Fuarlar adeta bacasız sanayi diye adlandıracağımız sektörlerden. İş ve ticaret hacminin artmasının yanı sıra ülke tanıtımına da etkisi olan fuarcılık sektörünün duayen isimlerinden CNR Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ceyda Erem ile bir araya geldik. Hem ekonomiyi hem de sektörün sorunlarını konuştuk.
İhracata katkı sağlayan bir sektörsünüz. Yabancıların Türkiye'ye bakışı nasıl?
Fuarlar ihracatın önemli bir oyuncusu. Yılda gelen 2 milyon ziyaretçinin yüzde 15'ini yabancılar oluşturuyor. Yabancı alıcılar hem ciddi iş imkânı sağlıyor hem de yerli üreticilere pazarlama teknikleri açısından ders oluyor. Yabancılar yüklü alımlar yaptığı için bizim üreticiler daha büyük montanlı iş yapmayı da öğreniyor. İhracatımızı artırmak için de yüksek miktarda üretime geçmek gerek. Biz alıcıyla satıcıyı bir araya getiriyoruz. İki tarafı da ne kadar doğru insanla buluşturursak o kadar başarılı oluruz. Diyelim ki, eskiden tanıtım bütçemizin yüzde 60'ını yurtiçi, yüzde 40'ını yurtdışında harcıyorduk. Şimdi bu oranlar tersine döndü. Artık neredeyse bütçenin yüzde 80'ini yurtdışına harcıyoruz. Hangi katılımcı hangi müşteriyi istiyorsa onları bulup getiriyoruz.
UZAKDOĞU'YA ODAKLANDIK
Şu anda yurtdışında birçok ülkede sıkıntı var. En çok alım heyeti nereden geliyor?
Avrupa'da resesyon olsa da halen ihracatımızın büyük bölümünü oraya yapıyoruz. O yüzden de Avrupa'dan gelen müşteriler halen çok önemli. Rusya ve Ukrayna kriz olsa da vazgeçilmez pazarlardan. Ortadoğu bizim için önemli bir bölge. Şimdi Uzakdoğu'ya da odaklandık. Malezya ve İran gibi ülkelere yoğunlaştık. Son 6 aydır ciddi olarak üzerinde çalıştığımız proje ziyaretçiler ve datalarımız. Yeni alıcılar bulmaya çalışıyoruz. Daralan pazarlardaki alıcılar yerine yeni müşterileri getiriyoruz. Mesela, 2008 krizinde bütün ülkelerde sıkıntı vardı. Mobilya fuarı yapacaktık. "Kim krizden etkilenmedi" diye düşünürken İran'ı bulduk. Kapalı ekonomi olduğu için onlar küresel krizi yaşamamıştı. Hemen İranlı elemanlar alıp, oradaki ticaret odaları ve alıcılarla temasa geçtik. Büyük bir alım heyeti gelince mobilya fuarında dernek başkanı bize teşekkür etti.
Paralel yapının işadamı örgütü TUSKON'a yer vermediğiniz doğru mu?
Biz Türk ekonomisiyle başabaş bir iş yapıyoruz. İhracatı artırmaya çalışıyoruz. Bu yapı, mesleki bir konfederasyona yakışmayacak şekilde laflar etti. Seçimle işbaşına gelmiş bir iktidara saldırıda bulundular. Cumhurbaşkanı'mıza açıkça meydan okudular. Bizim böyle bir şeyi desteklememiz söz konusu olamazdı. Türkiye için çalışıyoruz. Ülkemize ve ekonomimize zarar verecek hiçbir olayı ve kurumu destekleyemeyiz. Her ne kadar özel şirket olsak da taraf tutuyoruz. Ülkemizin tarafını tutuyoruz. Ülkemize ve hükümetimize yapılacak her türlü saldırının karşısındayız. Siyasete yapılan her türlü operasyon ekonomiyi dolayısıyla da bizim gibi işadamı ve iş kadınlarını etkiliyor.
Daha önce TUSKON fuarı oldu mu CNR'da?
Hayır TUSKON olarak yapmadılar. 5-6 yıl önce birkaç kez yan kuruluşları MARİFED'in fuarı olmuştu.
