İstanbul, Galataport'un ardından kruvaziyer gemilerinin çekim merkezi oldu. Daha önce limana yanaşamayan dünyanın dev gemileri şimdi destinasyon listelerinde ilk sıraya İstanbul'u koyuyor. Bu yıl dünyanın ilk yeraltı limanına 200 gemi yanaşacak. 30'u geldi, kalanlar da yılsonuna kadar sefer yapacak. Hatta içlerinde dünyanın en lüks gemileri de var.
Ritz-Carlton'un Mystique Cruise gemisi ekimde İstanbul'da olacak. Galataport İstanbul'un yıllık ziyaretçi hedefi 25 milyon... Bunun 1.5 milyonunu kruvaziyer yolcusu oluşturacak. 2023'te ise 250 gemi gelecek. Limana iki yılda 450'den fazla kruvaziyer gemisi bekleniyor. Galataport İstanbul Genel Müdürü Erdem Tavas ve Galataport İstanbul Liman İşletme Genel Müdür Yardımcısı Figen Ayan'la bu dev projeyi gezdik.
YERALTINDA HAVALİMANI
Galataport İstanbul benzeri olmayan bir proje. Dünyanın ilk yer altı terminali burada. 29 bin metrekarelik terminale girdiğinizde denizin altında olduğunuzu hissetmiyorsunuz. Havalandırmasından duvarlarına kadar her yer bir oteli andırıyor. Gemiler limana yanaştığı zaman gümrüklü alan ve güvenlik (ISPS) alanı için özel kapaklar açılıyor. Gemiden inen yolcular rampalı alandan yürüyerek alttaki terminale ulaşıyor. Böylece Karaköy sahilinde, yolcular da Galataport İstanbul'a gelen misafirler de birbirine engel olmuyor.
Galataport İstanbul İcradan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi ve Galataport İstanbul Genel Müdürü Erdem Tavas, limana aynı anda 3 geminin yanaşabildiğini, günlük 15 bin yolcu kapasitesine sahip olduğunu, 2.400 araçlık dev otoparkıyla hizmet verdiğini anlatıyor. Tavas, "15 bin yolcu kapasiteli limanı aynı anda 45 boeing uçağına hizmet veren bir havalimanı gibi düşünebilirsiniz. Valizleri tavan arasında taşıdığımız 1.2 km'lik bir sistemimiz var. Biz aslında bir havalimanını yerin altına inşa ettik" diyor.
KOLOMBİYA BAŞKANI GELDİ
Tavas, dünyada ilk olan açılır-kapanır kapak sistemini bir akşam çay içerken bulduklarını anlatıyor. Tabii denizaltı liman konsepti dünyada olmadığı için ilk etapta projeyi anlatmakta zorlanmışlar. Tavas, "Dünyada birçok ülkeye gidip bunu anlattık. Sorgu memuru gibi 2.5 saat anlattırdıkları oldu. Sonra akılları yattı. Bundan sonra şehir içindeki kuruvaziyer terminalleri buna dönecek. Venedik, Hırvatistan'da bu uygulanır. Burası gümrüklü alan olduğu için 19'uncu yüzyıldan beri kimsenin gezemediği bir bölgeydi. Biz bu bölgeyi halkla buluşturmak istedik. Böyle bir inovatif çözüm hayata geçirdik" diyor. Hatta öyle ki, artık projeyi görmeye devlet başkanları bile geliyor. Tavas, iki ay önce Kolombiya Devlet Başkanı'nın kendilerini ziyaret ettiğini söylüyor ve ekliyor: "Kapak sistemini incelediler. Benzer bir yatırımı kendi ülkelerinde de yapmayı düşünüyorlar."
