Hamilelik, anne ve bebek sağlığı açısından beslenmenin son derece önemli olduğu bir dönemdir. Çoğu anne adayı bir şekilde, doktora başvurarak, hamilelik üzerine yayın okuyarak ya da internetten araştırma yaparak hamilelik dönemi boyunca dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgileniyor ve kafasındaki soru işaretlerine cevap arıyor. Günümüz anne adaylarının akıllarını meşgul eden önemli soruların biri ise detoksla ilgili; detoks yapmanın hamilelikte ve emzirme döneminde zararı var mı, anne adayları detoks yapabilir mi gibi… Konuyla ilgili bilgileri Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Dinçer Akın'dan öğrendik.
Detoks nedir?
Detoks stres, çevresel etmenler, sosyal hayatla birlikte artan alkol tüketimi, ilaç kullanımı ve yanlış beslenme ile beraber vücutta biriken toksinleri uzaklaştırmak için yapılan bir arındırma programıdır. Doğduğunuz günden beri oluşan çeşitli toksinler vücudunuzda birikerek vücudun koruyucu kalkanına zarar vermeye başlar ve hücrelerinizin çalışmasını yavaşlatarak yaşlanmalarına neden olur. Aşırı alkol alımı, sigara kullanımı, kullanılan gereksiz ilaçlar, çevre kirliliği, aşırı katkı maddesi kullanımı, tarımsal ilaçlar, mevsiminde tüketilmeyen hormonlu gıdalar ve radyasyon gibi doğaya aykırı zararlı faktörler vücudunuzun koruyucu kalkanını zorlar. Kişinin kendini daha mutsuz, daha yorgun, daha huzursuz hissetmesine neden olan bu toksinleri karaciğer, böbrek ve bağırsak kanalıyla vücudunuzdan uzaklaştırmak mümkündür.
Detoks bir zayıflama programı değildir
Detoks programları kesinlikle zayıflamak için yapılmamalıdır. Detoks programı kişinin günlük enerji gereksinimine uygun değil ise yarardan çok zarar verir. Mutlaka bir diyetisyen eşliğinde bedeninize uygun, yeterli ve dengeli beslenerek, vitamin ve minerallerin günlük almanız gereken miktarları hesaplanarak detoks programına başlanmalıdır.
Hamilelik ve emzirme döneminde detoks yapmayın!
Hamilelik ve emzirme dönemi kişiye özel bir dönemdir. Detoks programları her ne kadar vücudu zararlı toksinlerden arındırmak amacıyla yapılmak istense de; gerek hamile kalmayı planlayanlar gerekse hamilelik ve emzirme dönemlerinde bebeğin gelişimi olumsuz etkileneceği için kesinlikle yapılmamalıdır. Ayrıca ciddi operasyon geçirmiş kişiler, kanser olan ya da geçirmiş olanlar, kronik hastalığı olanlar, çocukluk ve ergenlik döneminde olanlar ve yaşlılar asla detoks yapmamalıdırlar. Bu kriterler dışında kalan kişiler detoks yapabilir.
Vücudunuzun ihtiyaçlarına göre detoks yapın
Detoks programları özellikle ağır ilaç kullanımı sonrası, yoğun strese maruz kalınan durumların akabinde veya mevsim geçişlerinde tercih edilmelidir. Mutlaka kişinin gerek psikolojik gerekse fizyolojik değerlendirmeleri yapıldıktan sonra vücudunun ihtiyaçlarına göre detoks programının içeriği, süresi ve tekrar edilip edilmemesi belirlenmelidir. Bu dönemde uygulanacak olan detoks programının amacı toksinlerden arınmak olduğu için doğal mevsiminin sebze ve meyveleri tercih edilmelidir. Mümkünse organik beslenmeye dikkat edilmelidir. Gerek psikolojik gerekse fizyolojik arınmanın olabilmesi için stres gibi olumsuz dış etkenlerden mümkün olduğunca uzak durulması gerekir.
Emzirme dönemi bittikten sonra detoks yaparken bunlara dikkat edin!
Ara öğünlerde meyve ve sebze sularına ağırlık verebilirsiniz
Detoks yaparken özellikle antioksidandan zengin sebze ve meyveler tercih edilmelidir. Domates, semizotu, hindiba, enginar, sarımsak, soya filizi, kereviz, kapya biber, kuşkonmaz, maydanoz, kurutulmuş domates, salatalık, zencefil, kırmızı erik, kayısı, vişne, kivi ve böğürtlen tercih edilebilir. Ayrıca işlenmemiş yulaf, tam tahıllı ürünleri, omega-3 kaynağı olan balığı, kinoa ve kuru baklagilleri, bağırsak florası için faydalı olan iyi huylu bakterileri içermesi bakımından yoğurt ve kefiri, az miktarda da olsa tuzsuz kavrulmamış fındık, çiğ badem, ceviz gibi yağlı tohumlar beslenmenizde yer almalıdır.
Detoks programı süresince günde en az 8-10 bardak su içilmelidir
Sıvı ihtiyacının büyük bir kısmı suya ek olarak meyve ve sebze sularından, bitki çaylarından gelecektir. Piyasada detoks adı altında satılan çayların içerisinde karaciğeri yorduğu için sinameki içeren çaylar tercih edilmemelidir. Bu çaylar dışında rezene, kuşburnu, zencefil, yeşilçay, güçlü antioksidan olan rooibos (kırmızı çalı) çayı da tercih edilebilir. Bu süre içerisinde rafine edilmiş şeker ve şekerli gıdalardan, hazır gıdalardan, çay, kahve gibi kafein içeren içeceklerden, alkol ve sigara kullanımından kesinlikle uzak durulmalıdır.
Pişirme yöntemi önemli
Besinler pişirilirken fırın, buharda pişirme, az suda haşlama gibi yöntemler kullanılmalı, asla kızartma, kavurma ya da direk ısıda pişirme yöntemleri kullanılmamalıdır.
Egzersiz yapın
Ter bezlerini sürekli çalıştırmak ve toksin atımına destek olması amacıyla her gün en az 1 saat düzenli egzersiz yapılmalıdır. Hamile kalmayı planlayanlar, hamilelik ve emzirme dönemlerinde olanlar bebeğin gelişimi olumsuz etkileneceği için kesinlikle detoks yapmamalıdır.
Hazırlayan: Aytülike KESKİN
