Berivan Tapan/Özel
Teknoloji durmaksızın ilerliyor… 1980′lerde bilgisayar terminalleri, 90′larda PC'ler, 2000′lerin başında laptoplar, 2010′un sonunda dokunmatik akıllı telefonlar ve tabletler…
Giyilebilir teknolojiler ise, son yılların en ilgi çekici ürünleri olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle spor ve macera düşkünlerinin hayatında önemli bir yer edinmeye başlamış durumda.
Görüntü kaydetmede de kullanılan giyilebilir teknolojiler, şimdi fotoğrafçılığa da daha profesyonel bir biçimde katkıda bulunuyor.
2018'DE 8.3 MİLYAR DOLAR!
Giyilebilir Teknolojiler Raporu'na* göre, giyilebilir teknoloji piyasasının ekonomik büyüklüğü 4.6 milyar dolar. Bu rakamın 2018'de 8.3 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
AKILLI SAAT GÖZDE
Gelecek 5 yıl içinde, akıllı saat gibi yeni cihazlarda büyük patlama yaşanacağı belirtiliyor. 2012 itibariyle, akıllı saatler, 876.70 milyon dolarlık gelir ile piyasadan en büyük payı aldı. Pazarın değerinin 2012'de 2.7 milyar dolar iken, 2018'de 8.3 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Giyilebilir teknolojiler pazarının yüzde 80'ininden fazlası ABD'nin elinde. Bu arada, Çin'in öncülüğünde, Asya-Pasifik'in, aynı dönemde hızlı büyümesi bekleniyor. Küresel piyasa hacminin, 2013-2018 arası 5 yıllık dönemde yüzde 30.36 büyüyerek 2018'de 134.27 milyon birime ulaşması bekleniyor. Giyilebilir teknoloji ekosistem pazarının, 2012 itibariyle, gelir açısından değerinin ise, 4.3 milyar dolar iken, 2018'de 14 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Hızla büyüyen pazar payına sahip olan giyilebilir teknolojiler konusunun ekonomik boyutunu bir kenara bırakıp, hayatlarımız üzerindeki etkisine baktığımızda ne görüyoruz? Giyilebilir teknolojiler, insanoğlunun geleceğini nasıl yönlendirecek? İşte konunun uzmanlarından sorularımıza çarpıcı yanıtlar…
GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİLERİN BEYNİMİZE YAN ETKİLERİ
Ibtech-Finansbank'ta Uzman Yazılım Mühendisi, İnternet ve Çağrı Merkezi Kanalları Yazılım Takım Lideri Ünal Sezer
* Giyilebilir teknolojiler hafızayı nasıl etkiliyor? Aklımızı bizim yerimize kullanıyorlar. Örneğin ne kadar yürümemiz gerektiğini söyleyen akıllı ayakkabılar gibi… Siz ileride kullanımı yaygınlaştığında giyilebilir teknolojilerin insanın yapısını olumsuz etkileyeceğine inanıyor musunuz?
Hafıza da kaslar gibidir, zorlanmazsa gelişmezler... Giyilebilir teknolojiler, hafıza söz konusu olduğunda bizim jenerasyonun değil bizden sonraki jenerasyonun problemi olacaktır. Bir konunun öğrenilmesi yani hafızada kalıcı olarak yer alması için tekrarlanarak yapılıyor olması gerekiyor. Bizden sonraki nesiller giyilebilir teknolojinin sunduğu kolaylıkları daha ilk yaşlarında tecrübe edecekleri için bazı konuları bizim öğrendiğimizden farklı öğrenecekler.
Bu teknolojilerin yaygınlaşmasıyla bilgiye ve zekaya daha kısa sürede ulaşacağımız kesin, ancak analiz etmeden ulaşacağımız için beynimizin analiz gücünü daha az kullanacağız ve bunun yan etkilerini zamanla göreceğiz.
* Giyilebilir teknolojiler konusunda Türkiye ne durumda?
Henüz teknolojiyi maalesef sadece izler ve okur durumdayız. Ancak izlediğimiz ve okuduğumuz teknolojiyi birçok ülkeden daha çok tüketir durumdayız. Bu teknolojiyi de ilerde çok yoğun bir şekilde kullanıyor olacağız. Nüfusumuzun büyük oranının genç oluşu ve tüketim alışkanlıklarımız nedeniyle bu konuda teknoloji üreticilerinin iştahını kabartıyoruz.
