Potansiyel enerji, adı üzerinde bir maddenin üzerinde bulundurduğu 'potansiyel' enerjiyi anlatır. Potansiyel enerji, duran, durmakta olan fakat her an kinetik enerjiye dönüşebilme potansiyeline sahip enerji türüdür. Örnek olarak ağaçta durmakta olan bir elma, potansiyel enerjinin anlaşılmasında verilebilecek en iyi örneklerden bir tanesidir. Elma ağaçta durdukça potansiyel bir enerji bulundurur, fakat düşmeye başladığı andan itibaren durum tamamen değişir…
Potansiyel enerji, bir nesnenin düşük potansiyelden yüksek potansiyele geçerken biriken enerjidir. Örnek olarak: bir cisim yerden yukarı doğru çıkartıldığında, yüksek bölge daha büyük potansiyele sahip olduğundan dolayı nesnede potansiyel enerji artışı meydana gelir.
Aynı zamanda maddelerin potansiyel enerjisi maddeler kaynıyorken artar, yoğunlaşırken de azalır.
Potansiyel enerji, enerjiden daha farklı bir şekilde, bulunduğu konuma göre kazanılan bir enerji türüdür. Yani potansiyel enerjinin sahip olacağı enerji, maddenin konumu ve bulunduğu yeri ile doğrudan alakalıdır.
Potansiyel enerjiyi hesaplamak için bakmamız gereken faktörler şunlardır: cismin yere olan yüksekliği, yerçekimi ivmesi ve cismin kütlesi.
Hesaplama işlemi içinse şu formül uygulanmalıdır: yerçekimi ivmesi x kütle x yükseklik
Yükseklik arttıkça potansiyel enerji artar. Bunun nedeni ise yüksek bölgenin çok daha fazla potansiyele sahip olmasıdır. Bu sayede potansiyel enerjide yüksekliğin artmasına bağlı olarak bir enerji artışı sağlanmış olur.
Potansiyel enerji, sabit duruyorken bulunur fakat hareket arttıkça ve dönüşüm oldukça azalmaktadır. Potansiyel enerji bu şekilde kinetik enerjiye dönüşürken de ortamda ne kadar sürtünme kuvveti varsa o kadar enerji kaybına uğrar. Yani daha basit bir anlatımla; sürtünme kuvveti kinetik ve potansiyel enerjiyi, yani mekanik enerjiyi azaltır.
Yerçekimi, genel olarak nesneyi kütleçekimi etkisinde etkiler. Aynı zamanda yerçekimi, herhangi bir kütle dolayısıyla meydana gelen kuvvete denir. Herhangi bir kütlenin etrafında, muhakkak bir yerçekimi alanı da vardır. Yerçekimi potansiyel enerjisi, maddenin durduğu yerde elde ettiği potansiyel enerjiyken, duran nesne olduğu yerde yerçekimi dolayısıyla bir enerji elde eder, buna da potansiyel enerji denmektedir.
