Deniz-kum güneş üçlemesiyle belli bir noktada tıkanan turizmciler yeni açılımlar peşinde. Jolly Tur Onursal Başkanı Sinan Vardar, Türkiye'nin sıçrama yapması için yeni pazarlara odaklanmasının şart olduğunu söyledi. Eskiden yılda üç kez seyahat eden Almanlar'ın bu sayıyı bire düşürdüğünü belirten Vardar, "Avrupalılarla hamle yapmamız çok zor. Sıçrama sağlamak için yeni pazarlar bulmamız lazım. Bu anlamda Çin ve Hindistan ön plana çıkıyor. O pazarda THY, kamu bankası ve turizmcilerin de dahil olduğu bir yapı oluşturmalıyız" dedi.
Türkiye turizmi hangi noktada?
Ülkemiz turizm potansiyelini tam kullanamıyor. Bunun en büyük nedeni Türk tur operatörlerinin birer birer kapanması. Almanya'da 200'e yakın tur operatörümüz varken, şimdi hiç kalmadı. Bu nedenle yabancılar fiyatlara hakim oldu. Fiyatları artırmamak için büyük çaba gösteriyorlar. Çünkü Alman tur operatörlerinin çoğunun İspanya'da büyük yatırımları var. Kriz yıllarında doğal olarak önce kendilerini düşünüp, oraları dolduruyorlar.
DEVLET BANKASI OLMALI
Peki bu konuda öneriniz ne?
Acilen yeni Türk tur şirketlerinin faaliyete geçmesi ve bunların kendi ülkelerini pazarlaması lazım. Üzerinde çalıştığım çok güzel bir proje var. Hedefimiz Çin ve ardından Hindistan pazarı olmalı. Dünya ekonomisinin yıldızı Çin, bizim için çok büyük bir potansiyel demek. Geçen yıl bu ülkeden 150 milyon kişi seyahat etmiş. Bize gelen ise sadece 45 bin Çinli.
Bu potansiyeli harekete geçirmek için ne yapmamız gerekiyor?
Türk Hava Yolları'nın (THY) gelişmesi takdire şayan, inanılmaz bir şekilde büyüyor. Çin'de bir tur operatörü kurup, buradan Türkiye'ye turist gelmesini sağlamalıyız. THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu'yla üç kez görüştüm. Kendisi bu konuya inanılmaz ilgi duyuyor. Ancak bu iş devlet desteği olmadan olmaz. Çok büyük bir olay. Benim önerim THY ve bir devlet bankasının da ortak olacağı Alman TUI benzeri bir yapı oluşturmak. Böylece yeni bir hava köprüsü kurma imkânı buluruz. Ancak bunu bir tur operatörü tek başına yapamaz. Bundan sonra sektördeki yüzde 2-3'lük artışlar bizi kurtarmaz. Bunlar bizim arzımızı karşılayacak oranlar değil. Sıçrama yapacaksak ancak bu şekilde yapabiliriz. Ben bu konuda bir rapor oluşturup Hamdi Topçu'ya sundum. Amacım Türk turizmine katkıda bulunmak.
THYsomut adım atacak mı?
Evet Sayın Topçu çok sıcak bakıyor. Burada en büyük rol THY'ye düşüyor. Kendisi istediğimiz kadar uçak desteği sağlayacağı yönünde teminat verdi.
Çinli turist neye geliyor?
Etrafı okyanus olduğu için deniz turizmine gelmezler. Onlara İstanbul'u pazarlamamız lazım. Ardına da birkaç günlük Kapadokya ve Efes gibi kültür turları eklemek şart. Onlara uzak kaldıkları Anadolu tarihini satabiliriz
SOMA'NIN YOLUNU ESKİDEN BİLMEZDİM
Somaspor'a da başkan oldunuz...
Maden kazasından sonra "çizmelerimi çıkarayım mı" diyen adam beni çok etkiledi. Bunu ancak bir Türk insanı yapar. Bölgesel Amatör Lig'de oynuyoruz. Futbolda altyapıya önem veriyorum. İlçenin gençlerini spora yönlendiriyorum. Eskiden Soma'nın yolunu bilmezdim şimdi haftada 2-3 gün gidiyorum. Bu takım şehre bir ümit oldu. 7-8 bin kişi geliyor. Tek amacım yaraları sarmak.
