Farkındalık yaratmak için 'kandırmak' şart

Pınar Bulut ve Kerem Deren'i, Ezel'in senaristleri olarak tanıdık. Yolları bu sezon ayrıldı. Daha doğrusu ekranda ayrıldı. Kerem Deren Uçurum'u, Pınar Bulut Suskunlar'ı yazıyor. İki proje de, Türkiye'de pek örneği olmayan dizi senaryoları; gerçek, sosyal olayları ele alıyorlar. Uçurum'da insan tacirleri üzerinden yabancı uyruklu hayat kadınlarının, Suskunlar'da hapishanede şiddet ve tecavüze maruz kalan çocukların dramları anlatılıyor. İki konu da ağır. Toplumsal yaralara dokunan iki senaristi bir araya getirdik.
- Ezel'den tanıyoruz sizi. O, fantastik bir öyküydü, Uçurum ve Suskunlar ise çok gerçek... Neydi sizi buna iten?
- Kerem Deren: TV'nin gücünü gördükten sonra, daha günlük karşılığı olan, hatta birilerine faydası olabilecek bir şey yapmak istedim.
- Pınar Bulut: Suskunlar projesi Timur Savcı'dan geldi bana. Biraz baktım, bir iki haber okudum, özellikle Pozantı Çocuk Tutukevi'nde olanlardan sonra yazmak istedim. Ama okuduklarımın, öğrendiklerimin onda birini anlatamıyorum. İnsana dokunuyor bu haberler.
- Nasıl bir araştırma yaptınız?
- P.B: Bir sürü gazete haberi topladık. Hapishanelerde yaşanan çocuk tacizleriyle ilgili, çeşitli devlet birimleri tarafından yazılmış devlet raporlar var, onları okuduk. Kitaplar okuduk. Görüşler aldık. Mağdur bir çocuk bulamadım, bulsam da konuşabilir miydim, çok emin değilim.
- Bir dizi senaryosu yazmak için yola çıkıp, bu gerçeklerle yüzleşmek ne hissettiriyor?
- K.D: İnsan sadece duygulanmıyor. İsyan ediyor.
- P.B: İnsanı derinden etkileyen bir sürü hikaye var. Yazarken içine girmek zorundasınız. Bir sahneyi yazarken, nefes almak için ara verdiğim çok oluyor. 'Bunlar gerçek değil ki, sen uyduruyorsun,' diye bir teselli de yok. Birebir, gerçek, hatta gerçeğin onda biri anlattıklarım. Çok acıklı.
-K.D: Pınar'ın senaryosunda farklı bir durum var, kadın tacirlerini anlattığınızda, beklenti zaten o insanların gaddarlık yapması yönünde, ama ıslahevinde çocukların korunması gerekir. Çocuk bunlar. O kadar doğasına aykırı bir durum ki. Benim için bambaşka bir tecrübe bu tarzda senaryo yazmak. Tamamen hayali bir şey yazdığınızda, kendinizle ilgili acıma ve duygulanma hisleri yaşarsınız. Ama böyle gerçek senaryolarda, bilmediğiniz, tanımadığınız insanlarla ilgili şeylere dokunuyorsunuz. Öyle kolay kolay yazılmıyor.
- Türk toplumu, kendini üzen, uyarmaya çalışan şeyleri izlemek istemez. Bu bir risk değil miydi?
- K.D: Ben bir yazarım, çok takılmadım onlara. Ama şunun da farkındayım, kimse oturup ailece Uçurum seyredelim derdinde değil. Biz istediğimiz kadar toplumsal farkındalık yaratma derdinde olalım, kimse televizyonda belgesel seyretmek istemiyor. Öncelikli olarak iyi bir hikaye yaratmamız gerekiyor. Toplumsal farkındalık yaratacak bir şey izletmek istiyorsanız, seyirciyi kandırmanız gerekiyor. Bizim işimiz, onları iyi bir hikaye ile kandırmak.
- P.B: Yapımcı da, yazar da bir noktada o riski alıyor. Hiçbirimiz 'ulvi' amaçlarla bu işlere kalkışmıyoruz. Biz senaryo yazmak istiyoruz, yapımcı dizi yapmak istiyor. Bir noktada tıkanıp kalabiliyorsun; yazılabilecek bir sürü şey var, ama televizyon başındaki seyirci kaldıramaz. Suskunlar'la ilgili yorumlara bakıyorum; 'Psikolojim bozuldu, depresyona girdim,' şeklinde. Ama insanlara dokunmanın başka yolu yok.

