Türkiye'deki tasarruf oranlarını artırmak, emekli maaşına ek gelir sağlamak ve ekonomiye kaynak yaratmak amacıyla 2001 yılında yürürlüğe giren ve 2003 yılınde emeklilik şirketleri tarafından satılmaya başlanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) 2013 yılında gelen yüzde 25'lik devlet katkısıyla büyümesini sürdürdü. Eylül 2014 itibarıyla sisteme yeni katılanların sayısı 685 bin, fon büyüklüğü artışı ise 5.8 milyar TL oldu. 2014 yılında sektörün katılımcı sayısı 4.9 milyona dayanırken; fon büyüklüğü ise 33.7 milyar TL'ye ulaştı.
EN YÜKSEK KATILIM İSTANBUL'DAN
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, 17 Ekim itibarıyla BES'te biriken fon tutarı 6.5 milyar lira artarak 25.1 milyar liradan 33.7 milyar liraya çıktı. Sistem en hızlı büyümeyi son 20 ayda yaşadı. EGM verilerine göre BES'e en yüksek katılım yüzde 30 ile İstanbul'dan oldu. İstanbul'u yüzde 9.3 ile Ankara, ve yüzde 7.5 ile İzmir takip etti. Üç büyük şehri sırasıyla Antalya, Bursa, Adana, Kocaeli, Muğla, İçel ve Konya izledi. Yüzde 25'lik devlet katkısıyla son 20 ayda, 1.6 milyon kişi BES'e katılırken, toplam fon miktarı ise 10.5 milyar lira arttı. Özellikle Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşması için hane halkı tasarruf oranlarının yükseltilmesi öncelikli konuların başında geliyor. Bunun için de BES son derece kritik öneme sahip. Uzmanlara gore BES'in kısa süreli bir yatırım aracı olarak düşünülmemesi gerekiyor.
120 AYLIK BİR YATIRIM
Sistemden 10 yıldan önce çıkmak istenirse biriken parada belirli oranlarda kesintiler söz konusu oluyor. Sistemden 10 yıldan önce çıkılması halinde yüzde 15, 10 yılı doldurarak 56 yaşından önce çıkılması halinde yüzde 10, 10 yılı doldurarak ve en az 56 yaşında çıkılması halinde yüzde 5 oranında gelir vergisi kesintisi yapılıyor. Dolayısıyla devlet katkısından yararlanabilmek için sistemde kalınan süreyi uzatmak, emeklilik yaşına kadar tasarruflara devam etmek gerekiyor. Bu süre düşünüldüğünde minimum 120 aylık bir yatırımdan söz ediliyor. Sektördeki firmalar da müşterilerin toplu birikimlerini sisteme aktarmaya özendirici kampanyalar düzenliyor.
2013 ÇIKIŞ YILI OLDU
BES, 2012 yılını 3.1 milyon katılımcıyla tamamlanmıştı. Devlet katkısının yürürlüğe girdiği 2013 yılında çok büyük bir artış yaşanarak, yıl sonunda sistemdeki toplam katılımcı sayısı 4.1 milyona ulaştı. Katılımcı sayısındaki yüzde 32'lik artışla birlikte katılımcıların sisteme yatırdığı fon tutarında da yüzde 22 artış sağlandı ve 25 milyar TL'lik bir fona ulaşıldı.
2.4 MİLYAR LİRA ÖDENEK AYRILDI
2015 Yılı Bütçesi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in verdiği bilgiye göre bugüne kadar BES'e devlet katkısı olarak toplam 2.6 milyar lira ödeme gerçekleştirildi. 2015 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'nde de söz konusu sistem için 2.4 milyar lira ödenek ayırdıklarını dile getiren Şimşek, tasarrufları teşvik etmeye devam edeceklerini ifade etti.