Batılı ülkelerin Afrika'da arazi yarışında Türkiye, Sudan ve Cibuti ile öne geçmeyi hedefliyor. Geçmişte Osmanlı toprağı olan Sudan'da Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) İstanbul'dan büyük toprağı kiralayarak, özel sektörle çiftlik kurmayı planlarken, benzer adımı şimdi de Cibuti'de atmak istiyor.
Geçen hafta Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'in daveti üzerine gittiğimiz Karacabey tesislerinde sohbet ettiğimiz TİGEM Genel Müdürü Mehmet Halis Bilden, Afrika'daki girişimleri hakkında önemli bilgiler verdi.
Osmanlı'dan bu yana en sorunsuz ilişkilerin olduğu Sudan'da Türkler'in çok sevildiğini belirten Bilden, TİGEM'in Sudan'ın 6 bölgesinde kiraladığı toplam 7.8 milyon dönüm arazide özel sektörle birlikte 10 milyar dolarlık yatırım yapacaklarını söyledi. Geçtiğimiz nisan ayında imzalanan anlaşma ile 99 yıllığına arazinin kiralandığını kaydeden Bilden, Sudan'daki arazilerin tarım için çok elverişli olduğunu vurguladı. Bilden'nin verdiği bilgilere göre arazinin kira bedeli 2 yıl geri ödemesiz olmak üzere yıllık yapılacak.
Anlaşma gereği yüzde 80'i Türkler'e, yüzde 20'si Sudanlılar'a ait bir şirket kurulacak. Bilden, ayrıca Sudan'ın başlıca limanı ve Kızıldeniz Eyaleti'nin yönetim merkezi olan Port Sudan'da tarımsal serbest bölge oluşturulacağını da söyledi. Afrika kıtasının en önemli ülkelerinden Sudan coğrafik açıdan dünyanın en büyük 16'ncı ülkesi. Kara Kıta'nın da en büyük 3'üncü yüzölçümüne sahip olan ülkesinde, 84 milyon hektar ekilebilir verimli arazisi bulunuyor. Bilden, Sudan'da yapılacakları heyecanla anlatırken, benzer bir girişimi de Cibuti'de yapacaklarını söyledi. Bilden, kiralama yöntemi ile ilgili olarak Cibuti'de arazi arayışının TİGEM olarak kafalarında bulunduğunu söyledi. Böylece Türkiye, Afrika kıtasına 'devasa tarım çiftlikleri' ihraç etmeye başladı.
TİGEM'in Bursa/Karacabey At Çiftliği'nde gözdesi olan safkan Arap atı Caş'ın tayının bedeli ise 800 bin lirayı buluyor. Caş'ın yarışlardan ve satılan taylardan elde ettiği gelirin 54 milyon lira olduğu belirtildi. Ünü Türkiye'yi aşan Caş'ın taylarının ortalama fiyatının ise 280 bin lirayı buluyor. Geçen ekim ayında satışa sunulan tayı Uçankral'a ise 800 bin lira ödenmesiyle rekor kırıldı.
Caş'ın kaldığı aygır tavlası 24 saat kamera ile izlenirken, bakımı için Avrupa standartlarında bir ortamı bulunuyor. Geleceğin şampiyonlarını yetiştiren işletmede Caş dışında Batyskaf, Bilgin, Hürbatur ve İzbatur olmak üzere 12 at daha bulunuyor.