2022 yılında Türkiye çevre alanında önemli gelişmelere tanıklık etti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Mısır'da düzenlenen COP27 zirvesinin Üst Düzey Bakanlar Toplantısı'nda Paris Anlaşması kapsamında 1,5 derece hedefine yönelik Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı'nı güncellediğini açıkladı. Türkiye'nin iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınma planları kapsamında BM Genel Kurulu'na sunduğu "sıfır atık" kararı kabul edilerek 30 Mart tarihinin Uluslararası Sıfır Atık Günü olması kararlaştırıldı. Atılan bu adımlarla beraber yaşanan diğer gelişmeler de şöyle:
İKLİM ŞURASI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı 21-25 Şubat'ta Konya'da düzenlenen Türkiye'nin ilk İklim Şurası'nda bilim insanlarından çiftçilere, kamu kurumları ve özel sektörden sivil toplum kuruluşlarına, yerel yönetimlerden iklim elçilerine kadar çok sayıda katılımcı yer aldı. Şura sonunda iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedefleri doğrultusunda, "İklim Uyumlu Şehirler", "İklim Dostu Tarım", "Kuraklık Eylem Planı", "Çevreci ve Temiz Ulaşım Ağı", "Yeşil Enerji", "Yeşil Ekonomi" ve "İklim Eğitimi" konularında 217 tavsiye kararı alındı. Kararların 76'sını ulaştırma, sanayi, tarım, yutak alanlar, atıkların azaltılması, 34'ünü bilim ve teknoloji, 21'ini yeşil finansman ve karbon fiyatlama, 20'sini iklim değişikliğine uyum, 24'ünü yerel yönetimler, 42'sini de sağlık, eğitim, adil geçiş, iklim adaleti ve iklim göçü başlıkları oluşturdu.
EKO İKLİM ZİRVESİ
Ankara Ticaret Odasının (ATO) desteği ve öncülüğünde 30-31 Mart tarihlerinde ATO Congresium'da düzenlenen "EKO İKLİM Ekonomi ve İklim Değişikliği Zirvesi ve Fuarı"nda iklim değişikliğinin ekonomiye etkileri ve yeşil dönüşüm tüm yönleriyle ele alındı. İki gün boyunca 322 konuşmacı, iklim değişikliğini ve sonuçlarını ele aldı. İlk gün 52 bin 300, ikinci gün 42 bin 700 kişi tarafından ziyaret edilen zirvenin toplam katılımcı sayısı 95 bin oldu. Dünyadaki ilk ekonomi ve iklim değişikliği temalı fuarda kurulan 152 stantta iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm konularında kurum ve kuruluşların çalışma ve iyi örnek uygulamaları sergilendi.
TÜRKİYE ÇEVRE HAFTASI'NIN İLANI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla, Dünya Çevre Günü olan 5 Haziran'ı içine alan haftanın her yıl "Türkiye Çevre Haftası" olarak kutlanmasına yönelik genelge 21 Mayıs'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Genelgede Türkiye Çevre Haftası'nın her yıl Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından duyurulacak bir temayla kutlanacağı belirtildi.
Türkiye Çevre Haftası, çevrenin korunması, sürdürülebilir yaşam çevrelerinin oluşturulması, iklim değişikliği ile mücadele ve uyum konularında çevre bilincinin topluma yayılması amacıyla 1-7 Haziran'da, "Sıfır Atık" temasıyla kutlandı. Türkiye Çevre Haftası kapsamında, 5 Haziran'da, Türkiye genelinde eş zamanlı olarak "81 İlde 81 Milyar Adım Çevre Yürüyüşü" düzenlendi. İklim değişikliği ile mücadele kapsamında yutak alanların artırılmasına katkı sağlamak için 81 ilde fidan dikimi yapıldı.
AA ÇEVRE FORUMU
AA Çevre Forumu (Environment Forum), "Çevre ve iklim krizlerinin anlatısını yeniden şekillendirmek" ana temasıyla 20 Eylül'de düzenlendi.
Foruma, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi İcra Direktör Yardımcısı Ovais Sarmad ile yerli ve yabancı basın kuruluşlarının yöneticileri, politikacılar, STK temsilcileri ve akademisyenler katıldı.
"İklim Değişikliğinde Medyanın Sorumluluğu", "Sürdürülebilir Kalkınma için Temiz Enerji", "Medyanın Doğal Afetlere Yaklaşımı" ve "İklim Krizi ve Sorumluluk Paylaşımı" başlıklı oturumların gerçekleştirildiği forum kapsamında Anadolu Ajansı ile İtalya'nın ANSA, İspanya'nın EFE ve Yunanistan'ın AMNA haber ajansları arasında, Akdeniz'in ormanlarını korumak için medyada ve toplumda farkındalığı artırmak üzere "Akdeniz Orman Yangınları Hakkında Ortak Bildiri" imzalandı.
