"COP'lardaki tartışmalar bilim içeriklidir fakat siyasetçiler tartışırken bilimin hangi kısımları hakkında konuşacaklarını dikkatlice seçerler." Bu söz, İklim Değişikliği, Tarım ve Gıda Güvenliği Araştırma Programı (CGIAR) Başkanı Dr. Sonja Vermeulen'e ait. Geçen yıl Varşova'da gerçekleşen ve 23 Kasım'da sona eren Birleşmiş Miletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı (COP 19) sonrasında konuşan Dr. Vermeulen; "Birleşmiş Milletler iklim görüşmelerinin çok yavaş ilerlediği ve küresel liderlerin iklim değişikliğinden kaynaklı gıda güvenliği sorununu yeterince dikkate almadıkları" serzenişinde bulunmuştu.
İlknur Menlik/ Sabah.com.tr
Bu yılın sonunda Peru'nun başkenti Lima'da yapılacak BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 20. Taraflar Konferansı (COP-20) öncesinde, 23 Eylül'de New York'ta 120 ülke liderinin katılımıyla gerçekleşen BM İklim Zirvesi'nde de konunun yeterince tartışılmadığını söylemek mümkün. Oysa IPCC, (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli), Beşinci Değerlendirme Raporunun (AR5) ikinci bölümüne göre, iklim değişikliği bu yüzyılın geri kalanında her on yılda bir; buğday, pirinç ve mısır gibi başlıca mahsullerin verimini %2 arasında azaltacak.
Araştırmacılara göre durum ciddi; bu nedenle küresel liderlerin, "2050 yılına kadar yeryüzündeki ormanlara zarar vermeden ve iklim değişikliklerini hızlandırmadan 9 milyar insan için yeterli gıda nasıl üretebilir?" sorusunu düşünmelerini istiyorlar.
New York'taki BM İklim Değişikliği Zirvesi'nde konuşan BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Genel Direktörü José Graziano da Silva ise iklim değişikliğiyle başa çıkabilmenin dünyanın artan nüfusuna sürdürülebilir bir gelecek bırakmanın temelinde yattığını söylüyor.
Geçen hafta yayımlanan ve dünyadaki açlığı ele alan Dünya Gıda Güvensizlik Durumu 2014 (The State of Food Insecurity in the World 2014- SOFI) raporuna göre, kronik açlık çeken insan sayısı son on yılda 100 milyon azaldı ve bugün yetersiz beslenen insan sayısı 805 milyona geriledi. Ancak FAO Genel Direktörü önemli bir duruma işaret ediyor: "Eskiden dünyayı besleme çabaları, daha fazla gıda üretmek için tarımsal üretimi hızlandırmaya dayanırken bugünün, iklim değişikliği de dahil olmak üzere var olan sorunları yeni bir yaklaşım gerektirmekte."
Daha sürdürülebilir gıda sistemlerine geçilmesi gerekiyor. Örneğin, çevreye daha az zarar vererek daha çok üreten gıda sistemleri veya bugünlerde ürettiğimiz gıdanın üçte birini israf etmemiz nedeniyle sürdürülebilir tüketimi destekleyen gıda sistemleri gibi.
Bugünlerde FAO'nun öncülüğünü üstlendiği İklim Temelli Küresel Akıllı Tarım Konvansiyonu da bunu gerçekleştirme iddiasıyla yola çıktı. Şimdilik 14 devlet (Kosta Rika, İrlanda, Fransa, Japonya, Meksika, Hollanda, Nijerya, Nijer, Norveç, Filipinler, İspanya, İngiltere, Vietnam ve ABD), 32 küresel STK ve kuruluş bu konvansiyona katılacağını açıklamış durumda.
Bu yeni oluşuma katılan ülkelere bakıldığında; milyonlarca çiftçiyi, dünya tahıl üretiminin dörtte birini, 43 milyon yetersiz beslenen insanı ve toplam tarımsal sera gazı emisyonunun %16'sını temsil ettikleri görülüyor.
İklimi düşünen akıllı tarımı uygulamak için hazırlık aşamasında olan bölgesel çabalar da var. Bunlar arasında, 2025 itibariyle tüm Afrika'da 25 milyon çiftçi hane halkının iklimi düşünen uygulamalara geçmesi için yardımcı olan ve Afrika Birliği (AU), Afrika'nın Gelişimi için Yeni Ortaklık (New Partnership for Africa's Development, NEPAD) ve 5 sivil toplum kuruluşu (World Vision, Oxfam, CARE International, Concern Worldwide ve Catholic Relief Services) tarafından kurulan Afrika İklimi-Düşünen Akıllı Tarım İttifakı da var.
Yine bir bölgesel oluşum olan Kuzey Amerika İklimi Düşünen Akıllı Tarım İttifakı da çiftçilere ve çiftlik sahiplerine iklim değişimine ayak uydurmak ve üretim süreciyle ilgili riskleri kolaylaştırmak konusunda yardımcı olmak için kuruldu. Walmart, McDonald's, Kellogg's gibi firmalar da bu oluşumun içerisinde yer alıyor.
Öte yandan Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD) ve Dünya Bankası, tarımsal yatırım portföylerinin yüzde 100'ünün (yaklaşık 100 milyar dolar) 2018 yılı itibariyle iklimi düşünen akıllı tarım yatırımlarına ayrılacağını duyurdu.
Uluslararası Tarımsal Araştırma Danışma Grubu (CGIAR) ise önümüzdeki 10 yıl boyunca iklimi düşünen tarım araştırmalarına 10,2 milyar dolar ayıracağını açıkladı.
Pek çok devlet ve küresel kuruluşun BM İklim Zirvesi'nde Akıllı Tarım'a ilişkin küresel ittifak yapmasından oldukça memnun olduğunu söyleyen FAO Genel Direktörü Jose Graziano da Silva; "İklim değişikliğinin gıda güvencesi üzerindeki etkilerini ortadan kaldırma konusunda sizinle çalışmaya hazırız. Bu, açlığın olmadığı bir dünya ve istediğimiz gibi sürdürülebilir gelecek için gerekli bir adım" diyor.
BM İklim Zirvesi'nde, gelecek için ortaya somut bir plan koyan ülke olmadı ancak bu tür küresel girişimler sera gazının azaltılması, ormansızlaşmanın önüne geçilmesi ve iklim değişikliğine karşı gıda güvencesinin sağlanması konusunda en azından bir çabanın başladığını gösteriyor. Diğer yandan iklim değişikliğinin etkilerinin küresel tarımı nasıl dönüştürmeye başladığını da bize gösteriyor.
