Kasırgalar, yangınlar, seller ve bir de üzerine kuraklık rekorunu egale eden 2020 gelince dünya tarımda büyük riskler yaşamaya başladı. Küresel gıda fiyatları aralık ayında altı yılın en yüksek seviyesine ulaştı. 2021 için tahminler de çok iyi değil. Arz-talep dengesinde sıkılaşma beklenirken fiyatların artacağına da kesin gözüyle bakılıyor. Birleşmiş Milletler gıda fiyatlarının artışında olumsuz hava koşulları ve hükümetlerin korumacı önlemlerinin en büyük etken olduğunu belirtiyor. Ülkelerin stokları, ihracatı geri çekerken temel gıda ürünlerine erişimde sorun yaratabileceği bekleniyor.
DÜNYANIN % 9'U RİSK ALTINDA
Buğday, pirinç, şeker gibi gıdaların sanayide kullanımının artması da toplam arzı etkileyen faktörlerden biri. Birleşmiş Milletler'in Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Gıda Programı'nın (WFP) raporlarına göre on yıllarca bir süreden sonra dünya, 2014 itibarıyla gıdada 'güvensiz' bir döneme girdi. Dünya nüfusunun yüzde 9'u yani 690 milyon insan gıdaya erişimde güvensiz konumda. 55 ülkede 135 milyon kişi de gıdaya acil ihtiyaç duyuyor.
MISIR
KASIMDAN BU YANA FİYAT ZİRVEDE
Mısırda vadeli işlemler piyasasında bir artış var. Mart vadeli kontratlar 27 Kasım 2020'den bu yana en yüksek kapanışını yaptı. Mart mısır fiyatları 4.30 dolar seviyesinde. Pek çok trader, kuraklık ve borçluluk nedeniyle Arjantin'de üretim tahminlerinin bu sezon daha düşük olacağını belirtiyor. Uzmanlar, Brezilya ve Güney Amerika'daki hava koşulları nedeniyle 2021 boyunca daha yüksek fiyatlar görüleceğini tahmin ediyor.
ET VE ET ÜRÜNLERİ
ETTE TİCARET AZALACAK
2020'de
dünya et üretiminin 337.3 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Bu üretim miktarında yüzde 0.5'lik düşüş anlamına geliyor. Kırmızı et üretimi Hindistan, Avustralya ve Brezilya'da azaldı. Dünya et ticaretinin 37.6 milyona çıkacağı tahmin ediliyor. Birçok ülkenin ithalat kısıtlamaları, Kovid-19 nedeniyle küresel et ticaretinde gerileme bekleniyor. Ancak Çin'in et ithalatının ise yüzde 44 artacağı bekleniyor.
BUĞDAY
ÜLKELER STOKLAYINCA İHRACAT DA AZALDI
Buğdayda kuraklığın yanı sıra stoklama, ihracatı azaltma ve Kovid-19'un etkileri görülüyor. Avustralya, Rusya ve Hindistan tarafında yüksek bir üretim beklentisi varken Arjantin, Ukrayna, ABD ve Avrupa Birliği'nde daralma bekleniyor. Asya ve Afrika bölgesindeki talebin artması nedeniyle fiyatların artışı öngörülürken bir yandan da sanayide kullanımının artışı da fiyatların artması için bir diğer etken. 2020 yılı 281 milyon tonla üretim açısından kötü bir performans sergiledi. Ülkeler bir yandan tedarik zincirindeki olası sorunları aşmak için depolamaya giderken ihracatı da kıstı. Sektörde toplam ihracatın payının yüzde 14.5'e düşmesi çok kaygı verici bir durum. Çünkü en son bu rakamlar 2008 yılında yaşanmıştı.
ŞEKER
KÜRESEL ÇAPTA KITLIK İHTİMALİ
Dünyanın en büyük şeker kontratı işlemcisi önümüzdeki iki yıl küresel çapta şeker kıtlığı olabileceğini söyledi. Alvean'ın CEO'su Paulo Roberto de Souza bu sezon 5 milyon ton, 2021-2022'de de 6 milyon ton açık olabileceğini öngördü. Kovid-19 nedeniyle 2020'de azalan talebin 2021'de artacağı beklentisi de piyasaya hakim. 2021'de yüzde 2.9'luk bir tüketim artışı bekleniyor. Tayland'da düşük rekolte, Avrupa'da üretim düşüşü ve Brezilya'daki kuraklığın dünyayı şeker konusunda Hindistan'a bağımlı hale getireceği belirtiliyor. Vadeli kontratlar geçen sene yüzde 15 artışla 2016'dan beri en büyük yükselişi kaydetmişti.