ORMAN YANGINLARINA HIZLI MÜDAHALE
Türkiye, 2021'deki büyük orman yangınlarının ardından hava ve kara gücünü artırdı. Helikopter sayısı 39'dan 55'e, uçak sayısı 3'ten 20'ye, İHA sayısı 4'ten 8'e yükseltildi. Rezerv güç olarak 25 helikopter, 2 uçak ve 1 İHA hazırda bekletildi. Yangınların söndürülmesinde önemli bir güç olan karadan müdahale ekiplerinin sayısı da artırıldı. Orman teşkilatı başta olmak üzere, jandarma, sivil toplum kuruluşları ve gönüllü vatandaşlara yangınlara karşı eğitim verildi. Bu eğitimlere 21 bin teşkilat mensubunun yanı sıra 20 bin askeri personel ve 100 binin üzerinde gönüllü katıldı. 2021 yılında 139 bin 503 hektar alanın orman yangınlarında zarar gördüğü Türkiye'de, 1 Ocak-5 Ekim 2022 arasında yanan alan miktarı 12 bin 210 hektar oldu.
TOGG GEMLİK KAMPÜSÜ AÇILDI
"Doğuştan elektrikli" ve "sıfır emisyonlu bir teknoloji" ile üretilecek Türkiye'nin yerli otomobili Togg'un Gemlik Kampüsü, Cumhuriyetin 99'uncu kuruluş yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle açıldı. Togg Gemlik Kampüsü'nde, 2030'a kadar tek bir platformdan 5 farklı modelde 1 milyon araç üretilmesi planlanıyor.
TÜRKİYE ULUSAL KATKI BEYANI'NI AÇIKLADI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Mısır'ın Şarm El Şeyh kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 27. Taraflar Konferansı (COP27) Üst Düzey Bakanlar Toplantısı'nda Türkiye'nin Ulusal Katkı Beyanı'nı güncellediğini açıkladı.
Kurum, 15 Kasım'daki toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye'nin 2030 yılı için yüzde 21 olarak açıkladığı artıştan azaltım hedefinin yüzde 41'e yükselttiğini duyurdu ve "En geç 2038 yılında emisyonlarımızı tepe noktasına ulaştıracak ve net sıfır hedefimize güçlü politikalarımızla ilerlemeye devam edeceğiz" dedi.
ULUSAL SU VERİMLİLİĞİ SEFERBERLİĞİ
Tarım ve Orman Bakanlığınca su kaynaklarının devamlılığının sağlanması, gelecek nesillere aktarılması, verimli ve sürdürülebilir kullanılması için Türkiye genelinde 4 Aralık Dünya Su Kayıpları Günü'nde "Ulusal Su Verimliliği Seferberliği" başlatıldı. Bu kapsamda içme-kullanma suyu, tarım ve sanayi başta olmak üzere yüksek su tüketimine sahip sektörlerde suyun verimli ve sürdürülebilir şekilde kullanılmasına yönelik çalışmalar yürütülmesi kararlaştırıldı.
"SIFIR ATIK PROJESİ" BM GENEL KURULU KARARIYLA DESTEKLENDİ
Türkiye'nin iklim değişikliği ile mücadele ve sürdürülebilir kalkınma planları kapsamında sunduğu "sıfır atık" kararı BM Genel Kurulunda 14 Aralık'ta kabul edildi. Genel Kurul, bu kararla 30 Mart'ı Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca hayata geçirilen Sıfır Atık Projesi'nin tanıtımı, 26 Eylül 2017'de yapılmıştı. Bu tarihten 26 Eylül 2022'ye kadar geçen 5 yılda, 20,4 milyon ton kağıt-karton, 5,4 milyon ton plastik, 2,3 milyon ton cam, yarım milyon ton metal, 5,2 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atık olmak üzere toplam 33,8 milyon ton geri kazanılabilir atık, Bakanlıktan lisans almış işletmelerce geri kazandırıldı.
Ayrıca 195 bin ailenin bir yıllık enerji kullanımına eş değer 530 milyon kilovatsaat enerji tasarrufu, 2 milyon hanenin bir yıllık su kullanımına eş değer 572 milyon metreküp su tasarrufu sağlandı; 1 metre yüksekliğinde, 9 bin 288 futbol sahası genişliğine eş değer 69 milyon metreküp depolama alanından da tasarruf edildi.
Projenin uygulanmasıyla, 3,9 milyon ton sera gazı salımı önlendi, 1,95 milyon dekarlık orman alanına eş değer 347 milyon ağaç kesilmekten kurtarıldı, 98 milyon araç deposuna eş değer 87 milyon varil petrolden ve 650 milyon ton ham maddeden tasarruf sağlandı.