HEDEF 25 MİLYON
Yerin üzerinde 150 bin, yerin altında ise 250 bin metrekarelik inşaat yapıldığını söyleyen Erdem Tavas, "Toplam 400 bin metrekare... 53 futbol sahasına tekabül ediyor" diyor. Tavas, inşaat aşamasında 110 bin kamyon hafriyatın çıktığını ama bunu gece taşıdıkları için kimsenin görmediğini söylüyor. Tavas, inşaatın 24 ay gibi kısa bir sürede bittiğini belirterek, "Gecegündüz haftasonu demeden çalışıldı. Şu anda yüzde 85 alan kiralandı. 21 Ekim 2021'de açıldığımızda doluluk oranımız yüzde 30'du" diyor. Açılır açılmaz Galataport İstanbul turist ağırlamaya da başlamış. Tavas'ın verdiği bilgiye göre, şu anda yoğun günlerde günlük ortalama ziyaretçi sayısı 70 ila 90 bin kişi arasında. Senelik ziyaretçi hedefi ise 25 milyon kişi.
OTOPARKI TERMİNAL SANDILAR
Figen Ayan aynı zamanda 1996'da Roma'da kurulan Med Cruise Birliği'nin de başkanı. Bünyesinde 145 tane kuruvaziyer limanını temsil ediyor. Ayan, "Bütün limanlar Galataport'ta bir etkinlik yapmamızı istiyor. Pandemide gelemediler, onlara online gösterdik. Otoparkı terminal sandılar" diyor.
173 YILLIK TARİHİ KULE YIKILMAKTAN KURTULDU
1.7 milyar dolara mal olan Galataport İstanbul, tarihi bölgeyi hareketli bir gastronomi, kültür- sanat ve alışveriş mahallesine dönüştürmüş durumda. Yaklaşık 52 bin metrekareye yayılmış 240 tane perakende ve yeme-içme noktası var. Tarihi Paket Postanesi ve saat kulesi de Galataport İstanbul ile yeniden hayat bulmuş. Paket Postanesi'nde İstanbul'dan dünyaya açılmış moda, tasarım, lezzet ve mücevher sanatı ustalarının 70'i aşkın mağazası bulunuyor. Tarihi 1848'e ulaşan Tophane Saat Kulesi de Galataport İstanbul'un yapımı sırasında aslında yerini daha da sağlamlaştırmış. Saat Kulesi'nin yerin 1.5 metre altında olduğunu anlatan Erdem Tavas, "Kuleyi hidrolik krikolarla tıpkı arabayı kaldırır gibi yerin üç metre üzerine çıkardık. Temelini yaptık, deprem izolatörlerini koyduk ve olması gereken yüksekliğe geri oturttuk. Şu anda biblo gibi duruyor" diyor. Tarihi 1940'lara dayanan Karaköy Yolcu Salonu ve Çinili Han binaları da restore edilmiş. Buraya da dünyada sadece 10 seçkin lokasyonda bulunan The Peninsula Hotels markası gelmiş. Toplam 300 milyon euro yatırım yapılan otel 2023'te açılacak.
DENİZ SUYUYLA SOĞUTUP ÇEVREYİ KORUYORLAR
Galataport İstanbul çevreci özellikleriyle de dikkat çekiyor. Binaların soğutma ekipmanlarında deniz suyu kullanılıyor. Böylece hem enerji tasarrufu sağlanıyor hem karbon salımı azalıyor. Peyzajda ise İstanbul'un iklimi ile uyumlu bitkiler tercih edilmiş. Verimli sulama sistemleriyle yüzde 50 su tasarrufu sağlanıyor. Yeşil çatılarla da ısı adası etkisi azaltılıyor. Çevreye duyarlı uygulamalar Galataport İstanbul'a LEED Platin Sertifikası'nı getirmiş.
ULTRA LÜKS GEMİ EKİMDE TÜRKİYE'DE
Peki hangi gemiler İstanbul'u tercih ediyor? Galataport İstanbul Liman İşletme Genel Müdür Yardımcısı Figen Ayan, özellikle ABD gemi firmalarının yüksek doluluklarla geldiğini belirtiyor. Şu ana kadar 30 gemi yanaşmış. 170 gemi daha gelecek. Figen Ayan, "Bu gemilerin yüzde 50'si İstanbul'u ana liman olarak kullanacak. Dünyanın önde gelen otel zincirlerinden Ritz-Carlton'ın Mystique Cruise gemisi ilk kez ekimde Türkiye'ye geliyor" diyor.
