pazar varsa bilirsiniz, fiyatlar yüzde 100 düşürülüyor. Oradaki pazar esnafı mağdur oluyor."
KARTEL OLUŞTURMA
Marketlerin bu şekilde fiyat belirlemesine 'oligopol' ya da kartel oluşturma deniliyor. Zaten suçüstü yakalanıp ceza yediler.
Fiyatlar eleştirilirken market zincirleri söze önce İstanbul'daki bir marketin kira masrafıyla başlıyorlar. Ama Hakkari'deki bir marketin kirası, İstanbul'dan daha ucuz! O zaman bir tuşa basıp 10 bin markette birden fiyat aynı oluyorsa vatandaş soyulmuş olmuyor mu?
Dernek ve oda başkanları genelde temsil ettikleri oluşumların lehine konuşur.
Palandöken de esnafın, pazarcının hakkını savunuyor. Evet, marketler toplu alım yaptığında esnaftan, pazarcıdan daha ucuza satıyorlar. Ama pazarcı da pazar tezgâhına bir gün için 100-200 liraya kira ödüyor.
Yani düşük kira ödüyorlar ama fiyatları marketlerden pahalı oluyor. Pazarcılar genelde sattıkları ürünü seçtirmiyorlar, pazardan alınan meyve sebzeyi eve gelip açtığınızda mutlaka içinden birkaç çürük çıkıyor. Bunun her müşteriye yapıldığını düşünün.
ANTALYA'DA DA AYNI
Marketçiler sebze ve meyve fiyatlarının yüksek olmasında yüzde 30 kayıptan bahsederler. Yani vaktinde satılmaması, bozulması, çürük çarık bu yüzde 30'a giriyor. İşte hepsi değil ama çoğu pazarcı bu yüzde 30 kaybı çürük, bozuk ürünü de çaktırmadan satarak müşteriye yüklüyorlar. Elbette bunlar küçük örnekler ama kilosu 30-40 lira meyve-sebzelerden artık büyük kazanç demek.
Palandöken'in marketlerin bir tuşa basıp 81 ilde 10 bin markette aynı fiyatı belirleme yönetiminin benzerini Anadolu'daki esnaf ve pazarcının yaptığından haberi var mı?
İstanbul'daki fiyat, kira, nakliyat masrafları, aracı firmalar yüzünden artıyorsa Antalya'da domates, Urfa'da lahmacun İstanbul'a göre yarı fiyatına olmalı değil mi?
Ama olmuyor. Artık Anadolu'daki pazarcı, lokantacı, kasap vs. herkes internetten İstanbul'daki fiyatlara bakıp ona göre fiyatlandırma yapıyor.
İstanbul'da kilosu 25 liraya satılan domates, toplanıp gönderildiği Antalya'da da aynı! Et de, yumurta da lokantadaki lahmacun da artık neredeyse 81 ilde İstanbul'a yakın fiyatlara satılıyor.
Bu hesaptan yola çıkarsak Anadolu'daki esnaf İstanbul'dan daha yüksek kara ürün satıyor diyebiliriz. Bu durumu şehir dışına sık çıkanlar daha iyi gözlemliyor.
Artık Edirne'den Ardahan'a, Sinop'tan Mersin'e fiyatlar İstanbul'la aynı. Ama bizde herkes mağdur. Tarladan topladığı domatesi İstanbul'a aynı fiyata satan Anadolu'daki esnaf, pazarcı bir de "Marketler toplu alım yapıp fiyat kırıyor" diye şikayet ediyor! Güler misin, ağlar mısın?
Tüm dünyada kapitalist sistemde fiyatlar daima yerel talebe ve maliyetlere göre belirlenir. Bizde kim kime ne tutturursa! Olan orta ve dar gelirli vatandaşa oluyor!
***
ATATÜRK GÖRSE NE DERDİ?
Bu tweet'i CHP'li vekil Sezgin Tanrıkulu paylaştı! Atatürk kurucusu olduğu partinin Kemal Kılıçdaroğlu tarafından Tanrıkulu gibi PKK sempatizanı ve Ermenilerin soykırım iddialarını destekleyen kripto HDP'lilerle doldurulduğunu görse ne derdi acaba?
Ermeni soykırımı iddiasının yalan olduğu tarihi belgeler incelendiğinde ortaya çıkıyor. Ermeni diasporası yıllarca bu yalanı bıkıp usanmadan söyleyerek, Türkiye'nin zor duruma düşmesini isteyen ülkelere koz olarak kullandırarak bugüne gelinmiştir.
Tanrıkulu gibi düşünenlere Atatürk'ün CHP'nin İkinci Kurultayı'nda 20-25 Ekim 1927 tarihlerinde okuduğu Büyük Nutuk'a bakmalarını tavsiye ediyorum. Orada Atatürk soykırım yalanını tane tane herkesin anlayacağı dilden anlatıyor!
"Ermeni halkının acısını paylaşıyoruz" yaklaşımını da doğru bulmuyorum. Rusların silahlandırdığı Ermeni çetelerini Anadolu'da yaptığı katliamlar için Ermenistan "Acınızı paylaşıyoruz" diyor mu? Yunanlılar Mora'da Bulgarlar, Balkanlar'daki yaptıkları katliamlar için en azından üzgünüz diyor mı? Aksine milli bayram olarak kutluyorlar!
***
MESUT GÖNDERİLMELİ
Mesut Özil kadro dışı bırakıldığı için "Büyük bir hayal kırıklığı yaşıyorum. Umarım affedilirim" demiş.
Taraftarın ve kulübün yaşadığı hayal kırıklığı ne olacak? Fenerbahçe, büyük umutlarla Mesut'u transfer etmişti. Geçtiğimiz yıl şampiyonluğun kaybedilmesinde Mesut'un hazır olmadığı halde oynatılmasının da payı vardı.
Şimdi Mesut kadro dışı kalınca takım yükselişe geçti. Artık Mesut'un tek umudu yeni hoca ile anlaşılması. Eğer İsmail Kartal ile devam edilecekse Mesut hemen gönderilmeli.
***
VEGANA BAK!
İskoçya'da yaşayan ünlü vegan aktivist Rafal Mysakowski'nin lüks markalara ait deri çantaları internetten sattığı ortaya çıktı.
Dağların tepelerine yazdığı "Hayvanlara karşı nazik ol yoksa seni öldürürüm" mesajları ile şov yapan Mysakowski gibi radikal fanatik bir veganın ikiyüzlüğüne bakar mısınız?
Ne yazık ki, sosyal medya çağında kendilerini bir davanın savunucusu gibi gösterip aslında o davayı umursamayan amacı popüler olup para kazanmak olan Mysakowski gibi birçok fenomen, aktivist var.
***
KABLO HIRSIZLIĞI BÜYÜK SORUN
Kendi müstakil inşaatına döşenen yaklaşık 100 bin lira değerindeki iç tesisat kabloları çalınan Neşet Çakır, hırsızları ihbar edene 20 bin lira ödül vereceğini söyledi. Bence Çakır, hurdacılarla konuşsa hırsızları daha çabuk bulur.
Ülkemiz de bir de kablo hırsızlığı sorunu var. Kabloların maliyeti düşük görülebilir ama telefon, internet kabloları çalınınca büyük sorun. Bazen bir mahalleye tekrar internet hattı çekmek aylar alıyor. O mahallede okuyan bir öğrenci ya da uzaktan çalışan biri olduğunuzu düşünün!
Kablo hırsızlarına karşı cezalar daha caydırıcı olmalı. Hurdacılar da sık sık denetlenmeli.
