Oyun görüşleri ve usta işi paslarıyla takımlarını "maestro" gibi yöneten Türk kökenli orta saha oyuncuları, Avrupa'nın en prestijli liglerinde geçmişten bugüne adlarından söz ettirmeyi başarıyor.
"Muzzy" İzzet'ten Mehmet Scholl'a, Yıldıray Baştürk'ten Mesut Özil'e, Hamit Altıntop'tan, Tugay Kerimoğlu'na, Nuri Şahin'den, Emre Belözoğlu ve Arda Turan'a birçok Türk kökenli orta saha, adını Avrupa futbol tarihine yazdırmayı başardı.
Günümüzde ise Avrupa'daki "Türk orta saha geleneğini", değişen pozisyon ve oyun anlayışlarıyla paralel olarak Manchester City'nin "vazgeçilmezi" İlkay Gündoğan, Inter'in "lideri" Hakan Çalhanoğlu, Juventus'un "10" numarası Kenan Yıldız, Real Madrid'in "geleceği" Arda Güler, Benfica'nın parlayan yıldızı Orkun Kökçü gibi isimler sürdürüyor.
Avrupa futbolunda iz bırakan Türk kökenli orta sahalar:
MUSTAFA İZZET
İngiltere'nin başkenti Londra'da 1974'te dünyaya gelen Mustafa İzzet, İngiltere Premier Lig'de kendini kanıtlayan ilk Türk futbolculardan oldu.
Çalışkanlığı ve bitmek bilmeyen enerjisiyle kariyerini şekillendiren "Muzzy" lakaplı futbolcu, hem savunmaya hem de hücuma katkı veren çift yönlü orta saha olarak görev yaptı.
Chelsea altyapısından yetişen Mustafa, kariyerinin en parlak dönemini Leicester City'de geçirdi. Leicester City formasıyla Premier Lig'de 200'den fazla maça çıkan Mustafa, 1997 ve 2000 yıllarında İngiltere Lig Kupası'nı kazandı. Mustafa, aktif kariyerini, Leicester'da geçirdiği 8 sezonun ardından transfer olduğu Birmingham City'de noktaladı.
Milli takım tercihini İngiltere yerine Türkiye'den yana kullanan futbolcu, 2002 FIFA Dünya Kupası'nda 3'üncülük elde eden kadroda yer aldı.
MEHMET SCHOLL
Türk baba, Alman annenin oğlu olarak Almanya'da doğan Mehmet Scholl, teknik kapasitesi, oyun görüşü ve pas kalitesiyle Alman futbol tarihinin en önemli oyuncuları arasına girmeyi başardı.
Oynadığı takımların "beyni" olan Scholl, bireysel becerileriyle de fark yaratarak "klasik 10 numarayı" temsil eden önemli oyuncular arasında yer aldı.
Karlsruher'de başladığı kariyerinin büyük bölümünü Bayern Münih'te geçiren Scholl, Bundesliga'yı 8, Almanya Kupası'nı ise 5 kez kazandı ve futbolu bıraktığında Bundesliga tarihinin en çok şampiyonluk kazanan oyuncusu unvanına sahipti.
Almanya Milli Takımı formasını giyen Scholl, 1996 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı kazanan kadronun önemli parçalarından biriydi.
YILDIRAY BAŞTÜRK
Yıldıray Baştürk, hücum organizasyonlarını yönlendiren oyun görüşü, pas yeteneği ve top sürme becerisiyle Almanya'da yetişmiş en özel Türk futbolculardandı.
Bochum'da gösterdiği başarılı performansın ardından Bayer Leverkusen'e transfer olan Yıldıray, 2001-02 sezonunda Bundesliga, Almanya Kupası ve UEFA Şampiyonlar Ligi'nde ikinci olan ve şampiyonluğu son anda kaçıran Bayer Leverkusen kadrosunda kilit rol oynadı.
Aynı sezonun sonunda, Türkiye A Milli Futbol Takımının 2002 FIFA Dünya Kupası'nda elde ettiği üçüncülükte de önemli görev üstlenen oyuncu, Bayer Leverkusen'deki 4 sezonunun ardından Hertha Berlin'e geçti.
