Türkiye'nin dış politikada izlediği "komşularla sıfır sorun" politikası Anadolu'ya özellikle de Güneydoğu'ya yarıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) dün açıkladığı en büyük 1000 ihracatçı listesinde Gaziantep'in 53 firma sokması bunun en önemli göstergelerinden. Gaziantep geçen yıl listede Ankara'yı geçerek 4'üncü sıraya yerleşti. İhracatın Anadolu'ya yayılması bizim için önemli diye başladı sözlerine TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi. İstanbul'un ise her yıl listeye soktuğu firma sayısı azalırken boşluğu Anadolu illeri doldurduğu gözleniyor. Büyükekşi'nin "Geçen yıl İstanbul'da 9, İzmir'de 1, Ankara'dan 5 firma listeden çıktı. Buna karşılık Bursa 3, Gaziantep ise listeye 4 firma daha sokmayı başardı" sözleri de bu gözlemi teyit ediyor. Verilere son bir yıl değil de 2007-2008 yıllarına yani ihracatın çok hızlı arttığı döneme göre bakılırsa daha ilginç bir değişim ortaya çıkıyor. İstanbul 2007'de ilk 1000 ihracatçı içine 535 şirket sokarken bu sayı 2010'da 483'e gerilemiş. Bir başka deyişle İstanbullu 52 şirket listeden düşmüş. Yükselen şehir ise Gaziantep... Irak, Suriye başta olmak üzere Ortadoğu ile ilişkilerin hızla gelişmesini en iyi fırsata çeviren Gaziantep 2007'de 33 ihracatçısıyla listedeyken 2010'da sayıyı 53'e çıkarmış. Değişim en çok ihracatçı şirkete sahip ilk 10 dışında da hareketli. Zira 'diğer' başlığıyla listede gösterilen illerin firma sayısı 2007-2010 arasında 17 adet artarak 169 şirkete çıkmış görünüyor.
İSTİHDAM 499 BİNE ÇIKTI
Bu arada 2010'un ihracat şampiyonu 2009'un da ilk sırasındaki Oyak-Renault oldu. İhracatını yüzde 59.3 artıran Tüpraş ise 3 sıra yükselerek ikinci oldu. İlk 9 şirket ihracatta 1 milyar dolar sınırını aşarken ilk 1000 ihracatçı 113 milyar dolarlık toplam ihracatın yüzde 64.7'sini yaptı. İstihdamda 2008 rakamları da geçilmiş durumda. 2008'de ilk 500'ün 702, ikinci 500'ün 257 ortalama çalışanı vardı. İlk bin ihracatçı firmanın 2010 yılındaki toplam çalışan sayısı ise 499 bin olarak açıklandı.
144 'adsız' ihracatçı var
2010'da ihracatını en hızlı artıran şirket Süper Film Ambalaj oldu. 2009'da 539'uncu olan şirket ihracatını % 262.5 artırarak 142'nciliğe yükseldi.
İhracatını en hızlı artıran ikinci şirket ise Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş. (TETAŞ). TETAŞ 291 sıra yükselerek 122'nci sıraya çıktı.
İlk 1000 firmadan 144'ü adının açıklanması istemedi. 115 firma ise araştırmaya katılmak istemediğini bildirdi.
Adını açıklamayanlar içinde yer alan 2 firma (Eti Maden ve Çolakoğlu) dün ismini açıklama kararı aldı.
Kârlılıkta dramatik düşüşler yaşandı
TİM
Başkanı Büyükekşi'nin en fazla dikkat çektiği konu ise kârlılık... Verilere göre en büyük 500 ihracatçı firmada kârlılık 2008'de yüzde 5.3 olurken 2009'da yüzde 8.08'e yükselmişti. İlk 500, 2010'u yüzde 7.48'lik kârlılıkla kapattı. İkinci 500'de ise 2008'de yüzde 4.9 olan kârlılık 2009'da yüzde 6.9'a yükselirken 2010'da tekrar yüzde 4.9'a geriledi. "Hatırlarsanız geçen yıl mart-nisandan itibaren kurlardan şikayetler başladı" diyen Büyükekşi, kârlılıkta dramatik düşüşler olduğunu söyledi. Bu düşüşü Merkez Bankası'nın yeni başkanı Erdem Başçı'yla paylaştılar mı? Büyükekşi, Başçı seçilince nezaket ziyaretinde bulunduklarını ancak bu konuları konuşmadıklarını söyledi ve ekledi: "İhracatçılarla yaptığımız ankette bu yıl için dolar hedefi 1.62 TL çıktı. Şu anda kur bu seviyeye yakın. Böyle sürerse zaten hedefe yaklaşacağız."