Güneş tutulması için gözlüklerini unutanlarla kadar kısa birkaç saniye çıplak gözle bakmanın bir zararının olmayacağını düşünenlere kötü haber; her iki durumda da, endişe verici sonuçlar doğabilir.
Tutulma sırasında güneşe bakmak, gözlerde geri dönüşü olmayan hasarlara neden olabilir. NASA'ya göre, güneş tutulması sırasında ayın güneşi tamamen kapattığı kısa süre boyunca gözleriniz açıkken yukarıya bakmak güvenlidir. Bu kısa sürenin dışında tutulmaya bakmak retina hücrelerinize zarar verebilir.
Göz doktoru Benjamin Bert, bu tür retina hasarını, güneşli bir günde bir büyüteci kağıdın üzerine tuttuğunuzda ve kağıdın yandığında meydana gelen olaya benzediğini söylüyor.
Dr. Bert, "Gözümüz, tüm ışığın retinadaki tek bir noktaya odaklanacağı şekilde tasarlandı" dedi. "Ve eğer tüm bu enerjiyi oraya odaklarsanız, temelde retinanızı ateşe vermeye çalışıyorsunuz demektir."
Tutulmaya bakan insanların daha fazla endişelenmesinin yaygın olduğunu söyledi. "Her tutulma olduğunda, acil durum randevularında bir tür artış görüyoruz."
Ancak paniğe kapılmadan önce, göz tutulması hasarının nasıl göründüğünü buradan okuyabilirsiniz.
GÜNEŞ TUTULMASINI GÖZE ZARAR VERİP VERMEDİĞİNİ NASIL ÖĞRENEBİLİRSİNİZ?
Tutulmaya uygun koruyucu gözlük olmadan doğrudan baktıysanız endişelenmeli misiniz? Her zaman olmayabilir. Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde optometrist ve klinik yardımcı doçent olan Jill Beyer, "Sadece yeni görsel semptomların ortaya çıkması durumunda endişeye gerek var" dedi.
Birkaç saat veya birkaç gün içinde belirtileri fark etmeye başlayabilirsiniz. Hasarı fark etme süreniz değişebilir çünkü bu, güneşe ne kadar süre baktığınıza bağlıdır.
Bert, "Retinada bir yanık varsa bu hemen fark edilir, oldukça belirgin olur" dedi. Ancak gözlerinizin iltihaplanmasına yetecek kadar uzun süre baktıysanız, "bu, daha fazla hasarın devam etmesine neden olabilecek bir domino etkisi yaratabilir. İşte bu yüzden tam kapsamının gerçekten fark edilmesi biraz zaman alabilir" diye ekledi.
Tutulmadan bu yana geçen saatlerde görüşünüzün kötüleşip kötüleşmediğine dikkat edin. Ancak gözlerinizin acımasını beklemeyin. Tutulmanın neden olduğu hasarın gözlerinizde ağrıya veya rahatsızlığa neden olması pek olası değildir çünkü retinada ağrı sinirleri yoktur.
Bert, tutulmaya bağlı göz hasarının birincil belirtisinin görüşünüzün bozulmaya başlayan bir noktası olacağını söyledi. Gözünüzü hareket ettirdiğinizde, başınızı nereye hareket ettirirseniz hareket ettirin, karanlık bir noktanın tamamen aynı yerde kaldığını fark edeceğiniz örneğini verdi.
Bulanıklık veya bozulma gibi değişiklikler de farkederseniz harekete geçin. Kapı çerçevesi gibi düz bir çizgiye sahip olması gereken bir şeye bakın. Bert, "Birdenbire içinde bir çarpıklık veya eğri olduğunu görürseniz, bu daha ciddi bir hasar anlamına gelir" dedi.
Beyer, kör nokta veya koyu noktalar, çarpık veya bulanık görme, renk görmede değişiklikler veya aşırı yırtılmayla birlikte ağrının bir göz doktoruyla randevu almanın en iyisi olduğunu gösteren işaretler olduğunu belirtti.
Ayrıca baş ağrısı ve artan ışığa duyarlılığın tutulmaya bağlı göz hasarının da diğer semptomlar olduğu belirtiliyor.
GÖZLERİNİZDE OLUŞABİLECEK EN CİDDİ HASAR
En uç durumlarda güneşe bakmak gözlerinize ciddi zarar verebilir. Solar retinopati, doğrudan güneşe bakıldıktan sonra ortaya çıkan nadir fakat önemli bir retina hasarı şeklidir ve tedavisi olmayan kalıcı bir durumdur.
2017'de New York'lu Nia Payne adlı bir kadın çıplak gözleriyle birkaç saniye boyunca güneş tutulmasına doğrudan baktı ve ardından koruyuculuğu belli olmayan ödünç alınmış tutulma gözlüklerini kullanarak yaklaşık 20 saniye boyunca daha tutulmaya baktı. Ertesi gün Payne, her iki gözünde de bulanık görüş olduğunu ve sol gözünün merkezinde yalnızca siyah gördüğünü bildirdi.
Araştırmacılar daha sonra retinasında bir delik açıldığını keşfettiler ve kullandığı gözlüklerin uluslararası güvenlik standartlarına uygun olmadığına inanıyorlardı. Payne'e solar retinopati teşhisi konuldu.
İyi haber şu ki, solar retinopatiye yakalansanız bile görüş netliği veya keskinliği artabilir. Dr. Bert, "Keskinliğin büyük bir kısmı geri gelebilir" dedi. "Fakat talihsiz olan şey, insanların genellikle küçük kör noktalarla veya bu çarpıklıkla baş başa kalmasıdır. Bunlar da kalıcı olabilecek bileşenlerdir."
Dolayısıyla tutulmadan sonra görüşünüzde bir tuhaflık hissederseniz bunu göz ardı etmeyin. Dr. Bert, eğer bir göz uzmanına giderek yapılan testler sonucun solar retinopatiye sahip olup olmadığınızdan emin olabilirsiniz, dedi.
