Dünya ekonomisini durduran Kovid-19'un etkilerini, Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi ile en aza indirip, yılın ilk çeyreğinde dünyanın en hızlı büyüyen ülkesi olan Türkiye, normalleşme sürecinde istihdamı korumak için harekete geçti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, önümüzdeki günlerde İstihdam Kalkanı Paketi açıklayacaklarını söyledi.
ÇALIŞMA BAKANLIĞI PAKET HAZIRLIYOR
Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi'nde basın mensupları ve ekonomistlerle bir araya gelen Bakan Albayrak, pandemi sürecinde açıkladıkları paketlerin büyüklüğünün çarpan etkisiyle 600 milyarı geçtiğini söyledi. Paketlerin çok kuşatıcı ve kılcal damarlara kadar etkili olduğunu ifade eden Albayrak, "Esnafın neredeyse yarısı desteklerden yararlandı. 7 milyon vatandaşa ulaşıldı. Kredilerde başvuru kabul oranı yüzde 85. Dinamik ve etkin bir paket oldu" dedi. Kısa çalışma ödeneğinin devamı ve işten çıkarma yasağının uzatılıp uzatılmayacağı sorusunu yanıtlayan Bakan Albayrak, yeni bir paketin ipuçlarını verdi. Albayrak, "Normalleşme döneminde istihdam ön plana çıkacak. Bu manada Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız çok geniş kapsamlı ciddi bir paket hazırlığı içerisinde. Bizler de koordinasyon ve destek noktasında elimizden geldiğince katkıda bulunuyoruz. Mart, nisan ve mayıs ayının yıkıcı etkilerini anlamda minimize edecek bir 3 ayı tecrübe ettik. Normalleşmeyle birlikte özellikle bu anlamda mikro düzeyde detaylı bir çalışma yürütüyoruz. Pakette bunlara temas edecek detaylar da olacak" diye konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'tan istihdam müjdesi | Video
TÜRKİYE POZİTİF AYRIŞIYOR
Albayrak, yeni hükümet sistemine geçilmesinin ardından Türkiye olarak birçok badirenin atlatıldığını aktararak, eski Türkiye ile ilgili "Dünyanın bir köşesinde biri hapşırıyor, Türkiye zatürre oluyor" değerlendirmelerinin yapıldığını hatırlattı. "Bugün salgının etkisiyle dünya ekonomisinde daralma, küçülme falan değil, duruş yaşanıyor" diyen Albayrak, yeni sistemin getirdiği güçlü ve hızlı karar alma fonksiyonuna vurgu yaparak, gelişmiş ülkelere ve diğerlerine kıyasla Türkiye'nin birçok anlamda pozitif ayrışarak 3 aylık bir dönemi geride bıraktığını söyledi. Albayrak, "Türkiye, sağlık ve ekonomik anlamda ortaya koyduğumuz sahadaki aksiyon planları ve adımları manasında birçok ülkeye kıyasla kararları hızlı ve güçlü aldı. Bunun meyvelerini topladık. Toplamaya da devam ediyoruz" diye konuştu.
VERGİ AFFINA SICAK BAKMIYORUM
Berat Albayrak, "Vergi affı ya da indirimi gündeme gelebilir mi?" şeklindeki soru üzerine, vergi indirimleri konusunun her dönem süre gelen bir konu olduğunu belirtti. Vergi affı gibi algılanabilecek konulara olumlu ve sıcak bakmadığını söyleyen Albayrak, "Ama yapılandırma noktasında olsun, farklı destekler ve düzenlemeler yaptık. Vergi affı gibi algılanmayacak konularda bir sıkıntı görmüyorum" dedi.
Bakan Albayrak, Türkşeker'in pandemi sürecinde çiftçilere yaptığı nakit avansa ilişkin soru üzerine, Türkşeker'in çok güzel yeni bir model başlattığını söyledi. Bu uygulamanın genişletilmesi anlamında benzer bir çalışmanın gerçekleştirildiğini aktaran Albayrak, şunlar kaydetti: "Bu uygulama bizi memnun etti. Ama bizim memnun olmamızdan öte paydaşlar daha da memnun. Özellikle üretimden son tüketici ayağına kadar aracı maliyetlerinin azaltılmasının ötesinde finansman maliyetlerinin oluşturduğu yükü elimine edecek bir modelle aslında çok güzel bir yapı oluşturuldu. Bunu sadece mevcut paydaşlarla değil daha geniş alana yaymak, bununla alakalı kurumlarımızla ikili üçlü bir çalışma başlattık. Rakamsal olarak da hacimsel olarak da farklı ürün gamı olarak da genişletmeye yönelik bir çalışma yürüyor."
