İsrail'de seçimi Likut Partisi kazandı. 'Filistin devleti olmayacak' vaadiyle oy isteyen Netanyahu, koalisyonu kurarsa 4. Kez başbakanlık koltuğuna oturacak. Buna karşın Filistin asıllı 14 milletvekili de İsrail Parlamentosuna girmeye hak kazandı. Netanyahu'nun, Filistin karşıtı söylemleri özellikle de iki devletli çözüm önerisini reddetmesi Amerika Başkanı Obama ile İngiltere'nin sert tepkisine yol açtı. Netanyahu ile Obama arasındaki kriz, seçim sonrası iyice doruğa çıkarken, Filistinliler bu durumdan nasıl etkilenecekler? -NETANYAHU'NUN KAZANMASI FİLİSTİN İÇİN NE ANLAMA GELİYOR? Bir kere Netanyahu son anketlerde 24-25 milletvekili çıkaracak gibiydi ancak seçimden bir gün önce Filistin Devleti olmayacak yönünde yaptığı açıklama belli ki oy toplamasına yardımcı oldu ve 30 sandalye kazandı. Bu durumda yani 'seçilirsem Filistin Devleti diye bir şey olmayacak' vaadiyle başa gelen bir iktidar, iki devletli çözüm ihtimalini tamamen ortadan kaldırabilir. NASIL BİR HÜKÜMET KURULACAKTIR? 120 sandalye var, 60'ı bulan hükümet kuracak, zaten Netanyahu'nun 30 milletvekili bulunuyor. Lieberman ve Naftali Bennett gibi aşırı sağcılar düşüşte olsa da yine koalisyonun içerisinde yer alacaklardır ancak sağ partiler birleştiğinde de 60 çıkmıyor sanırım 57'de kalıyorlar, bu nedenle 10 sandalyeye sahip olan Kulano Partisi kilit konumda, Netanyahu, Kulano lideri Moshe Kahalon'la masaya oturacaktır. HÜKÜMET YİNE AŞIRI SAĞ MI OLACAK? Bundan önceki yani 2013 Ocak ayındaki seçimlerden sonra kurulan koalisyon sağ ve aşırı sağcıların çoğunlukta olduğu bir hükümetti. Bu kez yine aynı manzara var karşımızda. Üstelik Netanyahu'nun da daha güçlü olduğunu görüyoruz, 2013 seçimlerinde Netanyahu, Lieberman ile ortak liste yaparak seçim girmişti, bu kez tek girdi ve 30 sandalye kazandı. AŞIRI SAĞ HÜKÜMET, FİLİSTİN'DE NELER YAPAR? Son yıllarda baktığınızda Kudüs işgal altında, Mescid-i Aksa Müslümanların ibadetine kapatılabiliyor, Aksa'nın bölünmesi söz konusu, Batı Şeria işgal altında ve sürekli saldırı oluyor, sürekli de Yahudi yerleşim birimi inşaatları artıyor ve tabi ki Gazze abluka altında ve oraya da geçtiğimiz Ramazan ayında 52 gün süren kanlı bir saldırı gerçekleştirildi. Tüm bunlara göre yine Filistinlilere yönelik ırkçı politika izleyen bir hükümetin işbaşına geleceğini düşünürsek durumun Filistinliler açısından pek de umutlu olduğunu söyleyemeyiz. IRKÇI YASA TASARASI GELİR Mİ? İsrail'i seçime götüren olay Netanyahu'nun ırkçı yasa tasarısıydı. 1 milyon 700 bin İsrail vatandaşı olan Filistin asıllı var, bunların Yahudi devletine bağlılık yemini etmeleri gibi ağır şartlar getiren o ırkçı tasarıya, o dönem koalisyon içerisinde yer alan Yeş Atid Partisi lideri Yar Lapid ile Livni karşı çıkmışlar, hükümet de bu nedenle feshedilip, erken seçim kararı alınmıştı. Şimdi Netanyahu'nun hükümetinde Lapid ve Livni'nin olmayacağını düşünürsek, söz konusu ırkçı tasarının da meclise getirilmesi muhtemel bir gelişme olacaktır. FİLİSTİN ASILLI VEKİLLERİN DURUMUNU NASIL DEĞERLENDİRMEK GEREK? İsrail kimliği taşıyan, özellikle de 48 sınırları olarak bilinen Filistin şehirlerinde yaşayan Filistin asıllı 1 milyon 700 civarında insan