BEBEK BEZLERİ DE ETKİLENECEK!
* Gelecekte bizi neler bekliyor? Giyilebilir teknolojiler ileride nasıl şekillenecek?
Giyilebilir teknolojiler henüz küçük adımlar atıyor. Bu teknoloji özellikle biyo-teknoloji ile birleştiğinde yeni bir devrim olacaktır. Şeker ve kalp hastalıkları gibi düzenli takip gerektiren hastalıklarda bu teknolojiler takip ve tedavide çok yoğun kullanılacaktır.
Örneğin, bebeklerin kullandığı bebek bezleri bile de giyilebilir teknolojiden etkilenecekler. Bebek bezleri üzerinde, bebeğin idrar tahlili yapılacak ve sonuçları almak için bezin üzerindeki renk değişimine uğrayan QRCode'u telefonumuzdan okutmak ve sonuçlarını online görmek mümkün olacak.
CİHAZLARI ARTIK BİZ DEĞİL MAKİNELER TAKİP EDECEK
İnploid'in kurucusu- İTÜ/Elektronik Yüksek Mühendisi Serkan Köse
*Sizce, giyilebilir teknolojiler hafızayı nasıl etkiliyor?
Teknolojinin günlük hayatımıza tamamı ile girmesi ile birlikte –ki bunun en önemli katalizörlerinden birisi de akıllı telefonlar- artık neredeyse ulaşmak istediğimiz bir web sitesinin adını bile Google arama ekranına yazar hale gelmiş bulunuyoruz. Bilimsel olarak insan hafızasının yeni teknolojik düzende zayıfladığı kanıtlanmış durumda. Arkadaşlarımızın ve yakınlarımızın telefonlarını ezberlediğimiz dönemlerden sadece onların baş harflerini akılda tuttuğumuz bir döneme geçiş yaptık. Ya da bir adres için insanlara yol tarifi sormak, daha fazla sosyal etkileşime girmek gibi eylemlerin yerini. Otomatik olarak robotik bir ses eşliğinde bize tarif eden cihazlar aldı.
Giyilebilir bilgisayarlar ve türevi teknolojiler bu yapıyı çok daha kişisel ve içe dönük bir hale getiriyor ve bu da beynimizin dışa dönük etkileşimini değiştirmeye başladı ve daha da hızla devam edecek. Bunun sonuçlarının hafızaya etkisi direkt olacaktır. Düşünen ve hisseden varlıklar olarak insanoğlunun asıl ihtiyaç duyduğu temel gereksinmelerin yerini yapay bir diziliş alıyor ve başta hafızamız olmak üzere birçok temel beyin fonksiyonumuz bundan etkileniyor.
Teknolojinin çok büyük olumlu sonuçları yanında maalesef ki bu tür olumsuz sonuçları da var oluyor. Yakın gelecekte M2M (machine to Machine) yapıların da gelişmesi ile birlikte artık bizim endişe etmemiz veya takip etmemiz gereken cihazlarımız da olmayacak. Kullandığımız cihazlar birbirleri ile entegre olarak kendi kendilerine kombiyi açıp evi ısıtacak, buzdolabında biten eti, peyniri fark edip yenisini sipariş edecek, kendini temizleyecek vb. ve birçok işi halledebilir hale gelecek. Bu durumlar, bugüne kadar beynimizin ilgilenmesi gereken bazı davranışları terk etmemiz anlamına geliyor. Elbette ki bu hafızamıza da direkt olarak etki edecektir.
*"Küresel Giyilebilir Teknolojiler Piyasası 2013-2018: Akıllı saatler, Teknolojik Giysiler, Artırılmış Gerçeklik (AR) Gözlükleri, Mobil Sağlık, Fitness ve Yaşam" raporu
GİYİLEBİLİR TEKNOLOJİK ÜRÜNLER İÇİN TIKLAYINIZTeknolojileri artık yanımızda taşımıyor, onları giyiyoruz. Yavaş yavaş yaygınlaşan giyilebilir teknolojiler, yaşamımızın her alanında karşımıza çıkıyor. İşte yakın gelecekte herkesin kullanacağı o teknolojilerden bazıları;
Googleglass: Giyilebilir teknolojinin şimdilik en popüler örneği ise Google Glass. Google Glass sınırlı kullanıcıya 1499 dolardan satışa sunulurken akıllı gözlük segmentinde yeni ürünler tanıtılmaya başlandı. Bunlardan biri de ION. ION, Bluetooth bağlantı ile iOS ve Android cihazlarla çalışabiliyor. Google Glass'ın donanımı ile karşılaştırıldığında, kamera ve ekran sunmaması daha uygun fiyatla sunuluyor. Akıllı telefonu uzaktan kontrol ederek fotoğraf çekme ve gelen bildirimleri LED ışıkla uyarma özelliği ise 79 dolarlık bir gözlükten beklenen performansın ötesi.
