Devlet, öğrenci kredisi, emlak, taşıtlar vergisi, prim, trafik cezası borcu bulunan milyonlarca vatandaşa barış elini uzattı. Borcunu peşin ödeyenler, gecikme faizinden tümüyle kurtulacak, enflasyon farkının yüzde 90'ı silinecek. Yaklaşık 4 milyon vatandaşı ilgilendiren, 500 milyar liralık vergi, prim ve diğer alacakları kapsayan yapılandırma düzenlemesi önceki gece Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda görüşülen istihdam paketine eklendi. İşte merak edilen yapılandırmanın detayları...
1- Yapılandırma hangi dönem ve kamu alacaklarını kapsıyor?
31 Ağustos 2020'den önceki dönemlere ilişkin borçları kapsıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tahsil edilen vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannameler ve bunlara bağlı cezalar, gecikme faizleri ile zamları, bu tarihten önceki idari para cezaları yapılandırılacak. Trafik cezaları, vergiler, kaçak geçişler vb de kapsamda...
2- Başvurular ne zaman başlayacak ve ilk taksit ödemesi ne zaman başlayacak?
Kanunun çıktığı tarihten itibaren yılsonuna kadar müracaat edilmesi gerek. İlk taksit ödemesi, Ocak 2021'de gerçekleştirilecek. Yapılandırma için 31 Aralık 2020'ye kadar ilgili kuruma başvuruda bulunulmalı.
3- Taksit sayısında sınırlama var mı?
Vergi borçları ile belediyelere olan borçların ilk taksiti ocakta, prim borçlarında şubatta ödenecek. İzleyen taksitler 2'şer aylık dönemler halinde yatırılacak, 18 ayı geçmeyecek. Anapara + enflasyon farkından oluşan tutara, taksit vadesine göre 6 eşit taksitte (1.045), 9 eşit taksitte (1.083), 12 eşit taksitte (1.105), 18 eşit taksit için (1.15) katsayı uygulanacak.
4- Borcunu peşin ödeyenin avantajları neler?
Enflasyon farkının sadece yüzde 10'unu ödeyecekler. Kasım 2016'dan sonra enflasyon yüksek çıktığı için bu tarihten günümüze kadar olan dönemde aylık enflasyon yüzde 0.35 (yıllık yüzde 4.20) olarak kabul edilecek. Bu tarihten Eylül 2020'ye kadarki dönemde Yİ-ÜFE yaklaşık 97 artarken yüzde 16.1 oranında enflasyon farkı uygulanacak. Bu tarihten önceki borçlar için de gerçek enflasyon rakamları dikkate alınacak.
5- Genel Sağlık Sigortası borcu olana var mı?
İşi olmayan, anne babasından dolayı bakılmakla yükümlü olmayan kişiler, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borçlarının sadece anaparasını ödeyecek, gecikme faizi veya enflasyon farkı ödemeyecek. 30 Nisan'a kadar ödeme yapabilecek. GSS prim borcu olanlar Nisan 2021 tarihine kadar ücretsiz sağlık hizmeti alabilecek.
6- Esnafın, çiftçinin prim borçları silinecek mi?
Bağ-Kur'lu olan esnaf, çiftçilerin 31 Ekim 2020'ye kadar olan prim borçlarını iki ay içinde borçlarını ödemeyen ya da yapılandırmayanların prim borcu silinirken sigortalılıkları dondurulacak. Bu süreler emeklilik için geçerli olmayacak. Geçmişte borçlarını yatırmayanlar faaliyetlerini sürdürüyorsa 1 Kasım 2020'den itibaren Bağ- Kur kayıtları yeniden başlayacak.
7- Kovid-19 kapsamında kesilen cezalar yapılandırılacak mı?
Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında Hıfzıssıhha kurulları kararları doğrultusunda maske takmayanlara, kısıtlamalara uymayanlara verilen para cezaları ve sigara yasağını ihlal nedeniyle kesilen cezalar yapılandırma kapsamında yer almıyor.
8- Bağ-Kur borcu olanların durdurulan süreleri emekliliğe sayılacak mı?
Bağ-Kur'lu olup prim borcu nedeniyle daha önce sigortalılık süresi durdurulanlar, yasa çıktıktan itibaren 2 ay içinde SGK'ya ihya başvurusunda bulunabilecek. Gecikme faizi yerine enflasyon farkı ve anaparayı şubata kadar öderlerse durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek. Borcun tamamını ilk taksitte yatırmayanların ihya işlemi geçerli olmayacak.
9- Spor kulüplerini kapsıyor mu?
Spor kulüplerinin vergi ve prim borçları 7 yıllık sürede 36 eşit taksitte ödenebilecek. Belediyelerin borçları genel bütçe vergi gelirleri payından kesinti yapılarak 120 eşit taksitte tahsil edilecek. Aylık kesinti tutarı, vergi gelirleri üzerinden ayrılan payların aylık tutarının yüzde 50'sini aşamayacak.
10- Sivil toplum kuruluşlarına olan borçları da içeriyor mu?
TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin aidat ödemeleri de yapılandırmaya dahil olacak. KOSGEB tarafından kullandırılan desteklerden kaynaklananlar ile aidat alacakları, il özel idareleri, belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sermayesinin yüzde 50'den fazlası bunlara ait şirketlerin taşınmazlar hakkında yapılan irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan alacaklar da bu kapsamda yer alıyor.