Stuttgart ve Blackburn Rovers formaları da giyen Yıldıray, Tugay Kerimoğlu gibi İngiliz ekibinde futbolu bıraktı.
TUGAY KERİMOĞLU
Tugay Kerimoğlu, liderliği, uzun mesafeli pasları ve oyun kurma becerisiyle kariyerini üst düzeyde sürdürdü.
Galatasaray'da kazandığı 6 Süper Lig şampiyonluğu ve UEFA Kupası zaferinin ardından İskoçya'nın Glasgow Rangers kulübüne giden Tugay, 1 lig ve 1 İskoçya Kupası şampiyonluğu yaşadı.
İngiltere Premier Lig ekibi Blackburn Rovers'ın yolunu 2001 yılında tutan Tugay, 8 yılda istikrarlı performans sergileyerek İngiliz futbolseverlerin saygısını kazandı.
Teknik direktörler ve takım arkadaşları tarafından Premier Lig'in "en teknik orta sahalarından" biri olarak gösterilen Tugay, kariyerini 39 yaşında İngiltere'de sonlandırdı.
ARDA TURAN
Arda Turan, top sürme yeteneği, pas kalitesi ve büyük maçlarda gösterdiği etkili performanslarla adından söz ettirdi.
Kaptanlığa yükseldiği Galatasaray'daki başarısı sonucunda Atletico Madrid'e transfer olan Arda, 2 yıl formasını giydiği Madrid ekibinde 1 La Liga, 1 UEFA Avrupa Ligi, 1 UEFA Süper Kupa, 1 İspanya Kupası ve 1 İspanya Süper Kupası şampiyonluğu yaşadı.
Kupalarla dolu Atletico Madrid kariyerinin ardından 2015 yılında 34 milyon avro rekor bonservis bedeliyle Barcelona'ya geçti.
Barcelona'nın transfer yasağı sebebiyle ilk 6 ay forma giyemeyen futbolcu, yasak bittikten sonra eski formuna kavuşmakta zorlandı. Arda, Barcelona'da 2 La Liga, 2 Copa del Rey, 1 İspanya Süper Kupa, 1 UEFA Süper Kupa, 1 FIFA Kulüpler Dünya Kupası kazandı.
Türkiye'ye 2018 yılında dönerek Başakşehir ve Galatasaray formalarını giyen Arda, 2022'de futbolu bıraktı.
EMRE BELÖZOĞLU
Emre Belözoğlu, pas yeteneği ve agresif oyun tarzıyla Türk futbolunun en uzun soluklu kariyerlerinden birini yaşadı.
Genç yaşta düzenli forma şansı bulduğu Galatasaray'da takımın en önemli isimlerinden biri haline gelen oyuncu, 2000 yılında UEFA Kupası'nı kazanan kadroda yer alarak büyük çıkış yaptı.
Inter'in yolunu tutan ve Milano ekibindeki 3 sezonda 1 İtalya Kupası şampiyonluğu yaşayan Emre, 12 milyon avro bonservis bedeliyle Newcastle United'a transfer oldu. Newcastle ekibinden Fenerbahçe'ye gelerek Türkiye'ye dönen Belözoğlu'nun yolu, 4 yıl sonra yeniden Avrupa'ya düştü.
İspanyol devi Atletico Madrid'e giden Emre, burada 1 UEFA Avrupa Ligi ve 1 UEFA Süper Kupa kazandı ancak transferinden sadece 6 ay sonra yeniden Fenerbahçe'ye döndü.
Avrupa kulüplerinde yaşadığı 3 kupa zaferinin yanı sıra Türkiye'de 6 Süper Lig, 4 Türkiye Kupası ve 3 Süper Kupa kazanan Emre, 40 yaşında futbolu bıraktı.
HAMİT ALTINTOP
Hamit Altıntop, çift yönlü oyun yapısı, fizik gücü ve sert şutlarıyla Avrupa futbolunda kendini kanıtladı.
Almanya'da yetişen Altıntop, Schalke 04 formasıyla Bundesliga'da çıkış yaptı ve burada Almany Kupası'nı kazandı.