ION akıllı gözlüğün üzerinde bulunan iki tuş ile akıllı telefonun kamera ve müzik gibi fonksiyonlarını uzaktan kontrol edebilmek mümkün. Bunun haricinde kullanıcılar gözlüğün üzerinde bulunan LED ışık ile akıllı telefona gelen bildirimleri fark edebiliyorlar. Farklı bildirimler için farklı renkte LED ışık seçmek de mümkün. Ayrıca titreşimle bildirim özelliği de bulunuyor. Özellikle ürünün en fonksiyonel yanı ister optik gözlük ister güneş gözlüğü olarak kullanılabiliyor olması. Sadece cam değişikliği ile ION'u kullanmak mümkün. Gözlüğün kaybolması tüm kullanıcıların belki de en büyük sorunu. ION'un akıllı cihazlarla bağlantısı sayesinde kullanıcı telefondan veya tabletten gözlüğü nerede kaybettiğini bulabiliyor. USB'den şarj edilebilen akıllı gözlüğün tam şarjda kullanım süresi 3- 10 gün arası.
Autographer: Geniş açılı bir giyilebilir kamera olan Autuographer, kullandığı sıralı sensörler sayesinde otomatik olarak fotoğraf çekme yeteneğine sahip. Bir kredi kartından biraz daha uzun ve biraz daha dar olan cihaz 23 mm kalınlığında. Cihazda 5 megapiksellik, arkadan aydınlatmalı bir CMOS sensör ile durum bilgisi ve kontroller için küçük bir OLED ekran da yer alıyor. Bu özellikler kulağa çok etkileyici gelmese de, Autographer'ın fark yarattığı asıl nokta insanların hayatlarını kaydetme şeklini değiştirmesi. Boyuna asılabilen veya kemere takılabilen Autographer, gün içinde otomatik olarak fotoğraf çekiyor. Ancak, bunu 5 dakikada bir gerçekleştirmiyor. Cihazda bulunan yazılım ışık sensörü, termometre, hız ölçer gibi araçlardan elde ettiği analiz ederek fotoğraf çekimi için doğru anı tespit ediyor. Otomatik olarak fotoğraf çekebilme yeteneği Autographer'ı rakiplerinden ayıran en önemli özellik olarak dikkat çekiyor. Masaüstü uygulamasına ek olarak, iOS uygulaması ile de Autographer'da çekilen fotoğrafları başka kaynaklara iletmek daha kolay hale geliyor.
iPhone 5S: Apple, en büyük rakibi Samsung'un Galaxy Gear adlı akıllı saatini sunmasından bir hafta sonra kendi 'giyilebilir teknolojisini' sundu: iPhone 5S.
Apple'ın en son etkinliğinde sunduğu parmak izi tarayıcılı ve ilk 64-bit işlemcili amiral gemisi, teknoloji bilgelerinin en fazla ilgi gösterdiği cihaz oldu. Az değinilen, ancak Apple'ın uzun dönemli başarısında büyük rol oynayacak bir teknoloji, iPhone 5S'in içinde yer alan ve tüm hareketleri algılayabilen yeni bir çip. iPhone'un A7 işlemcisi içinde yer alan M7 adındaki çip, geliştiricilere sağlık-denetleyici cihaz ve uygulamalar yapmaları için fırsatlar sunarken, diğer elektronik cihazlar için de aynı imkanı veriyor. M7, aynı zamanda, gelecek yıl piyasaya sürülmesi beklenen, fitness ölçüm cihazı ve akıllı telefon aksesuarı iWatch'un önünü açan teknolojinin kendisi.