BAVUL DA TAŞIDIM BULAŞIKÇILIK DA YAPTIM
50 yıldır turizmin içinde olan ve sektörün duayenlerinden kabul edilen Sinan Vardar, Öger, Moss Travel ve Jolly'nin kuruluşunda yer aldı. "İşe başladığımda Bodrum'da 3, Antalya'da 2 otel vardı" diyen Vardar, yolculuğunu şöyle özetledi: "Otobüslerde rehberlik, otellerde bulaşıkçılık yaptım, bavul taşıdım. Hem futbol oynadım, hem de otellerde çalıştım. Kısa sürede bir firmaya genel müdür oldum. Vural Öger'le Jolly Tur'u birlikte kurduk. 13 yıl önce ayrıldık. Şimdi 2 oğlum şirketin başında. 'Çantadan yetişme' turizmciyim. Müşterinin ne istediğini çok iyi biliyorum. Bizde şikâyet yok denilecek kadar az."
ROMA'YI ÇOK SEVERİM
Seyahat etmek keyif mi, yoksa iş mi?
Seyahatten büyük keyif alırım. Bugüne kadar müthiş geziler yaptım. Sadece Güney Amerika'da bazı ülkelere gitmedim, bir de Hindistan'ı görmedim. Bavullarımı genellikle eşim hazırlar. Ben kabin boyu bavulla seyahate gitmeyi severim. Roma'yı çok severim, yılda 2-3 kez giderim. Sicilya da benim için özeldir. Soma'dan önce 2-3 haftada bir seyahate giderdim. Yunan adalarına seyahat ederim. Yemekleri mükemmeldir...
ALMANLAR DAHA AZ SEYAHAT EDİYOR
Kriz seyahat alışkanlıklarını değiştirdi mi?
Rusya-Ukrayna gerginliği bize nasıl yansıdı?
Türkler'in gözdesi Paris, Roma ve Prag
Türk insanı seyahat alışkanlığı edindi mi?
Döviz kurundaki yükseliş ilgiyi azalttı mı?
Erken rezervasyon alışkanlığı edindik mi?
İŞADAMLARI BİRER BİRER TURİZMCİ OLMAYA BAŞLADI
İşadamlarımızın çoğu turizmci oldu. Herkes bir şehir ya da butik otel yapma derdinde... Evet son yıllarda turizm yatırımlarında ciddi artış var. Bizim işadamları kim nereye yatırım yapıyorsa oraya yönelmeyi sever. Şimdi turizm sektörü gözde. İstanbul'da her yer otel oldu. Bu olumlu bir şey ama kimse pazarlamayı düşünmüyor. Oysa turizmde pazarlama ve yatırım birbirinden bağımsız değil. Tarifeli seferlerle müşteri bulmak çok zor. Mutlaka charter seferleri lazım. Yeni tur operatörlerinin çıkması şart. Ancak bu faiz oranlarıyla kimse buna teşebbüs bile edemiyor. Bu iş sadece fuarlara katılarak olmaz.
3'ÜNCÜ HAVALİMANI BÜYÜK AVANTAJ
3'üncü Havalimanı turizm sektörünü nasıl etkiler?
Böyle büyük bir yatırım, ülkemize ve turizme büyük bir ivme kazandırır. Buna karşı olan zihniyeti anlamakta güçlük çekiyorum. Ülkemizde her şey var, şimdi 3'üncü Havalimanı yapılıyor. Bu en büyük avantajımız olacak.
Evet çok ciddi bir artış söz konusu. Erken rezarvasyon kasıma kadar çekildi. Bu ciddi bir fiyat avantajı sağlıyor.Bankalarla özel anlaşmalar yapıyoruz. Yılda 9 ay taksitle tatil imkânı sunuyoruz. Bu da ilgiyi artırıyor. Ayda 150 lira veren iyi bir tatil yapıyor. Son yıllarda iç turizmde de büyük bir hamle var. Özellikle kültür turlarına ilgi artıyor. Türkler yurtdışında Paris, Roma ve Prag gibi başkentleri tercih ediyor. Zaten bir kez seyahat eden kişide bu alışkanlık gelişiyor. Ukrayna'da önemli bir miktar azalma oldu. Çünkü ülke yarı savaş halinde ve büyük bir ekonomik kriz var. Rusya'da Türk tur operatörleri hayli aktif. Turist sayısı azalmıyor.Dünyada büyük bir kriz var. Türk ekonomisi buna çok iyi dayandı. Almanlar eskiden yılda 3 kez seyahate çıkardı. Şimdi bu sayı bire düştü. Artık kabul edelim Avrupa'dan daha fazla turist gel-me-ye-cek. Kendimize yeni pazarlar bulmamız lazım.