Schalke yıllarından sonra, 2 Bundesliga, 2 Almanya Kupası ve 2 Almanya Süper Kupası kazanacağı Bayern Münih'in yolunu tutan ve geçirdiği 4 yılın ardından Real Madrid'e transfer olan Hamit Altıntop, burada da 1 La Liga ve 1 İspanya Süper Kupa aldı ancak istediği süreyi bulamadığı için Galatasaray'ı tercih etti.
Galatasaray formasıyla 2 Süper Lig, 3 Türkiye Kupası ve 2 Türkiye Süper Kupası kazanan oyuncu, UEFA Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek finale yükselen kadroda önemli rol oynadı.
Kariyerinin son yıllarını Darmstadt 98'de geçiren Hamit, Alman ekibinde futbolu bıraktı.
Almanya'da doğup milli takım tercihini Türkiye'den yana kullanan oyunculardan Hamit, 2008 UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası'nda Türkiye'nin yarı finale yükselmesinde büyük pay sahibi oldu ve turnuvanın en iyi 11'ine seçildi.
A Milli Takımda 2010 yılında Kazakistan'a attığı golle 2010 Puskas Yılın Golü ödülünü kazanan Hamit, bunu başaran ilk ve tek Türk futbolcu oldu.
NURİ ŞAHİN
Nuri Şahin, oyun görüşü, liderliği ve pas yeteneğiyle Almanya'da yetişen önemli Türk futbolcular arasına girdi.
Borussia Dortmund formasıyla henüz 16 yaşında Bundesliga'da sahaya çıkarak lig tarihinin en genç oyuncusu rekorunu kıran Nuri, hem Almanya hem Türkiye milli takımlarından davet aldı.
Tercihini Türkiye'den yana kullanan oyuncu, ilk profesyonel maçından sadece 2 ay sonra milli takım daveti aldı ve ilk karşılaşmasında Almanya ağlarını havalandırarak Türkiye A Milli Takım tarihinin hem en genç forma giyen oyuncusu hem de en genç gol atan futbolcusu unvanlarını elde etti.
2007-08 sezonunu Feyenoord kadrosunda kiralık geçiren Nuri, 1 Hollanda Kupası kazandı. Sonrasında Dortmund'un aslarından olan milli futbolcu, kulübün 2010-11 sezonunda kazandığı Bundesliga şampiyonluğunda "maestroluk" yaptı ve Bundesliga'da Yılın Orta Saha Oyuncusu Ödülü'nü kazandı.
Bu performans sonrasında Real Madrid'e transfer olan Nuri, sakatlıklar nedeniyle İspanya'da beklenen performansı gösteremedi.
Madrid ekibi, kendisini Liverpool'a kiraladı ancak Nuri burada da beklenileni veremedi ve sezon sonunda yeniden Dortmund'a döndü.
Werder Bremen ve Antalyaspor takımlarında da forma giyen oyuncu, 1 Bundesliga, 1 La Liga, 1 Almanya Kupası, 1 Hollanda Kupası ve 2 Almanya Süper Kupası kazandığı futbolculuk kariyerini 34 yaşında noktaladı.
MESUT ÖZİL
Mesut Özil, hassas pasları, olağanüstü oyun görüşü ve hücum organizasyonlarındaki ustalığıyla futbol tarihinin en büyük oyun kurucularından kabul edildi.
Schalke 04'te başladığı profesyonel kariyerine Werder Bremen'de devam eden Mesut, 1 Almanya Kupası kazandığı Bremen ekibinden 18 milyon avro bonservis bedeliyle Real Madrid'e transfer oldu.
Üç yıl formasını terlettiği Madrid ekibinde 1 La Liga Şampiyonluğu, 1 İspanya Kupası ve 1 İspanya Süper Kupa'sı kazanan futbolcu, burada gösterdiği performansla 47 milyon avro karşılığında Arsenal'in yolunu tuttu. Londra ekibinde uzun yıllar takımının kilit oyuncusu olan Özil, burada kupa koleksiyonuna 4 FA Cup ve 2 Community Shield ekledi.