FUARLAR BAKANLIĞA BAĞLANSIN
Başka bir yerde fuar alanınız var mı?
Şanlıurfa'da 35 bin metrekarelik bir alanımız var. İstanbul'da bulunduğumuz yeri genişletmek istiyoruz. Bakın, dünyada birçok ülkede belediyeler gelişmiş şehirlerde tek bir fuar alanına izin veriyor. Çünkü bir malın üretiminde rekabet kaliteyi artırır, fuarcılıkta ise düşürür. Avrupa'da ülkeler dahi kendi aralarında anlaşıyor. Ambalaj fuarı önce Almanya'da yapılıyor, 2 yıl sonra Paris'te, 2 yıl sonra İtalya'da… Arada hiçbir ülke bu sektörde fuar yapmıyor. Bize her gün İstanbul'un çeşitli yerlerinden fuar alanı teklifi geliyor. Zannediliyor ki, AVM gibi fuar alanı olur. Ama öyle değil maalesef. Biz fuarların Ekonomi Bakanlığı'na bağlanması gerektiğini düşünüyoruz.
Ekonomi Bakanlığı'na bağlanırsa ne olur?
Ekonomi Bakanlığı, birlikler ve dernekler iç içe yaşıyoruz. 2023'teki 500 milyar dolarlık ihracatı gerçekleştirmek için fuarlar da olmazsa olmaz. Bakanlığa bağlanması durumunda hem bu hedefe ulaşmak için daha etkin ve denetimli faaliyetler yapılabilir hem de fuarlara bazı destek mekanizmaları gelebilir.
RAKİBİMİZ ONAY MEKANİZMASINDA
Şu anda durum nasıl?
Yetki TOBB'da. Onay mekanizmalarında ise rakiplerimiz var. Mesela, 4'ü oda başkanlarından oluşan 5 kişilik fuar komitesinde TÜYAP'ın Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Ünal var. biz yokuz. TOBB'un Fuarcılık Sektör Kurulu'nun Başkanı da TÜYAP'ın CEO'su Serdar Yalçın. Yani onaylama mekanizmalarında onlar var. Biz yokuz. O yüzden bakanlığa geçmesi gerekir. Biz Türkiye'de fuarcılığı da anlatamadık. İzmir Enternasyonal Fuarı kötü bir örnek oldu. Fuarlar eğlence, panayır ve gazinoların olduğu bir yer gibi algılandı yıllarca. Yani bu fuar sektörün yanlış algılanmasına neden oldu. 15 yıl önce sanayi fuarına bakanı davet ettiğimde bana "Ben sanatçıların olacağı açılışa gelmem" dedi. Biz bu konuda çok yara aldık ve kamuoyunda gerekli bilgilendirmeyi de tam olarak yapamadık. Bu sektörümüz açısından bir özeleştirdir.
YÜZDE 70 BÜYÜDÜK KRİZ FİLAN YOK
Döviz kuru size etkiliyor mu?
Gelirimiz TL, yabancı ziyaretçiler için yaptığımız tanıtımlar dövizle olduğu için kurdaki artış bizi etkiliyor.
Bazı firmalar ekonominin iyi gitmediğini söylüyor. Sizce durum nasıl?
İmalat makineleri satılmaya başladığı anda sanayicilerin ekonomiye güveni artmış ve yatırımlar başlamış demektir. Bakın, katılımcı ve ziyaretçi sayısında 2013'e göre yüzde 70 büyüdük. Bu demektir ki, kriz filan yok.
2015'TE 45 FUAR YAPACAĞIZ
Yurtdışında fuar alanı düşünüyor musunuz?
Hayır şu anda düşünmüyoruz. Ama İngiltere'de kendi adımızda bir şirketimiz var. Tüm Avrupa'daki alıcıların datalarını topluyor, fuarlarımıza davet ediyoruz. Diğer ülkelerde de acentalarımız var.
2015'te kaç fuar yapacaksınız?
Bu yıl 33 fuar yaptık. 2015'te 45 fuar yapmayı planlıyoruz. Bu yıl 2 milyon ziyaretçi ağırladık. 2015'te bu rakamı yüzde 25 artırırız.