KÜÇÜK ÇATLAKLAR YARATMAK İSTİYORUZ
- Peki seyirci diziyi izlediği bir buçuk saat boyunca etkilenip, sonrasında kılını bile kıpırdatmıyor olabilir mi?
- K.D: Bunun cevabını bilmiyorum. Etkilenir ama bir şey yapar mı, kim bilir? Yazdıklarımız küçük değişimlere sebep olur.
-Uçurum'daki Pınar karakteri aslında seyirciyi temsil ediyor, değil mi?
- K.D: Evet, o seyirci. 'Yol bu, bunu yapar mısın?' diyoruz Pınar üzerinden... Türkiye gibi kocaman bir erkek toplumunda, hayat kadınlarına çok net, korkunç bir bakış var. Hepimizin bir bakışı var. Bu değişmez, ama küçük çatlaklar oluşabilir. Uçurum seyreden dört-beş adam bir araya gelse, bir hayat kadını hakkında eskisi kadar rahat konuşamaz...
- P.B: Belli bir yerde yazarın sorumluluğu da bitiyor. Yazdıklarımız küçük bir şeyler değiştiriyordur.
- Uçurum için Aksaray'da araştırma yaptınız. Neler düşündünüz?
- K.D: Daha önce Aksaray'a hiç gitmemiştim. Oraların cahiliydim. Sadece dizi araştırması için değil, dizi çekilirken de Aksaray'da olmak çok zor. Bizim bahsettiğimiz şeyler, oradaki insanların geçim kaynağı. Bizim kötü adamlarımız, oradaki bakkaldan alışveriş yapıp onları geçindiriyor. Çok ciddi bir çakışma var. Farklı evrenlerde yaşıyoruz.
- P.B: Oralarda, yolun karşısındaki insanla senin aranda, dizinin adı gibi bir uçurum var.
- Birbirinizin senaryolarına da çok hakimsiniz...
- P.B: Birbirimizin işlerine dokunuyoruz.
- K.D: Uçurum'un birinci bölümünü Pınar yazdı zaten. Birbirimizin sesiyiz.

SİNEMA FİLMİ YÖNETECEK
- Başka projeler var mı?
- K. D: Uçurum devam edecek ama ocakta yeni bir diziye başlıyorum. 20 bölümlük bir dizi. Ben hikayeleri yazıyorum; Nükhet Bıçakcı da bana yardımcı oluyor. Bu yaz bir de aşk filmi çekeceğim, yönetmenliğini de ben yapacağım. Bozcaada'da çekeceğiz. Oyuncular da üç aşağı beş yukarı belli. Orada boyumun ölçüsünü aldıktan sonra yurtdışına bir şeyler yapmak istiyorum.
- 'Ben yazdım, en iyi ben yönetirim,' diye mi düşündünüz?
-K.D: Bu film örneğinde, evet.

KAHRAMANL AR HARCANABİLİR MALZEMELER
- Uçurum'da Adem karakterini öldürdünüz. Başrol ölür mü?
- K.D: Bu hikaye, kahramanlarına tutunmuyor. Tutunamaz da. Çünkü kahramanlar harcanabilir malzemeler. Siz alıp da bir taksiciyi bu dünyanın içine koyup, onu harcanamaz bir malzeme yaparsanız, o bir süper kahraman olur. O dünyanın içinde biri olmaz. Gerçekte böyle biri olsaydı, beşinci bölüme gelemeden harcanmıştı.
- Uçurum'la ilgili zaman zaman 'Sokak ortasında adam öldürülüyor, kimse bir şey yapmıyor. Bu ülkede hiç mi polis yok?' tarzında eleştiriler oluyor. Ne diyorsunuz?
- K.D: Dizi dünyası bu, gerçek değil. 'Polis bunları yakalamıyor mu?' noktasına gelirsek, polis onları yakalamıyor; Türkiye'den söz ediyoruz. Türkiye'de bunlardan çok daha acayip şeyler oluyor.
- P.B: Çocuk hikayelerine baktığınızda, o eziyeti yapan bir kişi değil. Toplu olarak yapılan şeyler bunlar. Bir vahşet kültürü söz konusu. 18 çocuk bir araya gelip, hapishanede 12 yaşındaki bir çocuğu öldürüyor. Kanınız donuyor. Bunlar gerçek.
- Bu senaryoları yazarken, olumsuz ruh halinden nasıl kurtuluyorsunuz?
- K.D: Seneye Akasya Durağı'nı yazmak istiyoruz. (Gülüyor.) Ben bu meselelere dalmayı seviyorum. Benim adıma verimli.
- P.B: Bir ön kabulle giriyorsunuz. Kendimi temize çekmek için vaktim yok. Sürekli yazıyorum. Tatili dört gözle bekliyorum.
- Pınar Hanım, kendi kanatlarınızla uçmak nasıl bir hismiş?
- P.B: Çok keyifli, ama zormuş. Bir hikayenin tüm sorumluluğunu almak zor. Sadece yazmakla da bitmiyor. Telefon susmuyor, herkes bir şey soruyor.

Karakterler Kuyudibi'nde buluşacak
- Kuyudibi, iki dizinin de ortak semti; var olmayan bir yer. Nasıl bir yer orası?
- P.B: Benim kurguladığım bir yer. Karma bir evren. Ben Düzceliyim. Düzce biraz küçük Teksas tadındadır. Onu İstanbul'a monte etmek istedik. Bir büyükşehir semti değil Kuyudibi, ama biz onu büyükşehrin içinde, dış dünyaya kapalı bir yer olarak kurguladık. Benim çok sevdiğim bir yer oldu. Tekinsiz, ama mahalle sıcaklığı olan bir yer orası. Gözü kara adamların yaşadığı, sokakta insanların birbirlerini öldürdüğü yerler, ama normal hayat da devam ediyor.
- İki dizinin karakterleri Kuyudibi'nde karşılaşacak mı?
- K.D: Bu sene yapamadık. Ama böyle bir plan var. Ben de çok istiyorum.
- P.B: İki taraf da buna çok sıcak baktı, ama bir sürü prosedürü var konunun. Her şeyden önce zamanlamayı ayarlamak lazım.