Kariyerinin sonlarında yolu Türkiye'ye düşen Özil, Fenerbahçe ve Başakşehir'de oynayarak futbolu 2023'te bıraktı.
2014 FIFA Dünya Kupası'nda Almanya ile şampiyonluk yaşayan Özil, kariyeri boyunca yaptığı 262 asistle futbol tarihinin en çok asist yapan 7. oyuncusu konumunda bulunuyor.
İLKAY GÜNDOĞAN
İlkay Gündoğan, oyun zekası, pas kalitesi ve tempo belirleme yeteneğiyle günümüz futbolunun en önemli orta saha oyuncularından biri haline geldi.
İlk profesyonel maçlarına Nürnberg formasıyla çıkan İlkay, burada parlayarak Borussia Dortmund'a transfer oldu. 2011'de teknik direktör Jürgen Klopp yönetimindeki takımın as oyuncuları arasında yer alan İlkay, Dortmund ekibiyle 1 Bundesliga, 1 Almanya Kupası ve 2 Almanya Süper Kupası kazandı.
Manchester City'ye 2016 yılında transfer olan ve burada Premier Lig'in en başarılı orta sahaları arasına girmeyi başaran İlkay, Manchester ekibinde 5 Premier Lig, 2 FA Cup, 4 Lig Kupası, 2 Community Shield ve 1 UEFA Şampiyonlar Ligi kupası alarak İngiltere futbol tarihinin en fazla kupa kazanan yabancı oyuncuları arasına adını yazdırdı.
Barcelona'ya 2023'te giden ancak 1 yıl sonra Manchester City'e dönen İlkay Gündoğan, 82 maç forma giydiği Almanya Milli Takımında da kaptanlığa kadar yükseldi.
HAKAN ÇALHANOĞLU
Hakan Çalhanoğlu, top tekniği, oyun görüşü ve frikik golleriyle tanındı.
Almanya doğumlu "yaratıcı orta saha", 18 yaşında transfer olduğu Hamburg'da başarılı performans göstererek Bayer Leverkusen'in yolunu tuttu.
Leverkusen ekibinde de çıkışını sürdüren oyuncu, 2017'de 23 milyon avro bonservis bedeli karşılığında Milan'a transfer oldu. Milan'daki 4 yılında takımının ana parçalarından biri olarak görev yapan Hakan, sözleşmesinin bitiminde sürpriz kararla diğer Milano ekibi Inter'e geçti.
Klasik "10 numara" geldiği Inter'de, oyun kurucu defansif orta saha pozisyonuna evrilen Hakan, bu değişiklik sonrasında dünyanın en iyilerinden biri olarak gösterildi. 2023'te Inter'in kaptanlığına kadar yükselen futbolcu, kulübünde 2 Serie A şampiyonluğu, 2 İtalya Kupası ve 3 İtalya Süper Kupası kazandı.
Ballon D'or ödülünün geniş aday listesine 2024 yılında seçilen Hakan, 20. sırayı alarak önemli başarıya imza attı.
Hem Almanya hem Türkiye milli takımlarından teklif alan ancak tercihini Türkiye'den yana kullanan oyuncu, 95 maça çıktığı A Milli Futbol Takımının kaptanlığını yapıyor.
ARDA GÜLER
Arda Güler, genç yaşında gösterdiği performansla hem Türk hem dünya futboluna damga vurma potansiyeli en yüksek isimlerden olduğunu gösterdi.
Top sürme yeteneği, üst düzey oyun zekası ve sahadaki olgunluğuyla Gençlerbirliği'nden geldiği Fenerbahçe altyapısından 16 yaşında A Takım'a yükselen Arda, burada gösterdiği performansla Avrupa "devlerinin" dikkatini çekti. Fenerbahçe formasıyla 51 maça çıkan oyuncu, bir Türkiye Kupası kazandı.
Kıyasıya transfer rekabetinin ardından 20 milyon avro bonservis bedeli karşılığında Real Madrid'e transfer olan oyuncu, genç yaşına rağmen kulübüyle 1 La Liga, 1 İspanya Süper Kupası, 1 UEFA Şampiyonlar Ligi, 1 UEFA Süper Kupası ve 1 FIFA Kıtalararası Kupası kazandı.
