"Beraet" kelimesinin kısaltılmış ifadesi olan berat, İslam inancına göre günahlardan arınma, temize çıkma, ilahi af ve rahmete nail olma anlamlarına geliyor. Üç ayların ikincisi şaban ayının 15'inci gecesine denk gelen Berat Kandili hadisleri, duaları ve ayetleri bu noktada merak ediliyor. Peki Berat Kandili ile ilgili hadisler ve ayetler nelerdir?
Berat Kandili hakkında hadisi şerifler arasında en çok bilineni İbni Abbas ve İbn Mace'den Peygamberimiz (sav) vasıtasıyla rivayetle: "Şaban ayının gündüzünü oruçlu, gecesini ise ibadetle geçirin. Çünkü Allah bu gece rahmetini, mağfireti dünya semasına yayar ve tövbe eden, bağışlanma isteyen, rızık ve şifa isteyen yok mu? İsteyin vereyim" diye buyurduğunu nakletmiştir.
İbn Mace'den bir başka rivayetle Peygamberimizden (sav) şöyle bildirmiştir: "Allah, Şaban ayının 15'inde kullarına rahmetle nazar eder ancak müşrikler bundan faydalanamazlar".
Hz. Aişe'den naklen Peygamberimizin şöyle dediği rivayet edilir: "Şaban'ın 15. gecesi Peygamberi (sav) aramaya başladım ve o sırada onu başını secdeden kaldırırken gördüm ve namazdan sonra buyurdu ki Allah Şaban'ın 15. gecesi dünya semasına rahmetini yayar ve Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri adedince insanların günahlarını bağışlar.
Resûlullah (s.a.v.) buyurdular:
"Şaban ayının onbeşinci gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünü oruç tutun. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ (Keyfiyeti bizce meçhul bir halde) dünyaya en yakın göğe inerek (o andan) fecir oluncaya kadar: "Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) mübtela olan yok mu, ona kurtuluş vereyim. Şöyle olan yok mu? Böyle olan yok mu?" buyurur." (İbn Mâce, H. no: 1388)
Peygamberimizden (s.a.v.) gelen bir rivayette ise "Allah Taala, Şa'ban ayının onbeşinci gecesi (kullarına rahmetle) nazar eder. Müşrikle, müşahin (kindar bencil) bu aftan yararlanamazlar." (İbn Mace, İkâmetü's-Salât, 191 ( I, 445) Hadis No:1390)
Hz. Âişe (r.a.) şöyle buyurmuştur:
"Bu gece (Şaban'ın onbeşinci gecesi) Hz. Peygamber'i (odanın içinde) aramaya başlamıştım ki (O'nu) başını secdeden kaldırırken buldum. Buyurdu ki: "Ey Aişe, Allah ve Rasulü'nün seni korkutmasından mı korktun? dedim. Hz. Aişe validemiz "Diğer hanımlarından birinin yanına gittiğini zannettim" dedi. Peygamberimiz buyurdu ki Allah Teâlâ Şabanın 15.gecesinde (bu gecede) dünya semasına iner, Ben-i Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca insanları bağışlar." buyurdu. (İbn Mace, İkametü's-Salat, 191, (I, 444), H.No.1389)
Peygamber (s.a.v.) Efendimiz bu gecede af dışı kalanları şu hadisleri ile bildirmektedir:
"Muhakkak ki, Allah Azze ve Celle Şâban'ın on beşinci gecesinde rahmetiyle yetişip her şeyi kuşatır. Bütün mahlukatına mağfiret eder. Yalnızca müşrikler ve kalbleri düşmanlık hissiyle dolu olup insanlarla zıtlaşmaktan başka bir şey düşünmeyenler müstesna."(İbni Mâce, İkame, 191.)
"Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara mağfiret buyurur, ancak kâhin, sihirbaz yahut müşahin (çok kin güden) veya içkiye düşkün olan veya ana babasını inciten yahut zinaya ısrarla devam eden müstesna."(et-Tergîb ve't-Terhib, II/118.)
"Allah Teâlâ Şâban'ın on beşinci gecesi tecelli eder ve ana-babasına asi olanlarla Allah'a ortak koşanlar dışında kalan bütün kullarını bağışlar."(İbni Mace, İkametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38.)
Bazı âlim ve müfessirler Duhân sûresinin 3. ayetinin Berat gecesine işaret edildiği kanaatindedirler. Bu takdirde Kur'an'ın tamamının Berat gecesi levh-i mahfûzdan dünya semasına indiği, Kadir gecesinde de âyetlerin peyderpey inmeye başladığı şeklinde bir yorum ortaya çıkmaktadır.
Cenab-ı Hak, rivayete göre Kur'an'ın Levh-i Mahfuz'dan dünyaya indirildiği Berat gecesi için Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor; "Apaçık Kitaba yemin olsun ki, Biz Kur'an-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir." (Duhan, 44/1-4) Böyle bir geceyi ganimet bilip dua, zikir ve ibadete yönelerek amel defterini zenginleştirmek, Allah'ın kulları için bulunmaz bir fırsattır