DÜNYA DEVLERİ İLE GÖRÜŞÜLÜYOR
Bütün paydaşlarıyla çok yoğun kafa yoran müthiş bir ekibinin olduğunun altını çizen Albayrak, "İnsan kaynağı olarak Ankara bürokrasisinde belki en kaliteli insan kaynağına sahip olan bir bakanlık adına konuşuyorum. Tüm alanlarıyla her senaryoya detaylı çalışan bir ekip var" dedi. Dolarizasyon konusunda atılan adımlara da değinen Bakan Albayrak, bu konunun bütün dünyanın bundan sonraki süreçte daha motive olduğu bir unsur olduğunu söyledi. Albayrak, "Dövizle borçlanma son bir yıldır her geçen gün düşüyor. Türkiye'nin dövize ihtiyacı var ama ihracat ama turizmle. İkili görüşmelerin sonuçlarının yakın dönemde neticeleneceğini düşünüyorum. Dolarizasyonun hızla tersine döndüğü bir iklimde 2021'de Türkiye çok enteresan bir bilanço ile karşı karşıya kalacak" şeklinde konuştu.
PEAK GAME UYARISI
Hafta içerisinde bankacılarla yaptığı görüşmeyi hatırlatan Bakan Albayrak, "Bankaların bu süreçteki taleplerini dinledik. Dünya değişiyor, bankacılık refleksleri de değişiyor. Kaynaklar etkili kullanılmalı. Eski bankacılık yok. Herşey güncellenmeli, adapte olamayanlar etkilenecek. Ayak uyduramazsanız 100 gencin kurduğu şirket sizin bankanızdan değerli olur. Bankalarla aynı saftayız. Kurumsal dirençler var. Hızlı adapte olanlar öne geçecek. Olağanüstü dönemler olağanüstü tedbirler gerektiriyor. Ekmek artık aslanın bağırsaklarında. Her baş ağrısına aspirin dönemi bitti. Farklı çözümler getiren ayrışacak. Eski alışkanlıkları ile hareket edenler şaşırmaya devam edecek. Tahminleri tutmayacak, kredibiliteleri azalacak. İki yıldır farklı hareket ettiğimiz için, anahtarı IMF'ye teslim etmediğimiz için bozuluyorlar. Türkiye muz cumhuriyeti değil. Kaybetmeye devam edecekler. Biz ülkenin finansal güvenliğinden sorumluyuz" dedi.
ENFLASYON DÜŞÜŞE GEÇECEK
Albayrak, Yeni Ekonomi Programı'nda ortaya konulan yıllık enflasyon hedefinde yukarı yönlü olmaktan ziyade tam tersine aşağı yönlü bir risk olduğunu belirtti. Albayrak, "Enflasyonda yıl sonu için yüzde 8.5'lik hedef hali hazırda hala gerçekleşebilir diye düşünüyorum. Gerek merkez bankası olsun gerek bizim araştırma birimindeki arkadaşlarımızın raporları olsun temmuzla birlikte bu trendin aşağı yönlü olduğunu görüyoruz" ifadelerini kullandı.
BORSAYA İLGİ ARTTI
Likiditenin üretime dönüşmesinin temel amaç olduğunu ifade eden Albayrak, piyasalardaki gelişmelerle ilgili olarak, "Olağanüstü adımlar atılıyor şu anda. Bir değişim süreci yaşanıyor. Reel faizler eksi. Borsaya yatırımcılardan büyük ilgi var. Yerli yatırımcı sayısı 1.5 milyonu geçti. Negatif reel faizden ziyade alternatif enstrümanlara talep olmalı. Çeşitlilik artmalı, biz de önünü açmalıyız" değerlendirmesinde bulundu.
ŞU AN BÜTÇE ÖNCELİKLİ DEĞİL
2020'ye bütçe performansı olarak iyi başladıklarını hatırlatan Bakan Albayrak, "Pandemi etki altına alana kadar bütçe, büyüme, cari denge tarafında iyi bir noktaya gelmiştik. Mali disiplin bizim her zaman kırmızı çizgimiz oldu. Bugün geldiğimiz noktada olağanüstü bir dönemden geçerken bütçe açığı performansı önceliklerimiz arasında değil. Dünyada büyük küçülmelerin konuşulduğu bir ortamda bütçe önceliğimiz en ön sıralarda" dedi.
