Türkiye'de sanatın yatırım aracı olarak görülmeye başlamasıyla birlikte koleksiyoner sayısı da hızla arttı. Yabancı sanat yatırımcılarının da ilgisini çeken Türk sanatçılar, cirolarını artırmayı başardı. Sektörün yaşadığı bu dönüşümü Beyaz Müzayede Evi'nin Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Karadeniz'le konuştuk. Türkiye'de sanata yatırımın geldiği noktayı değerlendiren Karadeniz, 2013'ün son etkinliği 26'ncı Beyaz Müzayede'yle ilgili detayları da paylaştı.
Sanat piyasası açısından son yılları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye'de çağdaş sanat aslında 2000 öncesi çok az sayıda koleksiyonerin olduğu bir ortamdı. 80'li yıllarda önemli birkaç koleksiyoner vardı, 90'larda onlara birkaç kişi daha eklendi. Çağdaş sanatın asıl gelişmesi ise 2000'den sonra başladı. 2009'dan itibaren de yurtdışı talepler arttı.
Eserlerin rakamları nasıl değişti?
90'lı yıllarda senelik ciro belki 5-10 milyon doları geçmezdi. Bugün ikinci el satışlar, galeri satışları, müzayedeler, fuarlar, hepsini bir araya koyduğunuzda 250 milyon doları buluyor.
Çağdaş sanatta Müslüman ülkeler içinde lider miyiz?
Eser kalitesi olarak kuşkusuz lider Türkiye. Çünkü Müslüman ülkeler dediğimizde ilk akla gelen Ortadoğu, Kuzey Afrika oluyor. Tabii bu ülkelerdeki sanat hâlâ çok daha kaligrafi üzerine kurulmuş durumda.
GÜÇLÜ BİR YIL OLACAK
2014 nasıl olacak?
Ben 2014'ün sanat piyasası açısından kuvvetli bir yıl olacağını düşünüyorum. Türkiye için de görüşlerim aynı. Çünkü ekonomiler düzeldikçe, gelir arttıkça, bu sanata da yansıyor.
Türk koleksiyonerlerin sayısında artış var mı?
90'lı yılların önemli koleksiyonu dediğinizde bugünkü değer bazında baktığınızda birkaç milyon dolarlık rakamlar konuşulurdu. Bugün ise birkaç yüz milyon dolar ediyorsa değerli deniliyor.
Piyasada 1 milyonun liranın üzerinde alım yapan kaç kişi var?
1 milyonun üzerine çıktığınızda 10 kişiden falan bahsedersiniz. Her önemli eser çıktığında onu takip edip 'bunu alsam mı' diyen kişi sayısı 10'u geçmez.
YÜKSEL ARSLAN FİYATIYLA ŞAŞIRTTI
Türk çağdaş ve modern sanatçılara ait 160 seçkin eserin satışa sunulduğu 26'ncı Beyaz Müzayede, önceki gün yapıldı. Müzayedenin sürpriz satışı 150-250 bin liralık fiyat aralığında satışa sunulan Yüksel Arslan'ın eseri oldu. Figur ustası Yüksel Arslan'ın en bilinen yapıtlarından olan 'Arture 444-Şizofrenler' isimli eseri, 500 bin TL'ye alıcı bularak müzayedede rekor kırdı. Ressamın önce Fahrelnissa Zeid'in öğrencisinin portresi olarak başladığı ancak sonradan kendi öğrenciliğini resme aktardığı 'otoportre'si ise 425 bin TL'ye alıcı buldu.