Dolar kurundaki spekülatif ataklar sonrası 20 Aralık tarihinde Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "kur korumalı mevduat" isimli yeni bir yatırım modelini duyurdu. Vatandaşların TL'deki birikimlerinin getirisinin doların getirisinin altında kalması durumunda aradaki farkın devlet tarafından ödeneceği sistem büyük ilgi gördü. 18.30 TL seviyesindeki dolar 10.20 TL'ye kadar çekilirken, daha sonra ise 13 TL seviyelerinde denge kazanmıştı. Doları düşüren sistem olarak dikkat çeken "kur korumalı mevduat" ile ilgili merak edilenler Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yanıtlandı. İşte merak edilen 10 sorunun yanıtı...
Soru 1: Kur Korumalı Hesabı (KKH) kimler açabilir?
Cevap: Hesap sahibinin "yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşı ya da Türkiye'de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişi olması" gerekmektedir.
Soru 2: Hesap açılışlarında dikkate alınacak kur ne zaman ilan edilecektir? KKH kapsamında yararlanıcılara faize ek olarak yapılacak ödemelerin nasıl yapılacağının açıklanması talep edilmektedir.
Cevap: Bu hesaplarda esas alınacak vade başı/vade sonu kuru olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın saat 11'de açıkladığı USD/TRY, EUR/TRY ve GBP/TRY döviz alış kurları kullanılacaktır. Vade sonunda kur farkı desteğinin tamamı hesap sahibine aynı gün ödenecektir. Vade sonunda kur farkından kaynaklı bankalara ödeme yapılması gerekmesi halinde, bankalar tarafından ödenecek tutara ilişkin talepler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na iletilecektir. Hazine tarafından ödenecek kısım Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından bankalara aynı gün aktarılacaktır.
Soru 3: Bankalara saat 11:00'den önce KKH hesabı açmak isteyen müşteriler için nasıl bir yol izlenmelidir?
Cevap: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın saat 11'de ilan edeceği USD/TRY, EUR/TRY ve GBP/TRY döviz alış kurları baz alınarak hesap açılabilir.
Soru 4: Yararlanıcı, birden fazla bankada KKH kapsamında hesap açabilir mi? Birden fazla hesap açabilirse farklı vadelerde, tutarlarda ve para birimlerinde mevduat yatırabilir mi? Açtığı hesabı vadesinden önce kapatırsa tekrardan KKH kapsamında hesap açabilir mi?
Cevap: Yararlanıcının birden fazla bankada hesap açmasının önünde bir engel bulunmamaktadır. KKH'nin; farklı vadelerde (3, 6, 9, 12 ay), tutarlarda ve para birimlerinde (USD/TRY, EUR/TRY ve GBP/TRY) de olabilecektir.
Soru 5: Müşterek hesap açılıp/açılmaması durumu ve açılması durumunda uygulanacak kriterler nelerdir?
Cevap: Müşterek hesap açmak isteyen paydaşların; kur korumalı hesap açmak için gerekli kriterleri sağlaması durumunda müşterek olarak da hesap açabilmesi öngörülmektedir.
Soru 6: 3 ay, 6 ay, 9 ay ve 1 yıl olarak belirlenen vadelerinin bu vadeye tekabül edecek şekilde kırık vade olarak belirlenmesi mümkün müdür?
Cevap: Bu hesaplar 3 ay, 6 ay, 9 ay ve 1 yıl olarak açılabilmektedir. Vade sonunun iş günü dışında bir güne denk gelmesi durumunda; takip eden ilk iş günü vade sonu tarihi olarak kabul edilmesi öngörülmektedir. Bunun dışında kırık vade uygulaması öngörülmemektedir.
Soru 7: Yararlanıcı, açtığı hesabı vadesinden önce kapatırsa aynı kişiye yeniden hesap açılabilir mi?
Cevap: Yararlanıcı, açtığı hesabı vadesinden önce kapatırsa yeniden hesap açmasının önünde bir engel bulunmaması öngörülmektedir.
Soru 8: Söz konusu işlemlere yönelik örnek senaryoların da paylaşılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Cevap: Döviz kuru 10 TL, KKH faizi yıllık %14 ve 100 TL tutarındaki 1 yıllık mevduat için açılacak örnek bir hesaba yönelik öngörülen senaryolar aşağıdaki gibidir;
1.Senaryo: Hesap kapanış tarihinde döviz kuru 9 TL olarak gerçekleşirse KKH yararlanıcısı anapara + faiz olarak 114 TL alacaktır. Bu durumda TCMB tarafından ek bir ödeme yapılmayacaktır.
2. Senaryo: Hesap kapanış tarihinde döviz kuru 10 TL olarak gerçekleşirse KKH yararlanıcısı anapara + faiz olarak 114 TL alacaktır. Bu durumda TCMB tarafından ek bir ödeme yapılmayacaktır.
3. Senaryo: Hesap kapanış tarihinde döviz kuru 11 TL olarak gerçekleşirse KKH yararlanıcısı anapara + faiz olarak 114 TL alacaktır. Bu durumda TCMB tarafından ek bir ödeme yapılmayacaktır.
4. Senaryo: Hesap kapanış tarihinde döviz kuru 12 TL olarak gerçekleşirse KKH yararlanıcısı anapara + faiz + kur farkı olarak 120 TL alacaktır. Kur farkı dolayısıyla oluşan 6 TL tutarındaki fark TCMB tarafından bankaya ödenecektir.
Soru 9: Kur Korumalı Hesaba, banka tarafından işletilecek faiz oranına ilişkin herhangi bir sınırlama var mıdır?
Cevap: Bankaların, Kur Korumalı Hesaplara uygulayacağı faiz oranı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olmayacaktır. Bankalarca uygulanacak azami faiz oranı ise asgari faiz oranının en fazla 300 bp üstünde belirlenebilecektir. Azami faiz oranı Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca güncellenebilecek ve güncelleme tarihi ile sonrasında açılacak hesaplar için geçerli olacaktır. Bu esaslar Katılım Bankaları açısından katılım bankacılığı esasları çerçevesinde uygulanacaktır.
Soru 10: Kur Korumalı Hesapların açılabileceği belirli bir tarih aralığı var mıdır?
Cevap: Kur Korumalı Hesapların; mevcut durumda 21/12/2021 ve 31/12/2022 tarihleri arasında açılmış veya açılacak olması gerekmektedir.