var. Onlar, Birleşik Arap Listesi olarak seçime girdiler ve ciddi bir çıkış yaparak 14 milletvekili çıkardılar. Yani İsrail Parlamentosunda 14 Filistinli asıllı milletvekili olacak. NETANYAHU YASAYI ÇIKARIRSA NE OLUR? Bunun tabi ciddi sonuçları olacaktır. Knesset'teki 14 Filistin asıllı milletvekili, böyle bir yasanın çıkması halinde ya Yahudi devletine bağlılık yemini edecekler ya da başlarına gelecekleri kabul edecekler. Çünkü yasaya uymayanların sürgün edilmesi öngörülüyor. Böyle bir durumda Birleşik Arap Listesinin seçimde çıkış yapması, üçüncü parti olmasının da bir ehemmiyeti kalmayabilir. FİLİSTİNLİLER SEÇİM SONUÇLARI İÇİN NE DÜŞÜNÜYOR? Hamas olsun İslami Cihat olsun hatta mevcut Filistin yönetimi olsun, seçim sonuçlarından pek de memnun değiller. Filistin tarafı aslında seçim sonuçları ne olursa olsun kendileri adına değişen hiçbir şeyin olmayacağını da iyi biliyorlar. Ama Netanyahu'nun iki devletli çözüm önerisini daha seçim öncesi by-pass etmesi en çok Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas'ı zor durumda bırakacaktır. FİLİSTİN'İN DEVLET UMUDU KALMADI MI? Filistin'in her zaman özgürlük umudu var bu hiç bitmedi zaten 70 yıldır devam eden direnişin de en büyük enerjisi bu umuttan geliyor. Ama ABD'nin önerdiği ve İsrail'in asla olmaz dediği iki devletli çözüm önerisine Filistinliler hiçbir şekilde inanmıyorlardı. Netanyahu şimdi bu ihtimali ortadan kaldırdı. Hamas zaten o görüşmelere davet bile edilmiyordu, Filistin halkı da İsrail'le yürütülen barış görüşmelerinden hep rahatsızdı, sadece Filistin yönetimi ve Devlet Başkanı Mahmut Abbas'ın elindeki siyasi bir enstrüman olarak görülen bir durumdu bu. ABD AÇISINDAN DURUM NEDİR? Amerika Başkanı Obama ile İsrail Başbakanı Netanyahu arasındaki husumeti ele alacak olursak, seçim sonuçları yani Netanyahu'nun güçlenerek sandıktan çıkması Obama'yı pek de mutlu etmemiştir. Obama seçim sonrası Netanyahu'yu arayarak iki devletli çözüm için telkinde bulundu hatta Netanyahu'yu İsrail politikasını yeniden gözden geçirmekle tehdit etti. Seçim öncesi tıkanan Obama-Netanyahu ilişkileri, yeni dönemde nasıl bir ABD-İsrail ilişkisine döner bunu kestirmek zor. Çünkü ABD, İsrail'in aksine İran politikasından taviz vermiyor, bu durum Obama-Netanyahu arasında yeni çatlaklar yol açabilir. Fakat Obama-Netanyahu krizi ABD-İsrail krizine döner mi, o ihtimal zayıf sonuçta Obama demek ABD demek değil, iki ülkenin ittifak dengelerini şu anki mevcut liderlerin bozması gibi bir durum söz konusu değildir. Üstelik ABD içerisinde İsrail konusunda da Obama'yı eleştiren ciddi bir kesim var. BATI'DA FİLİSTİN DEVLETİ TANINIR MI? Bu konuda da en çarpıcı açıklama İngiltere'den geldi. İngiltere Başbakan Yardımcısı Nick Clegg, Netanyahu'ya rest çekerek, iki devletli çözümün reddedilmesi ve Yahudi yerleşim birimi inşaatlarının devam etmesi halinde İngiliz Parlamentosunun Filistin Devletini tanıyabileceğini söyledi. Tüm bu tepkiler üzerine Netanyahu geri adım atar gibi oldu ancak yine de sorgulanması gereken konu Batı'nın baskısıyla iki devletli çözüm önerisinin İsrail tarafından kabul edilse bile Filistinliler adına nasıl bir yansıması olacağı, işte bu konu hiç net değil.