Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "İstanbul Boğazı'nın ne tür tehditler altında olduğunu halkım gayet iyi biliyor" ifadeleriyle dikkati çektiği Boğaz'daki tehditler sonucu, 60 yılda İstanbul Boğazı'nda 73 kişi hayatını kaybetti, 1.3 milyar dolarlık da maddi zarar oluştu. İstanbul Boğazı'ndan mevcutta yılda 50 bin gemi trafiği yaşanırken, eğer önlem alınmazsa bu sayının 2030'da 65 bin, 2050'de 95 bin, 2070'de 115 bine ulaşması öngörülüyor.
115 BİN GEMİ GEÇECEK
Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu'nda Türk boğazlarında trafik hacminin çok kritik ve tehlikeli boyutlara ulaştığı kanaatine varılırken, Panama ve Süveyş Kanalları ile yapılan kıyaslamada da bu durum net şekilde gözler önüne serildi. Her yıl İstanbul Boğazı'ndan 50 bin, Süveyş Kanalı'ndan 17 bin, Panama Kanalı'ndan ise 13 bin 500 gemi geçiyor. Ayrıca İstanbul Boğazı'nda her gün 2 bin 500 deniz aracı iki yaka arasında git-gel yapıyor. Boğaz'da özellikle tehlikeli madde taşıyan gemilerin sayısının ve taşınan yükün her geçen yıl artması olayı daha da tehlikeli hale getiriyor. Yapılan ön çalışmalarda Kanal İstanbul yapılmazsa İstanbul Boğazı'ndan geçecek gemi sayısındaki artış ve yaratacağı risklere de dikkat çekiliyor. Buna göre 2030'da 65 bin, 2050'de 95 bin, 2070'te 115 bin geminin geçmesi öngörülüyor.
60 YILDA 73 CAN KAYBI
İstanbul Boğazı'nda meydana gelen yoğun gemi trafiği yıllardır pek çok kazanın yaşanmasına da neden oldu. 1960'ta benzin yüklü Yugoslav tankeri Zoranic'in Yunan tankeri ile çarpışması sonucu 20 can kaybı yaşandı ve denize karışan akaryakıtla boğaz kirlendi. 1966'da Rus bayraklı Kransky ve Lutsk tankerlerinin çarpışması sonucu ciddi maddi zarar oluştu. 1979'da 100 bin ton ham petrol taşıyan Romanya bayraklı tanker Independeta ve Yunan bayraklı kuru yük gemisi Evriyali çarpıştı. Çarpışma sonucu 43 kişi hayatını kaybetti. 1991'de Lübnan bayraklı Rabinion ve Filipinler bayraklı Madonna Lily gemileri çarpıştı. 1994'te Nassia tankeri ile Shipbroker'ın çarpışması sonucu 6 kişi can verdi. 2002'de Malta bayraklı Gotia Emirgan iskelesine çarptı. 2016'da Sarayburnu açıklarında bir kuru yük gemisinin sahil güvenlik botu ile çarpışması sonucu 4 kişi hayatını kaybetti. 2018'de 225 metre boyundaki dökme yük gemisi, Anadolu Hisarı'ndaki hekimbaşı Salİh Efendi Yalısı'na çarptı. Kazada 210 milyon dolar zarar oluştu. 2019'da İstanbul Aşiyan'da "Songa İridium" adlı kargo gemisi karaya oturdu.
OLASI EN BÜYÜK DEPREME GÖRE TASARLANDI
KANAL İstanbul 20.75 metre derinliğe sahip olacak. Böylesi sığ bir inşaatın, yüzlerce kilometre kalınlığındaki bu kütleleri tetiklemesi mümkün değil. Metro, köprü ve alışveriş merkezleri gibi insan eliyle yapılan hiçbir proje bundan farklı değil. Ayrıca, Kanal İstanbul güzergâhı üzerinde herhangi bir aktif fay hattı bulunmamakta. Kanal İstanbul'a 11 kilometre mesafeden Kuzey Anadolu Fay Hattı ve 30 kilometre mesafeden Çınarcık fay hattı geçiyor. Kanal İstanbul'un gerek kazı/ dolgu hacmi gerekse kanaldaki su hacmi açısından herhangi sismik harekete neden olması söz konusu değil.
TOPLAM MALİYETİ 75 MİLYAR LİRA
KANAL inşaat maliyeti 75 milyar lira olarak öngörüldü. Kanal İstanbul ve entegre tesisleri ile birlikte, projenin hazırlık-inşaat aşamasında yaklaşık 10 bin işletme aşamasında, kanal ve liman, lojistik merkez ve yat limanı gibi diğer işletmelerde yaklaşık 10 bin kişinin çalışması bekleniyor.