Yörük kültürünün seyirlik geleneği deve güreşleri, kış aylarında Çanakkale'den Antalya'ya uzanan geniş bir coğrafyada düzenleniyor. Tarihi 19'uncu yüzyıl başlarına uzanan deve güreşlerinin merkezi Aydın İncirliova olsa da, deve güreşlerinin Kırkpınar'ı olarak kabul edilen İzmir'deki Selçuk Efes Deve Güreşleri Festivali, bu yıl 40'ıncı kez düzenlendi. Daha önce seyirci sayısı ile Guinness Rekorlar Kitabı'na giren bu festival, Dünya Festivaller Kitapçığı'nda takip edilecek 10 etkinlikten biri olarak gösteriliyor. Güreşler için hazırlanan Pamucak Arena'ya sabahın ilk saatlerinden itibaren Türkiye'nin farklı noktalarından gelen deve güreşi severler akın ediyor. Havanın soğuk olmasına aldırış etmeyen insanlar yaktıkları ateş başında sofralar kuruyor. Geleneksel kıyafetli Yörükler, davul zurna eşliğinde zeybek oynuyor. Festival için özenle süslenen develer, kamyonlardan indiriliyor. Ziyaretçilerin arasında tüm ihtişamıyla sallana sallana yürüyen devasa hayvanlar, ilginç görüntüler oluşturuyor. Davul zurna sesleri hiç susmuyor. Herkes nefesini tutmuş sırasıyla dövüşen 162 deveyi takip ediyor. Alkışlar, şarkılar, türküler eksik olmuyor.
FİYATLARI DUDAK UÇUKLATIYOR
Deve güreşleri, "Yoz" adı verilen tek hörgüçlü dişi develer ile "Buhur" adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden olan, "Tülü" denen erkek develer arasında ayak, orta, başaltı ve baş olmak üzere 4 kategoride yapılıyor. Develer, güreşte bağ, çengel, düz çengel çatal, makas, tam bağ, yarım bağ adı verilen oyunlarla galibiyete ulaşmaya çalışıyor. Bir devenin galip gelebilmesi için rakip devenin müsabakadan kaçması, bağırması ya da güreş esnasında yıkılması gerekiyor. Develerin güreşirken birbirlerine zarar vermemesi için ağızları bağlanıyor. Güreş develerinin fiyatları ise dudak uçuklatıyor. Bazı develerin fiyatı, 1 milyon lirayı geçiyor.
NAKIŞ NAKIŞ SÜSLEDİLER
YÖRÜK kültüründe deve sahipleri, develeri aileden biri olarak görüyor. Her deveye bir isim veriliyor. Fırtına, Gandalf, Deli Yürek, Çılgın Reis gibi isimler dikkat çekiyor. Güreşçi develere hamur topları veriliyor. Develer yılda ortalama 5 ton yem tüketiyor. Savran adı verilen deve bakıcıları develeri elleriyle besliyor. Güreşe hazırlanan develere "havut" adı verilen üzerinde yüzlerce yıllık Yörük kültürünün izlerini taşıyan deve semeri giydiriliyor. Rengarenk boncuk, kilim, ayna, eşarp, çan ve zillerle süslenen develerin isimleri de havutlarının arkasına işleniyor. Türk bayrakları ve maşallah yazıları yine havutların üstlerine işleniyor. Bazı develerin bileklerine halhallar takılıyor.