DÖVİZ TALEBİ GÖRMÜYORUM
Döviz talebinde yoğunluk görmediğinin altını çizen Albayrak, Türkiye'nin belki ilk defa enflasyon, faiz ve kur denkleminde tüm benzer ülkelere kıyasla kontrolü kaybetmediği bir süreç yönettiğini ifade etti. Albayrak, "17- 25 Aralık'tan sonra, tek haneli faizleri yaşadığımız süreçten, 2014 Ocak ayında yüklü bir faiz artışıyla Merkez Bankası piyasa faizlerinin yüzde 13-15 bandına çıktığı ve daha da inmediği bir dönem. Piyasa faizi TL'de yüzde 13-15, döviz yüzde 6-7. Dünyanın hangi sektöründe yüzde 15 kar marjı var? Uzun yıllar sonra ilk defa TL-döviz makasını daralttık. Faiz ile kurda, enflasyonda istikrarlı dönemin devam etmesinden taviz vermeyeceğiz" dedi.
HORMONLU DEĞİL DOĞAL BÜYÜME
Türkiye'nin "hormonlu" değil, "doğal" büyümeyi destekleyecek bir döneme girdiğini ifade eden Albayrak, şöyle konuştu: "Ben bu sürecin Türkiye açısından fırsatlarının tehditlerinden daha fazla olduğunu düşünüyorum. Gerek Avrupa ve ABD ekonomilerinin dün, bugün ve yarın içinden geçtiği süreçlerin oluşturduğu soru işaretleri, gerek doğu ekonomilerinin yeni dünya düzenindeki bugüne kadar almış olduğu pay ve bugünden sonraki sürecin, çatışmaların, risklerin oluşturduğu tüm bu kesişimin, kavşak noktasının ortasında Türkiye var. Lojistik, altyapı, enerji gibi... Tüm bu çerçevenin Türkiye'yi birçok açıdan daha da pozitif ayrıştıracağını düşünüyorum."
ÖLDÜRMEYEN ACI GÜÇLENDİRİR
Yeni normale adapte olunması gerektiğinin altını çizen Bakan Albayrak, "Herkes değişime ayak uydurmalı. İki yıl önceki dünya ile şimdiki çok farklı. Dünyanın üstünden TIR geçerken, bize motosiklet çarptığı belli olacak. Biz kendi dönüşümümüzü uygularsak Beş yıl sonra iyi bir noktada olacağız. Dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olabiliriz. Yedi yıldır yaşadıklarımız bizi güçlendirdi. Öldürmeyen acı güçlendirir" dedi.
İKİNCİ ÇEYREKTE DE AZ ETKİLENECEĞİZ
Türkiye'nin ilk çeyrekte pozitif ayrıştığına dikkat çeken Bakan Albayrak, sözlerini şöyle sürdürdü: "İkinci çeyrekte de dünyadaki ülkelere bakacağız ve inşallah dünyadaki daralma ne çerçevede olacaksa, Türkiye olarak bu sıralamada birçok ülkeye kıyasla daha olumlu bir netice alacak. Nispeten daha az etkilenen ülkelerden olmak için mücadele veriyoruz. Üçüncü ve dördüncü çeyreklerle birlikte bu yılı büyüme anlamında olumlu kapatacağımızı düşünüyoruz. Türkiye, 2018 ve 2019'da birçok olumsuz beklentiye rağmen daha olumlu performans sergiledi. Sıkı bir çalışma ile yolumuza devam ediyoruz."
KONUTA İKİ GÜNDE 15 BİN TALEP
Albayrak, kamu bankalarının son açıkladığı kredi paketinin detaylarına ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, paketin konuttan otomotive, mobilyadan beyaz eşya ve turizme kadar birçok alanı kapsadığını söyledi. Albayrak, "Veriler güncellendikçe paylaşacağım ama ötelenen bir talebin olduğunu destekleyecek rakamlar var. Sadece konut tarafı 2 günde 15 bini geçmişti" diye konuştu. Paketlerin yerli üretimi destekleyecek şekilde hazırlandığını anlatan Albayrak, fahiş fiyatlama olmamasına da özen gösterdiklerini ifade etti. Albayrak, bunun fırsata çevrilmemesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu noktada cezalandırmalar, kampanyadan çıkarmalar olabilir" dedi.