Telefon şarj eden bikini: Güneş enerjisinin kullanım alanı yakın gelecekte daha da artacak. Bunun bir örneği de güneş enerjisi paneliyle donatılmış bikinide yer alıyor. Böylece kullanıcılar bir yandan kumsalda uzanırken diğer yandan telefonlarını yanı başlarında priz bulma derdi olmadan şarj edebiliyor. Böylece hem şarj sorunu bitiyor hem de bu soruna pratik bir çözüm bulunmuş oluyor.
Eldiven telefon: Cep telefonlarını bir yana bırakalım. Artık eldivenlerle de telefonlardaki gibi görüşme yapabiliyoruz. Bu özel eldivenin üzerinde SIM kart yuvası bulunuyor ve çağrı alıp arama yapabiliyoruz. Cihazın kulaklığı baş parmakta, mikrofonu ise serçe parmakta yer alıyor.
Yürüdükçe telefon şarj eden bot: Bu kez de botlar teknolojiye ayak uydurmuş. Kullanıcı yürümeye başladıkça botun içindeki ısı artıyor ve bu ısı enerjiye çevriliyor. Aynı şekilde telefonunuzu botun yanında bulunan özel bölmede muhafaza edebiliyorsunuz.
Akıllı saat: Apple'ın da üzerinde kafa yorduğu akıllı saatler gelecekte çok daha önemli bir role sahip olacak. Telefon aramaları yapabilen saatler standart bir saatin çok ötesinde bir donanıma sahip olacak.
Klavyeli pantolon: Siz hiç Bluetooth teknoloji pantolon giydiniz mi? Bilgisayara bağlanan pantolonun üzerinde bulunan klavye butonlarıyla yazı yazabiliyorsunuz. Pantolunun üzerinde aynı zamanda hoparlör de yer alıyor.
Nerede olduğunuzu otomatik paylaşıyor: Cebinize koyacağınız bu özel cihaz ile otomatik olarak gittiğiniz yerlerde check-in yapabiliyorsunuz. Facebook ve Foursquare'de yer paylaşımında sık sık bulunuyorsanız bu cihazı denemenizde fayda var.
Bileklik şeklinde bir klavye: Daha çok askeri amaçla üretilen cihaz aynı zamanda su geçirmiyor.
Gözlük: Uzaktan sıradan bir gözlüğe benzese de aslında ufak bir farkı var. Gözlük iki parça haline geldiğinde USB hafıza olarak da gözlüğünüzü kullanabiliyorsunuz.
Tişört: Bulunduğunuz bölgede WiFi sinyali var mı? Sinyalin gücü nasıl? Giydiğiniz bu özel T-Shirt ile bunu öğrenebiliyorsunuz.
Casus kamera: Bugün olduğu gibi yakın gelecekte de sık sık kullanılacağı şüphesiz bir cihaz.
Gömlek: Yazın sıcaktan bunalanlar için üretilen bu özel gömleğin üzerinde yer alan fan ile aşırı sıcak kabusu da bitiyor.
Terlik: Metal detektörü özelliğine sahip olan bu özel terliklerle metallerin yerini anında tespit edebiliyorsunuz.
Bisiklet: Daha çok bisiklet kullanıcıları için tasarlanan bu özel giysi, frene basıldığında kırmızı yanıyor.
Spor ayakkabı: Isaac Daniel GPSli spor ayakkabı. Konum belirleyici sayesinde attığınız her adımı, bulunduğunuz yeri, koşu performasınızı vs. tespit edip cep telefonuyla eşleştirilmiş bluetooth bağlantısı yoluyla sosyal ağlardaki hesabınıza gönderiyor. Facebook üzerinden insanların sizin koordinatlarınızı izlemesine de imkan veriyor.
Tişört: VitalJacket isminde ama aslında EKG çeken, ateş ve kalp ritmini ölçen bir tişört. Tek yapmanız gereken yüzüstü yatmak.
Gözlük: Thump 2MP3 dijital müzik çalarlı gözlük. Örnekleri bolca yapıldı. Honda'nın insan hareketleri ve robotik üzerine çalışmaları sırasında geliştirilen cihaz, bacak kaslarında sorun olanların yürümesini kolaylaştırıyor. Pazara çıkarılmadı, çünkü batarya ömrüyle ilgili sorunlar devam ediyor.
Kulaklık: ORB Bluetooth kulaklık. Kullanılmadığında yüzük şeklinde saklanırken, kullanılacağı zaman küçük bir çevirme hareketiyle S şekli kazandırılıp kulağa takılıyor. Oldukça rağbette.