Finansal mimaride TL ile çalışılabilmesi için kritik bir öneme sahip olan ve Borsa İstanbul tarafından 17 Haziran 2019 tarihinden itibaren hesaplanıp yayınlanmaya başlayan Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF), sistemin kur riskini azaltma yönünde emin adımlarla ilerliyor. Bankalar TLREF ile 4 ayda 13.2 milyar TL tutarında değişken faizli borçlanma gerçekleştirirken, bir yandan uzun vadeli değişken faizli TL kredilerle reel sektörün de kur riski aşağı çekilecek.
10-15 MİLYAR DOLAR DIŞARDA
TLREF'in finansal mimarinin bir parçası olduğunun altını çizen Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Alpogan Sabri Erdoğan, bankaların faiz riskini döviz likiditesine ihtiyaç duymadan yönetmelerinin önünün açıldığını söyledi. Erdoğan, "Yerli bankalarımız yurtdışından uzun vadeli TL kaynak sağlarken karşılığında yabancı para göndermeleri gerekiyor. Yurt dışındaki TL'yi biz ancak yabancı para teminat göndererek Türkiye'ye çekebiliyoruz. Bu da sistemi dolarize ediyor" dedi. Erdoğan, şu an bankacılık sisteminin sadece faiz riski için yaklaşık 10-15 milyar dolar parayı dışarıda tuttuğunu bildirdi.
SIRA DEĞİŞKEN FAİZLİ KREDİDE
Şu an gelinen aşamaya ilişkin bilgi veren Erdoğan, "Bankalarımız TLREF ile borçlanmaya başladı, yaklaşık 4 ayda 13.2 milyar TL değişken faizli borçlanma sağladılar. İkinci aşamada, önümüzdeki dönemde değişken faizli kredi vermeye başlayacaklar. Biz istiyoruz ki, Türkiye'de artık yatı- rım kredilerinde büyük bir kurum, TLREF artı 150, 100, 70 baz puanla bankadan 5-6-7-10 yıllık finansman, proje kredisi alsın. Bu olduğu zaman, ülkemizde de reel sektör tarafından üstlenilmek zorunda kalınan kur riskinin düştüğünü göreceğiz" dedi.
Bankaların, uzun vadeli TL cinsinden kredi üretme potansiyelini ortaya çıkarmaya çalıştıklarına değinen Erdoğan, "Bizde uzun vadeli kredilerin büyük kısmı yabancı para cinsinden. Milli paramızın hakim olduğu finansal sistem için çalışıyoruz. Yabancı paranın yarattığı kur riskinden ekonomimizi olabildiğince arındırmanın peşindeyiz. Yabancı para likidite ihtiyacı yaratılmasın diye TLREF oluşturduk" değerlendirmesinde bulundu. Erdoğan, birkaç sene içinde, özellikle faiz riski yönetiminde dövizin değil TL'nin kullanıldığı bir bankacılık sistemine, kurumların ve şirketlerin uzun vadeli TL cinsinden kredi ve finansman sağlayabildikleri bir finansal altyapıya dönüşeceğini anlattı.
Erdoğan, "Yabancı bankaların, TL üzerinden Türk şirketlerine sağladıkları TLREF'e endeksli kredileri çok yakında duyacaksınız. Yabancı bir banka, TL cinsinden krediyi, Türk şirketimize TLREF'e endeksli olarak verecek" diye konuştu.
TLREF NE İŞE YARIYOR?
* Bankaların faiz riskini döviz likiditelerini kullanmadan yönetmeleri sağlanacak.
* Döviz ile TL anapara takas edilmeyeceğinden dolarizasyon azalacak.
* Değişken faizli kredilerin önü açılacak.
* Şirketlere yabancı para yerine uzun vadeli TL kredi kullandırılması mümkün olacak.
* Reel kesimin toplam kur riski azalacak.
* Şirketler faiz takas işlemleri yaparak bilanço yapılarına göre sabit ve değişken faiz arasında tercih ve geçiş yapabilecek.
* Tüketim ve yatırım talebi kur ve faiz dalgalanmalarından çok daha az etkilenecek.
* Ekonomik aktivitedeki oynaklık azalacak.