A Milli Takım formasıyla 18 maça çıkan Arda, Türkiye'nin 2024 UEFA Avrupa Şampiyonası'nda çeyrek finale çıkmasında önemli rol oynadı.
KENAN YILDIZ
Kenan Yıldız, kariyerine kanat oyuncusu olarak başlamasına rağmen sahip olduğu oyun görüşü ve tekniğiyle "10" numara oynamayı da başardı.
Bayern altyapısına küçük yaşta gelen Kenan, 2022 yılında Juventus'un 19 yaş altı takımına transfer oldu. Torino ekibinde 1.5 yılda A takıma çıkan Kenan'a gösterdiği potansiyel sonrasında "10" numaralı forma verildi.
Genç yaşına rağmen Juventus'un aslarından biri haline gelen Kenan, kulübüyle 69 maça çıktı ve bir İtalya Kupası kazandı.
Milli takım tercihini Türkiye'den yana kullanan Almanya doğumlu futbolcu, milli formayı 17 maçta terletti ve 2024 UEFA Avrupa Şampiyonası'nda çeyrek finale çıkan takımda görev yaptı.
ORKUN KÖKÇÜ
Orkun Kökçü, oyunun iki yönünü de başarıyla oynayabilen, yüksek tempolu ve pas kalitesi yüksek orta sahalar arasına girdi.
Altyapısından yetiştiği Feyenoord formasıyla 175 maça çıkan Orkun, kaptanlığa yükseldiği Rotterdam ekibinde 2022-23 sezonunda Eredivisie şampiyonluğu yaşadı.
Gösterdiği performans sonrasında adı birçok Avrupa kulübüyle anılan oyuncu, 2023 yazında 25 milyon avro bonservis bedeliyle Benfica'nın yolunu tuttu ve kulübü ile 1 Portekiz Lig Kupası ve 1 Portekiz Süper Kupası kazandı.
Hollanda doğumlu olmasına rağmen milli takım tercihini Türkiye'den kullanan Kökçü, 38 kere milli formayı terletti.
YUSUF YAZICI
Yusuf Yazıcı, oyun kurma yeteneği, güçlü sol ayağı ve bitiriciliğiyle Avrupa'da kendini kanıtlayan Türk futbolculardan oldu.
Altyapısından yetiştiği Trabzonspor'un as oyuncularından biri haline gelen Yusuf, 2019'da 18.5 milyon avro bonservis bedeliyle Lille kadrosuna katıldı.
Fransız ekibinde ilk yılında başarılı performans gösteren "10" numara, UEFA Avrupa Ligi'nin gol kralı olurken takımının da 10 yıl aradan sonra ilk Ligue 1 şampiyonluğunu kazanmasında önemli rol oynadı.
Lille ile 1 Fransa Süper Kupası da kazanan oyuncu, CSKA Moskova ve Trabzonspor'un ardından Olympiakos'un yolunu tuttu.
Yusuf, milli takım formasıyla 45 maça çıktı.
CAN UZUN
Can Uzun, skor üretme yeteneği ve güçlü fiziğiyle fark yaratan çok yönlü "10" numara olarak dikkati çekti.
Sol kanat ve santrfor bölgelerinde de görev alabilen Can, genç yaşına rağmen hücumun her bölgesinde oynayabiliyor.
Altyapısında forma giydiği Nürnberg ekibinde 2023 yılında A takıma yükselen Can, ilk sezonunda 35 maçta 19 gol atarak Bundesliga 2'nin en çok gol atan 5 oyuncusu arasına girdi.
Bu performansı sonrasında 11 milyon avro bonservis bedeliyle Eintracht Frankfurt'a transfer olan genç yıldız, takımdaki ayrılıklar sonrasında bulduğu süreyi artırmaya başladı.
Almanya milli takımından da teklif alan oyuncu, tercihini Türkiye'den yana kullandı ve Mart 2024'te ilk milli maçına çıktı.