Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, Türk müteahhitlik sektörü ilk kez 1972'de yurt dışına açıldı.
Özellikle 2003'ten bu yana iş hacmini giderek artıran yurt dışı müteahhitlik sektörü, bugüne kadar 131 ülkede 458,4 milyar dolar değerinde 11 bin 273 proje üstlendi.
Sektör, 2020'de hedef ülkelerde yaşanan ciddi siyasi istikrarsızlıklar, konjonktürel sorunlar ve Kovid-19 salgınının etkilerine rağmen 15,9 milyar dolar değerinde 354 iş almıştı.
Geçen yıl ise Kovid-19 salgınının dünya ekonomisinde yarattığı olumsuz etkinin azalmasına paralel olarak firmaların yurt dışında üstlendiği projelerin toplam bedeli 30,8 milyar dolara ulaştı. 2021'de ortalama proje bedeli, rekor seviyeye yaklaşarak 72 milyon doları buldu.
Sektörün bu yılın ilk 6 aylık döneminde üstlendiği proje sayısı 132, toplam proje bedeli ise 4 milyar 627 milyon dolar oldu. Bu yıl içinde üstlenilen projelerin ortalama bedeli ise 35 milyon 53 bin dolar olarak gerçekleşti.
RUSYA İLK SIRADA
1972 yılından bugüne kadar müteahhitlik firmalarınca yurt dışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında, Rusya yüzde 20,8 ile ilk sırada yer alırken, ülkede bugüne kadar 95,4 milyar dolarlık proje üstlenildi.
Rusya'yı yüzde 10,9'luk payla Türkmenistan takip etti. Bu ülkede üstlenilen proje tutarı 50 milyar dolara yaklaştı. Irak yüzde 6,9'luk pay ve üstlenilen 31,7 milyar dolarlık projeyle üçüncü sırada yer aldı. Bu ülkeleri, Libya, Kazakistan ve Suudi Arabistan izledi.
Öte yandan, ilk 10'da yer alan ülkelerin 4'ünün Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri, diğer 6 ülkenin ise Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri olduğu görüldü.
1972 yılından bugüne en çok proje üstlenilen sektörlerin dağılımında, konut ve rezidans projeleri yüzde 13,7'lik payla ilk sırada yer aldı. Sektörün bugüne kadar üstlendiği konut projelerinin bedeli 63 milyar doları buldu.
Konut projelerini, yüzde 13,3'lük pay ve 60,9 milyar dolarlık proje bedeliyle kara yolu-tünel ve köprüler takip etti.
Enerji sektörü yüzde 8,5'lik payla yurt dışında üstlenilen işlerde üçüncü sırada yer aldı. Bu sektörün bugüne kadar üstlendiği proje tutarı 39,1 milyar dolar oldu.
Müteahhitler, bugüne kadar yurt dışında 33,8 milyar dolarlık ticaret merkezi ve 30,2 milyar dolarlık havalimanı projesi üstlendi.
DÜNYANIN EN BÜYÜKLERİ ARASINDA
Uluslararası inşaat sektörünün en saygın yayımlarından Engineering News Record (ENR) Dergisi, dünyanın önde gelen müteahhitlik firmalarının uluslararası piyasalarda bir önceki yılda elde ettikleri gelirlere göre sıralandığı "ENR En Büyük 250 Yurt Dışı Müteahhitlik Firması Listesi"ni her yıl düzenli olarak duyuruyor.
Türkiye'nin 2003 yılında sadece 8 müteahhitlik firması ile yer aldığı listeye 2021'de 40 firma girmeyi başardı. Türkiye listede firma sayısı itibarıyla Çin ve ABD'den sonra 3. sırada yer alıyor.
